के तपाईंलाई थाहा छ, त्रिविको आफ्नै एयरपोर्ट र जहाज थियो नि !

A+ A A-

‘त्रिविको इतिहास थाहा छ ?,’ चैतन्य मिश्र समाज विज्ञान प्रतिष्ठानले मंगलबार आयोजना गरेको 'होला त विश्वविद्यालयको शासकीय पुनर्संरचना’ विषयक छलफलमा सहप्राध्यापक डा. रेशम थापाले प्रश्न गर्दै भने, ‘कुनै समय त्रिविको आफ्नै एयरपोर्ट र जहाज थियो । यो कथा अहिलेको पुस्ताले थाहा पाउनुपर्छ ।’

घण्टीघरमा उपस्थित विद्यार्थी थापाको प्रश्न र उत्तरले आश्चर्यमा परे । ‘जहाँ घण्टीघर छ, त्यहाँ एयरपोर्ट थियो,’ समय थोरै भएकाले डा. थापाले यसबारे यति मात्र कथा सुनाए । त्रिविका पूर्वउपकुलपति केदारभक्त माथेमा, प्राध्यापक संगीता रायमाझी, चैतन्य मिश्र, तुलसीराम पाण्डे र उपप्राध्यापक प्रेम चलाउने पनि कथाको स्रोता बनिरहेका थिए ।

डा. थापाले त्रिविको हालको अवस्था र सुधारको बाटोबारे पनि केलाए । उनको बुझाइमा त्रिविको सकारात्मक र नकारात्मक पाटो के छ त ? सहप्राध्यापक डा. थापाले राखेको विचारको सम्पादित अंश:

55fcb204-7db7-4f0f-9075-5ab69082a7ca17078311621707906560.jpg

०००

आज म ‘नोस्टाल्जिक’ भएको छु । हाम्रो विश्वविद्यालय बढी विद्यार्थी भएको विश्वविद्यालय हो । ४ लाख ४२ हजार विद्यार्थी छन् । भुटानको जनसंख्याको नजिकनजिक । हाम्रो विश्वविद्यालयको बजेट गण्डकी प्रदेशको भन्दा थोरै बढी छ । ५४ प्रतिशत हामी आफैँले कमाएको हो । १ अर्ब कुनै तरिका, भाडाबाट उठाएको र १२ अर्बजति सरकारी पैसा हो । हामी सरकारमा आधारित कमै हौँ । तर, लगभग २३ अर्ब रुपैयाँ १० वर्षदेखि बेरुजु छ । यति ठूलो बेरुजु लिएर विश्वविद्यालय बसेको छ । चार–पाँचवटा पार्टीले नेतृत्व गरिरहे । हाम्रो ठूलो समस्या नै बेरुजु हो । ठूला भनिएका प्रोफेसरले नेतृत्व गरेको र ठूलो भनेको विभागकै १० वर्षदेखि अडिट भएको छैन ।

त्रिविका पाँचवटा नकारात्मक र पाँचवटा सकारात्मक कुरा छन् । गुगलमा खोज्ने हो भने पनि यिनै पाँचवटा कुरा बढी भेटिन्छन् । त्रिविको सकारात्मक भन्नेबित्तिकै साइजको कुरा आउँदो रहेछ । ठूलो एलुम्नानाई रहेछ । सेल्फ इनकम र साउथ एसियामा साइटेसनमा अगाडि छ । यो त्रिविको सकारात्मक पक्ष हो । त्रिविको नकारात्मक भन्नेबित्तिकै हिन्दी विभागलाई गाली गरेको भेटिन्छ । जहाँ विद्यार्थीभन्दा शिक्षक बढी छन् भन्ने रहेछ । हिन्दी अरुमा पढाइ हुन्छ ? यति ठूलो भाषा । ट्रान्सलेट गर्नुपर्‍यो भने बिहार जाने ?

अर्को परीक्षा हो । समयमा हुँदैन भन्ने छ । समस्या छ । तर, परीक्षा नियन्त्रण कार्यालयले एक वर्षमा २६ हजार १३ वटा प्रश्नपत्र बनाउनुपर्छ । यो काम कसले गर्न सक्छ ? बदमासी छ, यसलाई घटाउने हो । यो काम करारका कर्मचारीलाई जिम्मा दिइएको छ । डिलिट गरियो भने सकियो । अर्को इक्युभ्यालेन्टको कुरा बढी नकारात्मक छ । यो हाम्रो जिम्मेवारी हो ? राज्यले विश्वविद्यालय अनुदान आयोगलाई दिने भनेको छ । ६ महिना भयो, किन नलिएको ?

त्यसैगरी, त्रिविमा काम गर्नु पर्दैन भन्ने गरिन्छ । प्राध्यापकहरू पेन्सन पाउने र नपाउने मिक्स छन् । त्रिविमा आर्थिक समस्या छ । यो राज्यलाई लोन दिएका कारण भएको हो । जसले सेवा आयोग खुलेको छैन । त्रिविमा तीन वर्ग (पहिलो, दोस्रो र तेस्रो जेनेरेसन)का शिक्षक छन् । पहिलो एलिट वर्ग थियो । बहुदल आएपछि चप्पल लगाएर आउने वर्ग छिर्‍यो । अहिलेको तेस्रो जेनेरेसन हो । इतिहास बोेकेको त्रिवि हो । यो कथा सबैले थाहा पाउनुपर्छ । त्रिविको आफ्नै जहाज थियो । एयरपोर्ट थियो । पाकिस्तानबाट डेटा ल्याएर घण्टीघरको छेउमा राखिएको थियो ।

समकक्षी विद्यार्थी नेताको घर मेरोभन्दा पहिला बन्यो । १० वर्षअघिका विद्यार्थी नेताको घर त्रिविबाट चल्थ्यो । यसरी जर्जर बन्यो । समस्याको समाधान गर्नुपर्छ । कसरी गर्ने ? केही नगर्नु पनि सोलुसन हो । कि प्रधानमन्त्री कार्यालय वा शिक्षा मन्त्रालयबाट आयोग बनाउनुपर्छ । शासकीय पुनर्संरचना यहीँबाट गर्न नसकिने पनि होइन । यसका लागि टिम चाहिन्छ । अहिले भीसी १४ जनाबाट जो बनाए पनि समाधान हुँदैन । उनीहरूले युनिभर्सिटी बुझेका छैनन् । नबुझेकाले कसरी विश्वविद्यालय सुधार गर्न सक्छन् ?

सम्बन्धित समाचार