नमूना स्थानीय तह जसले गाउँमै दिए युवालाई रोजगारी

A+ A A-

रोजगारीका लागि विदेशिनै पर्छ वा शहरतिरै लाग्नुपर्छ भन्ने सोचलाई कर्णाली प्रदेशका केही गाउँपालिकाले गलत सावित गर्दै गाउँमै रोजगारी दिएर नमूना गाउँपालिका बन्न सफल भएका छन् ।

कर्णालीका ७९ वटा स्थानीय तहमध्ये तीनवटाले युवाहरूलाई गाउँमै रोजगारी दिएका हुन् । कालिकोटको रास्कोट नगरपालिका, पलाताँ गाउँपालिका र दैलेखको गुराँस गाउँपालिकाले केही नमूना काम गरेर गाउँका युवाहरूलाई गाउँमै रोजगारी दिएका छन् ।

कालिकोटको रास्कोट नगरपालिकाले श्रम रोजगार बैंकको स्थापना गरेर, पलाँता गाउँपालिकाले युवा स्वरोजगार कार्यक्रम, दैलेखको गुराँस गाउँपालिकाले पूर्वाधार विकास कार्यदल गठन गरेर राेजगारी सिर्जना गरेका छन् ।

रास्कोट नगरपालिकाको श्रम रोजगार बैंक

कालिकोटको रास्कोट नगरपालिकाले बेरोजगार युवालाई रोजगार दिनका लागि श्रम बैंक सञ्चालनमा ल्याएको छ ।

१८ देखि ४९ वर्षसम्म उमेर समूहका बेरोजगार महिला–पुरुषलाई सदस्य बनाएर श्रम बैंक सञ्चालनमा ल्याएको हो ।नगरपालिकाभित्रका श्रमयोग्य नागरिकलाई लक्षित गरेर बैंक सञ्चालन ल्याएको र यससम्बन्धी कार्यविधि निर्माण गरी प्रत्येक वडाबाट श्रमशक्ति छनोट गरेर युवाहरूलाई रोजगारीमा लगाएको नगर प्रमुख काशीचन्द्र बरालले बताए । ‘श्रमयोग्य नागरिकलाई नगरपालिकाभित्र नै रोजगारी सिर्जना गर्ने लक्ष्य लिएर श्रम बैंकको स्थापना गरिएको छ,’ उनले भने, ‘यसले बेरोजगारलाई रोजगार दिने काम गरेको छ ।’

श्रम बैंकमार्फत गत आर्थिक वर्षमा पहिलो पटक पहिलो चरणमा नगरपालिकाभित्रका २ सय ८० जना युवा तथा युवतीलाई रोजगारी दिइएको र यो वर्षमा पनि रोजगारीको संख्या थप वृद्धि गर्न लागिएको नगर प्रमुख बरालले बताए । ‘गाउँको विकास पनि हुने, युवाहरू रोजगार पनि हुने भएकाले श्रम रोजगार बैंकको स्थापना गरिएको हो,’ उनले भने, ‘अहिले गाउँका युवाहरू रोजगार पनि भएका छन् । विदेश जानु परेको पनि छैन ।’
श्रम रोजगार बैंकमा साधारण लेखपढदेखि उच्च शिक्षा पढेका युवायुवतीलाई कामको सुनिश्चितता गरेर ५० वर्ष पुगेपछि अवकाश हुने गरी १० प्रतिशत रकम बचत गर्न लगाएर थप १० प्रतिशत नगरपालिकाले सहयोग गर्ने गरी कार्यविधि तयार पारिएको नगर प्रमुख बरालले बताए ।

‘हामीले काम गरेबापतको १० प्रतिशत बैंकमा बचत गर्ने थप १० प्रतिशत रकम नगरपालिकाले सहयोग गर्ने गरी कार्यविधि ल्याएका छौं,’ उनले भने, ‘श्रम बैंकमा काम गर्नेको उमेर हद ५० वर्ष तोकेका छौं ।’

गाउँमा नै काम गरेबापत युवाहरूले मासिक तलब प्रतिमहिना सरदर २१ हजार पुग्ने गरेको नगर प्रमुख बरालले बताए । उनले भने, ‘श्रम बैंकमा काम गर्ने नागरिकको प्रति सदस्य १० लाखको दुर्घटना बीमा पनि पाएका छन् ।’

दैलेखको गुराँस गाउँपालिकाको पूर्वाधार विकास कार्यदल

दैलेखको गुराँस गाउँपालिकाले युवाहरूलाई रोजगारी दिनका लागि पूर्वाधार विकास कार्यदल गठन गरेको छ । गाउँका बेरोजगार युवाहरूलाई रोजगारी दिनका लागि गाउँपालिकाले पूर्वाधार विकास कार्यदल गठन गरेर युवाहरूलाई रोजगारी दिएको हो ।

गत आर्थिक वर्षमा ९६ लाख रकमबाट गाउँपालिकाका ८० जना युवायुवतीलाई मासिक १० हजारका दरले तलब दिएर गाउँमै रोजगारी दिएको छ । अब चालू आवमा ७२ जना थप गरिने सो गाउँपालिकाका अध्यक्ष खेमराज ओलीले बताए । ‘महिनामा २२ दिन काम गरेबापत १० हजार रुपैयाँ तलब मिल्छ,’ उनले भने, ‘चालू आवमा केही रकम वृद्धि गरेर थप ७२ जनालाई रोजगारी दिने लक्ष्य पनि राखेका छौं ।’

गाउँपालिकाभित्रका आठ वडाबाट १० जनाका दरले ८० युवाले रोजगारी पाएको र यसले मजदुरीका लागि भारत जाने संख्यामा केही हदसम्म भए पनि कम गराएको अध्यक्ष ओलीले बताए ।पूर्वाधार विकास कार्यदलको संख्या वृद्धिसहित काम गरेबापतको मासिक तलब पनि यो आर्थिक वर्षमा वृद्धि गरिने उनले बताए । ‘मासिक तलब पनि हामीले वृद्धि गर्ने लक्ष्य राखेका छौं,’ उनले भने, ‘यसले गाउँको पूर्वाधार विकास पनि भएको छ ।’

कालिकोटको पलाँता गाउँपालिकाको युवा रोजगार कार्यक्रम

कालिकोटको पलाँता गाउँपालिकाले युवाहरूलाई गाउँमा नै रोजगारी दिन युवा रोजगार कार्यक्रम सञ्चालनमा ल्याएको छ । गाउँपालिकाले युवा स्वरोजगार बनाउनका लागि युवा रोजगार कार्यक्रम सञ्चालनमा ल्याएको हो ।

गाउँपालिकाभित्रका भौतिक पूर्वाधारका कामहरूमा युवाहरूलाई संगठित रूपमै लगाउने जिम्मा गाउँपालिकाले लिएको छ ।

दक्ष जनशक्ति बाहिरिने र विकासका कार्यमा बाधा आइपर्ने समस्याको अन्त्यका लागि स्थानीय पूर्वाधार विकासमा गाउँकै युवाहरूलाई लगाएर रोजगारी दिएको गाउँपालिकाका अध्यक्ष लक्ष्मणबहादुर बमले बताए । ‘यहाँका युवाहरू ६ महिना भारत बसेर ६ महिना मात्रै घरमा बस्ने गर्छन्,’ उनले भने, ‘यो समस्या हटाउन र गाउँमा नै विकास निर्माणका काम गर्नका लागि युवा रोजगार कार्यक्रम सञ्चालनमा ल्याएका छौं ।’

गाउँपालिकाले २ सय जना युवालाई गाउँमा नै रोजगारी दिएको र दैनिक ८ घण्टा काम गरेबापत ८ सयका दरले प्रति महिना २४ हजार तलब नियमित पाउने गरेको अध्यक्ष बमले बताए । ‘सामूहिक विकासको अवधारणाअनुसार युवालाई विकासमा लगाउने उद्देश्यका साथ भौतिक पूर्वाधार निर्माण गर्न युवा कार्यदल गठन भएको हो,’ उनले भने, ‘अहिले युवाहरूले गाउँमा नै रोजगारी पाइरहेका छन् ।’

कार्यदलका सदस्यले महिनामा तीन दिन सरसफाइ, तीन दिन सामाजिक कार्य र २४ दिन निर्माण कार्य गर्ने गरेको गाउँपालिकाले जनाएको छ ।

प्रकाशित मिति: आइतबार, कात्तिक ३, २०७६ १३:२५