६ दिने रुस भ्रमण सकेर स्वदेश फर्किए किम जोङ उन, रुस भ्रमणमा के–के भयो ?

A+ A A-

उत्तर कोरियाली सर्वोच्च नेता किम जोङ उन ६ दिने रुस भ्रमण सकेर आइतबार आफ्नो हरियो रेलमार्फत् स्वदेश फर्किए छन् । उनलाई राजधानी प्योङयाङ पुग्न २० घण्टा लाग्नेछ ।

किमले रुसको भ्रमण गरिरहँदा उत्तर कोरिया र रुसबीच हतियार समझौता हुनेमा पश्चिमा राष्ट्रहरू चिन्तित थिए । आइतबार किमलाई स्वदेश विदाई गर्दा रुसका प्राकृतिक संसाधन मन्त्री अलेक्ज्याण्डर कोज्लोभसहित वरिष्ठ अधिकारीहरू उक्त समारोहमा उपस्थित थिए, जहाँ रुसी सैन्य ब्यान्डले उत्तर कोरिया र रुसी राष्ट्रिय गान बजाए ।

किमले सन् २०११ को मा सत्ता सम्हालेपछिको यो सबैभन्दा लामो विदेश यात्रा हो । चार वर्षभन्दा बढीपछि पहिलो विदेश भ्रमण गर्दा गत मंगलबार किम रुस प्रवेश गरेका थिए, किमले रुसका राष्ट्रपति भ्लादिमिर पुटिनलाई भेटेका थिए र प्रमुख सैन्य र प्राविधिक साइटहरूको भ्रमण गरेका थिए, उनीहरूले गहिरो रक्षा सहयोगलाई जोड दिए ।

किम र पुटिनबीच के विषयमा ठोस वार्ता भयो केही खुलाइएको छैन तर विदेशी अधिकारी र विज्ञहरूले उत्तर कोरियाले आफ्नो आणविक महत्वाकांक्षालाई अगाडि बढाउने योजनाअनुसार रूसबाट प्राविधिक सहयोग प्राप्त गर्ने र उत्तर कोरियाले रुसलाई युक्रेनविरुद्धको युद्धमा हतियार उपलब्ध गराउनसक्ने अनुमान गरेका छन् ।

पहिलो भेटमै पुटिनले उत्तर कोरियाको भूउपग्रह विकासमा रुसले सहयोग पुर्याउने बताएका थिए । उत्तर कोरियाले यस वर्ष दुईपटक जासुसी भूउपग्रह प्रक्षेपण गर्दा दुवै प्रयास असफल भएको थियो । प्योङयाङले आफ्नो भूउपग्रहले अमेरिका र दक्षिण कोरियाली खतरा पत्ता लगाउने दाबी गर्दछ । तर अमेरिकाले भूउपग्रहको नाममा रुसले उत्तरलाई शक्तिशाली क्षेप्यास्त्र बनाउन मद्दत गर्ने र त्यो संयुक्त राष्ट्रसंघको नियम बिपरित भएको भन्दै विरोध गरिरहेको छ । किनभने भूउपग्रह र क्षेप्यास्त्र निर्माणमा एउटै प्रविधि प्रयोग हुन्छ ।

सन् १९५३ देखि उत्तर कोरियाले कुनैपनि युद्ध लडेको छैन यस्तोमा उत्तर कोरियासँग हतियारको अथाह भण्डार भएको अनुमान गरिन्छ । अमेरिकाको समर्थन गर्दै दक्षिण कोरियाका राष्ट्रपति युन सुक योलले पनि भनेका छन्,‘उत्तर कोरिया र रुसबीचको सैन्य सहयोग गैरकानूनी र अन्यायपूर्ण हुनेछ किनकि यसले राष्ट्रसंघीय सुरक्षा परिषद्को प्रस्तावहरू र अन्य विभिन्न अन्तर्राष्ट्रिय प्रतिबन्धहरूको उल्लङ्घन गर्दछ ।’

रुसलाई हतियार आपूर्ति गरे बापत् उत्तर कोरियाले रूसी आर्थिक र खाद्य सहायता प्राप्त गर्ने साथै शक्तिशाली मिसाइलहरू, आणविक क्षमताको पनडुब्बी र एक जासूसी भूउपग्रह निर्माण गर्न प्रविधिहरू प्राप्त गर्ने पनि विज्ञहरू बताउँछन् ।

हिजो शनिबार किमले भ्लादिभोस्तोक नजिकैको एउटा विमानस्थलमा भ्रमण गरे जहाँ रुसी रक्षामन्त्री सर्गेई शोइगु र अन्य वरिष्ठ सैन्य अधिकारीहरूले उनलाई रुसको रणनीतिक बमवर्षक र अन्य युद्धक विमानहरूको नजिकबाट अवलोकन गराए । किमलाई उत्तर कोरियाको शक्तिशाली र तिव्र हाइपरसोनिक क्षेप्यास्त्र किन्जल पनि निरीक्षण गराइएको थियो ।

पुटिनसँग किमको शिखर वार्ता रुसको मुख्य अन्तरिक्ष प्रक्षेपणस्थल भोस्तोच्नी कोस्मोड्रोमा भएको थियो । पुटिनसँगको भेटमा किमले युक्रेनको युद्धको सन्दर्भमा आफ्नो सुरक्षा हितको रक्षा गर्न रुसको लडाइलाई आफ्नो देशले ‘पूर्ण र बिना शर्त’ समर्थन दिने स्पष्ट बताएका थिए । किमले पुटिनलाई सुविधाजनक समयमा उत्तर कोरिया भ्रमण गर्न निम्तो दिए र पुटिनले त्यो स्वीकार गरे । किम र पुटिनले एकअर्कालाई स्वदेशमा बनेका राइफल पनि उपहार दिएको तास समाचार संस्थाले जनाएको छ ।

सो क्रममा सोभियत संघ र उत्तर कोरियाबीचको ऐतिहासिक सम्बन्धलाई उद्धृत गर्दै पुटिनले किमलाई रुसी उखानका साथ रुसमा स्वागत गरेका थिए । उनले भनेको थिए, ‘एक पुरानो साथी दुई नयाँ साथीभन्दा राम्रो हुन्छ ।’

किमले जवाफमा पुटिनलाई रुसको हरेक कार्यमा उत्तर कोरियाले साथ दिने बताए । रुसले आधिपत्यवादी शक्तिहरूबाट सार्वभौमसत्ता र सुरक्षा सुनिश्चित गर्न युक्रेनमा पवित्र लडाइँ लडिरहेको किमको भनाइ थियो ।

किमले भनेका थिए, ‘हामीले राष्ट्रपति पुटिन र रुसी नेतृत्वको निर्णयलाई सधैँ समर्थन गर्नेछौँ र हामी साम्राज्यवादविरुद्धको लडाइँमा सधैँ साथ रहनेछौँ ।’ उत्तर कोरियाले अमेरिकालाई सँधै साम्राज्यवादी शक्तिको रुपमा व्याख्या गर्दै आएको छ ।

यस्तोमा यदि उत्तर कोरियाली हतियारहरू रूसले युक्रेनविरुद्ध प्रयोग गरेको प्रमाण देखियो भने पूरै नेटो राष्ट्रले उत्तर कोरियालाई थप प्रतिबन्धहरू लगाउने अमेरिकाले चेतावनी दिएको छ । रुसविरुद्धको युद्धमा अमेरिका र पश्चिमा राष्ट्रहरूले भने युक्रेनलाई खुलेरै शक्तिशाली हतियारहरू दिइरहेका छन् । एपीको सहयोगमा

प्रकाशित मिति: आइतबार, भदौ ३१, २०८० १९:२५