लगानी सम्मेलनबारे के भन्छन् स्वदेशी उद्यमी व्यवसायी ?

A+ A A-

तेस्रो लगानी सम्मेलन सुरु भएसँगै स्वदेशी उद्यमी व्यवसायीहरूले सम्मेलनमा भएको सहभागिताले नेपालमा लगानीको वातावरण खुला भएको महसुस भएको प्रतिक्रिया दिएका छन् । सरकारले आयोजना गरेको तेस्रो लगानी सम्मेलन आइतबारदेखि काठमाडौंमा सुरु भएको छ । विदेशी तथा स्वदेशी लगानी भित्र्याउने उद्देश्यले सुरु भएको लगानी सम्मेलनमा नेपाली उद्योगी व्यवसायीहरूले सरकारले नीतिगत सुधार गरी नीतिगत स्थिरता कायम गरे लगानीको गन्तव्य बन्न सक्ने अवस्था देखिएको बताएका छन् ।

स्वदेशी उद्यमी व्यवसायीहरूले सरकारले स्वदेशी तथा विदेशी लगानीका लागि आवश्यक नीतिगत सुधारहरू गर्न अझै धेरै आवश्यक रहेको बताए । उनीहरूले लगानी सम्मेलनमा लगानीकर्ताहरूको उपस्थिति उत्साहजनक भएको भन्दै राम्रो लगानी प्रतिबद्धता आउने अपेक्षा गरे । उनीहरूले सरकारले राष्ट्रिय पुँजी निर्माण र विदेशी लगानीको वातावरण बनाउने लगानीमैत्री स्थिर कानुन बनाउन आवश्यक देखिएको बताए । उनीहरूले अध्यादेशमार्फत नौवटा कानुनमा संशोधन गरी कानुनी सुधारमा सरकारले प्रतिबद्धता जनाए पनि अझै धेरै नीतिगत अप्ठ्याराहरू रहेको बताए ।

व्यवसायीहरूले विगतका लगानी सम्मेलनजस्तो प्रतिबद्धता मात्रै जनाउने तर राज्यले चासो नदिने गरेको भन्दै सम्मेलन सकिएसँगै प्रतिबद्धता भएअनुसार कार्यान्वयनका लागि तदारुकता देखाउन जरुरी रहेको बताए । स्वतन्त्र ऊर्जा उत्पादकहरूको संस्था, नेपाल (इप्पान) का अध्यक्ष गणेश कार्कीले लगानी सम्मेलनको सुरुको दिन हेर्दा नेपालमा लगानीको वातावरण देखिएको बताए । उनले अब नेपालमा लगानी गर्ने वातावरण बन्ने अवस्था देखिएको प्रतिक्रिया दिए ।

कार्कीले भने, 'लगानी सम्मेलनको सुरुवातको दिन हेर्दा नेपालमा लगानीको वातावरण रहेको र अब नेपालमा लगानी गर्नुपर्छ भन्ने अवस्था देखिएको छ । लगानी सम्मेलमा प्रधानमन्त्रीदेखि विदेशी लगानीकर्ताहरू सबैले जलविद्युत् भनेका छन् । नेपालमा जलविद्युत्‌को स्कोप छ । त्यसका लागि सरकारले लगानीमैत्री नीतिहरू ल्याएर लगानीमैत्री वातावरण बनाउने हो भने जलविद्युत्‌मा लगानी आउने रहेछ भन्ने अवस्था देखिएको छ । सरकारले यसलाई मध्यनजर गरेर तत्काल जलविद्युत्‌मा लगानीमैत्री वातावरण बनाएर नेपाली निजीक्षेत्रलाई पनि समावेश गराएर लैजाने हो भने २८ हजार मेगावाट विद्युत् उत्पादन सजिलै गर्न सकिन्छ । सरकारले सम्मेलन सकिएपछि तयारीमा जुट्न आवश्यक छ ।’

गैरआवासीय नेपाली संघ (एनआरएनए) का पूर्वअध्यक्ष कुल आचार्यले नेपालमा विदेशीभन्दा पनि गैरआवासीय नेपालीहरूको लगानी धेरै रहेको बताए । उनले भने, ‘नेपालमा विदेशीभन्दा पनि गैरआवासीय नेपालीहरूको लगानी धेरै छ । तर, नीतिगत समस्याका कारण गैरआवासीय नेपालीहरूको भूमिका कम पाएका छौँ । धेरै क्षेत्रमा लगानी गरेका गैरआवासीय नेपालीहरूलाई अझ अन्य क्षेत्रमा लगानी गर्न प्रोत्साहन गर्न जरुरी छ ।'

विदेशी लगानीकर्ता ल्याउनका लागि गैरआवासीय नेपालीहरूको भूमिका ठूलो हुने आचार्यको भनाइ थियो । आचार्यले भने, 'यो सम्मेलनले मुलुकमा लगानीको वातावरण खुला बनाउन सक्नुपर्छ । ट्याक्स हेवन देश भनेर लगानीकर्ताहरूलाई स्वागत गर्न सक्नुपर्छ । भिसा फ्रि गरेर सबैलाई स्वागत गर्न सकोस् । विकसित देशहरूका लगानीकर्ताहरूलाई अफ्रिकाका मुलुकहरूमा लगानीका लागि सहुलियतहरू दिएकाले ठूला लगानीकर्ताहरू आउने गरेका छन् । अफ्रिकी मुलुकहरूबाट सिकेर अझै लगानीका लागि विदेशी लगानीकर्ताहरूलाई बोलाउन सक्नुपर्छ । लगानीलाई सुरक्षित गर्न सरकारले बलियो कानुन निर्माण गर्नुसक्नुपर्छ ।’

नेपाल डेरी एसोसिएसनका अध्यक्ष प्रह्लाद दाहालले लगानी सम्मेलनले आगामी दिनमा मुलुकमा राम्रो लगानीको सम्भावना आउने अवस्था देखिएको बताए ।

दाहालले भने, ‘सरकारले लगानी सम्मेलनलाई लगानी सम्मेलनको रूपमा मात्रै नभएर लगानी भित्र्याउने माध्यमको रूपमा निरन्तर लाग्नुपर्छ । नेपाल सरकार र नेपाली उद्योगीहरूले लगानी गर्न नसक्ने क्षेत्रमा विदेशी लगानी ल्याउन आवश्यक छ । आत्मनिर्भर भएका क्षेत्रमा भन्दा पनि ठूलो लगानी आवश्यक भएका क्षेत्रमा विदेशी लगानी ल्याउने वातावरण बनाउनुपर्छ ।'

सरकारको वैदेशिक लगानीको नीतिअनुसार लगानी आउने वातावरण नभएकाले वैदेशिक लगानी नीतिलाई सुधार गरेर सहज बनाइनुपर्ने दाहालको भनाइ थियो । व्यवसायीहरूले मुलुकमा लगानी भित्र्याउनका लागि आठवटा कानुन संशोधन गरेर मात्रै नपुग्ने भन्दै अझै अन्य कानुनहरू पनि परिमार्जन गर्न जरुरी रहेको सुझाव सरकारलाई दिएका छन् । उनीहरूले राजनीतिक दल र सरकारले विदेशी लगानी र स्वदेशी पुँजी निर्माणका लागि दीर्घकालीन कानुन बनाउनुपर्नेमा जोड दिए ।

व्यवसायीहरूले सरकार परिवर्तन भए पनि लगानीको सुरक्षाका लागि स्थायी कानुन छ भन्ने सन्देश लगानीकर्ताहरूलाई दिनुपर्ने बताएका छन् । सरकारले एकद्वार प्रणालीमा सेवा दिने वातावरण उद्यमीहरूलाई दिए मात्रै नेपाली र विदेशी लगानीकर्ता उत्साहित भएर लगानी गर्ने व्यवसायीहरूको भनाइ थियो ।

प्रकाशित मिति: आइतबार, वैशाख १६, २०८१ २१:५३