बचतकर्ताको पसिनामा मोजमस्ती गरेका जीबी

A+ A A-

२०८० सालभरि सबैभन्दा धेरै समाचारको शीर्षक बनेको विषय हो सहकारी ठगी प्रकरण, जसका नाइके हुन् गितेन्द्रबाबु राई (जीबी) । हाल फरार रहेका उनी यो वर्ष नकारात्मक पात्रका रूपमा 'शिलापत्र समाचार निर्माता २०८०' बनेका छन् ।

सहकारीका बचतकर्ताको रकम गैरकानुनी रूपमा उनले आफू सञ्चालक रहेको ग्यालेक्सी टीभीमा लगानी गरेका थिए । केही वर्षअघि तामझामका साथ सुरु भएको ग्यालेक्सी टीभी यसै वर्षदेखि बन्दप्राय: छ ।

सहकारी ठगी प्रक्ररणमा जीबीका तत्कालीन व्यावसायिक साझेदारहरू पनि मुछिए, चाहे ती विभिन्न सहकारीका पदाधिकारी होऊन् वा ग्यालेक्सी टीभीका । राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टीका सभापति एवं गृहमन्त्री रवि लामिछानेलाई जीबीसँगको सहकार्य अहिले किलकिलेमा अड्केको काँडोसरह भएको छ । यही प्रकरणमा पूर्वउपराष्ट्रपति नन्दबहादुर पुनका छोरा दिपेश पुन अहिले हिरासतमा छन् । जीबीसहित एक दर्जनभन्दा बढी आरोपी फरार छन् ।

यस्तो छ जीबीको विगत

ओखलढुंगाको सुनकोसी गाउँपालिका, डाँडाटोलका जीबीका हजुरबुबा पञ्चध्वज राई प्रधानपञ्च थिए भने बुबा दीपहरि पनि २०७४ सालमा एमालेबाट सुनकोसी– ४ का वडाध्यक्ष भएका थिए । यसरी राजनीतिक परिवारमा हुर्किएका उनको व्यावसायिक सुरुवात जडीबुटी उत्पादन र बिक्री गर्ने हर्बो नेटवर्किङ कम्पनीबाट भएको थियो । उनले दाइ अनन्त राई र साथीहरू मिलेर चलाएको यो कम्पनीमा मार्केटिङको काम हेर्न थाले ।

२०६६ सम्म हर्बोमा काम गरेपछि त्यसमा पनि गैरकानुनी नेटवर्किङ व्यवसाय चलाउने युनिटीविरुद्ध कानुनी कारबाही भयो । हर्बोविरुद्ध पनि मुद्दा पर्‍यो ।

हर्बोको शेयर हत्याउन सफल बनेका जीबीले त्यो कम्पनी नचलाई त्यस्तै अर्को कम्पनी (नेचर हर्ब्स इन्टरनेसनल) खोले । यद्यपि, यसको उद्देश्य पनि नेटवर्किङ व्यवसाय नै थियो । त्यसपछि जीबी ज्ञानबहादुर बम्जनले पोखरामा सुरु गरेको सूर्यदर्शन सहकारीमा जोडिए । यहीँबाट उनले लाखौँ रकम एकाएक खेलाउने अवस्थामा पुगे ।

स्थापनाकालबाटै सूर्यदर्शनमा जालझेल भएको देखिने तथ्यहरू पछिल्लो समय सार्वजनिक भइरहेका छन् । सहकारी ऐनलाई मान्दा एउटा जिल्लाको मान्छेले अर्को जिल्लामा गएर सहकारी खोल्न पाउँदैन । तर, पछि गएर उक्त सहकारीको अध्यक्ष नै बने जीबी राई । र, त्यसपछि आर्थिक हिनामिनाको शृंखला सुरु भयो ।

त्यसपछि जीबी काठमाडौंको कालीमाटीस्थित स्वर्णलक्ष्मी सहकारीमा छिरे । यव सहकारीमा पनि २०७१ सालतिर उनैले नेतृत्व गर्न थाले । त्यसको दुई वर्ष नबित्दै जीबी बुटवल गएर तत्कालीन उपराष्ट्रपति नन्दबहादुर पुनका छोरा दिपेश पुनसँग मिली अर्को सहकारी खोल्न खोजे । तर, त्यहाँ सहकारीको संख्या धेरै भएकाले खोल्न सकेनन् ।

जीबीले पुरानै सहकारी आफू मिलेर सञ्चालन गर्ने सोचे र सुप्रिम सहकारीका नामबाट सहकारी सञ्चालन गर्न थाले । यसमा पनि २०७८ सम्म जीबी अध्यक्ष बनेको देखिन्छ । बुटवलमा सुप्रिम सहकारी चलाइरहेकै बेला चितवनको सहारा सहकारीमा पनि उनी सञ्चालक भएको देखिन्छ ।

जसरी पनि मिडिया मालिक भइछाड्ने सोचेका जीबीले यिनै सहकारीको पैसा लगेर ग्यालेक्सी टेलिभिजनमा लगानी गरेको विवरण सार्वजनिक भयो । रवि लामिछानेलाई साथ लिएर टेलिभिजन च्यानल खोले छिट्टै लोकप्रिय हुन्छ र राम्ररी चल्छ भन्ने उनको विश्वास थियो । तर, कउक्त टेलिभिजन पनि डुब्यो ।

सर्वसाधारणले यसरी पोखराको सूर्यदर्शन, चितवनको सहारा, वीरगञ्जको सानो पाइला र बुटवलको सुप्रिम सहकारीमा बचत गरेको झण्डै ५२ करोड रुपैयाँ जीबीले कानुनविपरीत ग्यालेक्सीमा खर्च गरेका विवरणहरू सार्वजनिक भइरहेका छन् ।

राई संलग्न भएको नेचर हर्ब्स, गोरखा ग्रुप अफ कम्पनी, नेचर नेस्ट कम्पनी, जीबी ग्रुप एन्ड कम्पनीलगायतमा पनि सहकारी संस्थाहरूको ठूलो रकम कानुनविपरीत गएको देखिन्छ ।

यसरी आफू सञ्चालक भएर सहकारीमा सर्वसाधारणको पैसा डु्बाएका जीबी प्रहरीमा उजुरी परेपछि मलेसिया हानिए । त्यसपछि उनी कता छन्, थाहा छैन । प्रहरीले यसमा खोजबिन गरिरहेको बताएको छ ।

के हो वर्षव्यक्ति र समाचार निर्माता ?

बितेको वर्ष भएका घटना, परिघटना अनि कारक पात्रहरूको समीक्षाले आउने वर्ष सुझबुझपूर्ण निर्णय गर्न देशलाई सघाउ पुर्‍याओस् भन्ने ध्येयका साथ २०७७ सालयता शिलापत्रले वर्षको अन्तिममा 'वर्षव्यक्ति' घोषणा गर्दै आएको छ ।

गत वर्ष गतवर्ष वरिष्ठ नेत्ररोग विशेषज्ञ डा. सन्दुक रुइत 'शिलापत्र वर्षव्यक्ति' घोषित भएका थिए ।

यसपल्ट १५ चैतदेखि १० दिनको समय राखेर विभिन्न विधामा भर्चुअल्ली मत हाल्न पाउने गरी फारम राखिएको थियो । २५ चैत राति १२ बजेदेखि भोटिङ बन्द गरियो ।

पाठकले वर्षपुस्तकका साथै एक/एक वर्षव्यक्ति, वर्षकलाकार, वर्षखेलाडी, वर्षकार्टुनिस्ट, वर्षसिनेमा र वर्षनाटकका साथै १५ समाचार निर्मातालाई मत दिन पाउने व्यवस्था मिलाइएको थियो । पाठक मतकै आधारमा वर्षनाटकसँगै वर्षखेलाडी क्रिकेटर दीपेन्द्रसिंह ऐरी, वर्षकार्टुनिस्ट रवि मिश्र, वर्षकलाकार दयाहाङ राई, वर्षसिनेमा 'जारी' र वर्षनाटक 'दमिनी भीर' घोषणा गरिसकिएको छ । 'शिलापत्र वर्षव्यक्ति २०८०' फुटबलर सावित्रा भण्डारी (साम्बा) चुनिएकी छन् । वर्षव्यक्तिको सूचीमा वैज्ञानिक महावीर पुन, उद्यमी विनोद कुँवर तथा संयुक्त रूपमा एसएसपीद्वय दानबहादुर कार्की र मनोजकुमार केसी पनि थिए ।

वर्षव्यक्तिमा नचुनिएका बाँकी तीन जना यस वर्षको प्रमुख समाचार निर्माता भएका छन् । शिलापत्र वर्षव्यक्ति, समाचार निर्माता र अन्य विधाको मनोनयन, छनोट र नतिजाको विस्तृत विवरण केही दिनमा सार्वजनिक गरिनेछ ।

शिलापत्र वर्षान्त अभियान के हो ? वर्षव्यक्ति वा यसअन्तर्गत विभिन्न विधाका सूची कसरी तयार गरिन्छ, केलाई आधार मानिन्छलगायत जिज्ञासा भए यहाँ क्लिक गरेर पढ्न सक्नुहुन्छ ।

प्रकाशित मिति: शुक्रबार, चैत ३०, २०८० १५:२९