कार्यविधि लत्याउँदै नदीजन्य पदार्थको जथाभावी उत्खनन्

A+ A A-

नदीजन्य पदार्थ उत्खननका लागि संघीय तथा प्रदेश सरकारले बनाएको नदी तथा खानीजन्य पदार्थको व्यवस्थापन तथा कार्यविधि झापामा अझै पूर्ण कार्यान्वयनमा आउन सकेको छैन । बुद्ध शान्ति गाँउपालिकाले कार्यविधि लत्याउँदै नदीजन्य पदार्थको जथाभाबी उत्खनन् गर्दै आइरहेको फेला परेको छ ।

झापाका स्थानीय तहले चुरे क्षेत्र र वातावरणीय प्रभाव मूल्यांकनद (आईई) नगरेको स्थानबाट जथाभावी ढुंगा, गिट्टी र बालुवा उत्खनन गरी कर संकलन गर्दै आइरहेको पाइएको छ । झापाको बुद्ध शान्ति गाउँपालिकाको चुरे क्षेत्रबाट ढुंगा उत्खनन कार्य धमाधम भइरहेको पाइएको छ ।

इलामको रोङ गाउँपालिकासँग जोडिएको बुद्धशान्ति गाउँपालिका भएर बग्ने बिरिङ खोला चुरे क्षेत्रभित्र पदर्छ । चुरे क्षेत्रबाटै ढुंगा उत्खनन हुँदा समेत बुद्ध शान्ति गाउँपालिकाका अध्यक्षसहित कर्मचारीले त्यसलाई रोक्न कुनै कानुनी कदम चालेको देखिएको छैन ।

उल्टै सोही क्षेत्रबाटै ढुंगा उत्खनन गरी गाउँपालिकाले बिल काटेर ढुंगा बेचिरहेका छन् । चुरे निषेधित क्षेत्रबाट ढुंगा लोड गरी भद्रपुरतर्फ आइरहेको सातवटा ट्याक्टरलाई आइतबार बेलुका प्रहरी चौकी चारआलीले नियन्त्रणमा लिएको थियो ।

प्रहरीले ढुंगासहित नियन्त्रणमा लिएका ट्रयाक्टर चालकसँग गाउँपालिकाले ढुंगा कर लिएको रसिद पनि फेला पारेको छ ।

प्रहरीले कारबाहीका लागि पठाएको ट्याक्टर जिल्ला समन्वय समिति झापाले कानुनबमोजिम जरिमाना तिराएर छाडी दिएको समितिका प्रमुख सोमनाथ पोर्तेलले जानकारी दिए ।

स्थानीय तहले जिल्ला समन्वय समितिको नदी तथा खानीजन्य पदार्थको व्यवस्थापन तथा कार्यविधि अटेर गरिरहेको पोर्तेलले बताए ।

बुद्ध शान्ति गाउँपालिकाले खोला कर लिएको रसिद दिँदा पनि प्रहरीले ढुङ्गा लोड गरिएको ट्रयाक्टर नियन्त्रणमा लिएपछि ट्रयाक्टर धनी आक्रोशित बनेका छन् ।

गाउँपालिकाले ढुंगाको कर लिएपनि प्रहरीले बाटोमा ट्याक्टर नियन्त्रणमा लिनु आफूहरूलाई दुःख दिने नियत भएको ट्रयाक्टर धनी गणेश कार्कीले गुनासो पोखेका छन् ।

गाउँपालिकाले प्रदेश नं. १ सरकारको अर्थसम्बन्धी प्रस्तावलाई कार्यान्वयन गर्न बनेको विधेयकको अनुसूची ५ र दफा ८ मा प्राकृतिक स्रोत संकलन तथा बिक्री शुल्कमा उल्लेख गरिएअनुसार ढुंगा र गिट्टीमा प्रतिक्युब फिट संकलन दर २ रुपैयाँ र बिक्री दर ४ रुपैयाँ तोकेको छ ।

तर, बुद्ध शान्ति गाउँपालिकाले अर्थ विधेयकविपरीत तोकेको भन्दा कम दररेटमा ढुंगा बिक्री गरिरहेको प्रमाणसमेत फेला परेको छ । प्रहरीले नियन्त्रणमा लिएको ट्रयाक्टर चालकसँग ढुंगाको बिल माग्दा तोकिएको भन्दा कम कर तिरेको रसिद भेटिएको छ ।

गाउँपालिकाको खोला कर रसिदमा ढुंगाको ४५० रुपैयाँ तोकेको छ । तर प्रदेशको दररेटअनुसार ६ सय रुपैयाँ हुनुपर्ने हो । गाँउपालिकाले १५० रुपैयाँ छुट भन्दै चुरे क्षेत्र र आईई नगरेको क्षेत्र दोहनलाई निरन्तरता दिँदै आइरहेको छ ।

प्रकाशित मिति: मंगलबार, माघ २१, २०७६ १०:४०