दलमग्न दल–दासहरू (नगरकाेटीकाे भिडियाे कविता)

A+ A A-

दल–मुक्त मान्छे
पाउन
गाह्रो
छ ।

दल–मुग्ध मान्छे
सबैलाई
प्यारो
छ ।

तिमी
एउटा दलमा ।

म
अर्काे दलमा ।

हामी सब दल/दलमा ।
हामी सब दलहरूको दलदलमा ।

०००

तिमी नग्न छौ
यद्यपि दलमग्न छौ ।

म भग्न छु
तथापि दलमग्न छु ।

कवि दलमग्न छ । पुजारी दलमग्न ! कर्मचारी दलमग्न छ । व्यापारी दलमग्न !
आत्माधारी दलमग्न छ । देहधारी दलमग्न–

यो मानव दलमग्न !
त्यो दानव दलमग्न !

जोकोही नग्न–भग्न ।
जोकोही दलमग्न ।

०००

यहाँ
स्रष्टा दलगत छ !
यहाँ
द्रष्टा दलगत !

यहाँ
रहस्यदर्शी दलगत छ !
यहाँ
स्वप्न–महर्षि दलगत !

यहाँ सम्बन्ध दलगत छ/साइनो दलगत ! यहाँ मित्रता दलगत छ/शत्रुता दलगत ! यहाँ विचार दलगत छ/व्यवहार दलगत–

यहाँ कविता दलगत छ/भविता दलगत ! यहाँ आख्यान दलगत छ/ व्याख्यान दलगत ! यहाँ प्रित दलगत छ/मनमीत दलगत–

यहाँ
भोक दलगत छ
यहाँ शोक दलगत !

यहाँ
शुभकामना दलगत छ
यहाँ प्रार्थना/अर्चना दलगत !

यहाँ श्राप दलगत छ/पाप दलगत ! यहाँ आशा दलगत छ/दिलासा दलगत !
यस्तो लाग्छ, यहाँ जन्म दलगत छ र मृत्यु पनि दलगत–

यो जिन्दगी
यति विसंगत छ कि
अस्तित्वसमेत यहाँ दलगत छ ।

०००

अरिस्टोटल भन्थ्योः man is a POLITICAL animal ! त्यो प्राचीन ग्रीस थियो, त्यहाँ त्यो कुरा चल्थ्यो–

नगरकोटी भन्छः man is a political PARTY'S animal ! यो उत्तर आधुनिक नेपाल हो, my lord ! यहाँ यही कुरा चल्छ–

यहाँ
यही कुरा चल्छ
यहाँ दलले मान्छे छल्छ ।

तिमी
एउटा दलमा ।

म
अर्काे दलमा ।

हामी
सब दल/दलमा ।
हामी फगत
दलहरूका दलदलमा ।

०००

दलबिना हाम्रो कुनै काम हुन्न । दलबिनाको यहाँ तीर्थ–धाम हुन्न । दलमा नहुने मान्छेको यहाँ कुनै गाम–ठाम हुन्न । दलच्यूत आद्‌मीको कहीँ–कतै नाम हुन्न । दलबाट बेदखल दुखियासित–

दाम हुन्न । राम हुन्न । आराम हुन्न ।
जिन्दगीमा कुनै CHARM हुन्न ।
महफिल–ए–जाम हुन्न ।

दलको हामीभित्र यतिविघ्न भोक–प्यास छ कि यस्तो लाग्छ, त्यसैमा हामी अभागीको गाँस–बास–कपास छ ।

खासमा मान्छे त हामी खास थियौँ, तर दलको लत लागेपछि –हे दैव– दास भयौँ । दलहरूको दासः दल–दास भयौँ ।

मान्छे त हामी दंगदास थियौँ । बिन्दास थियौँ । दल–दलमा भास्सिएपछि / दलदलमा जाकिएपछि : ह्रास भयौँ । तोर्पे झ्याँस भयौँ । खल्लास भयौँ ।

खल्लास हुनु के थियो ! त्यसपछि त हामी श्वास फेर्ने लास भयौँ । अस्तित्वको सुन्दर–आकर्षक नासो थियौँ, जो EVENTUALLY नाश भयौँ ।

दल–दलको दास भएपछि
GRADUALLY
हामी ज्युँदा लास
भयौँ ।

०००

दलमा लागेको मान्छेमा भाग्यको छाया हुन्छ । दैव नै उसको दायाँ–बायाँ हुन्छ । त्यो मान्छे विश्वविद्यालयको कुलपति बन्छ । त्यही मान्छे प्रज्ञा–प्रतिष्ठानको मूलपति बन्छ । त्यो मान्छे विदेशी राजदूत बन्छ । त्यही मान्छे स्वदेशी भाषा र भेषको काजदूत बन्छ–

त्यो मान्छे
मन्त्रालयको देवदूत बन्छ ।
त्यही मान्छे
तन्त्रालयको यमदूत बन्छ ।

यहाँ कुलपति दलको दास ।
मूलपति दलकै दास ।

यहाँ राजदूत दलको दास ।
काजदूत दलकै दास ।

यहाँ देवदूत दलको दास ।
यमदूत दलकै दास ।

आयोगमा दलको दास । नियोगमा दलको दास । सरोकारका विभागमा दलको दास । सरकारका प्रभागमा दलको दास ।

कार्यपालिकामा दलको दास ।
व्यवस्थापिका–न्यायपालिकामा दलको दास ।

यता दलको दास ।
उता दलको दास ।

दायाँ दलको दास ।
बायाँ दलको दास ।

माथि दलको दास ।
मुनि दलको दास ।

यत्र–तत्र–सर्वत्र दल/दलका दास ।
यत्र–तत्र–सर्वत्र दलहरूका दासैदास ।

दल/दलका दासहरूले नओगटेको कुनै ठाउँ छैन । दल/दलका दासहरूले कब्जा नजमाएको
कुनै गाउँ छैन ।

शिक्षामा दलको दास ।
भिक्षामा दलको दास ।

विद्यालयमा दलको दास ।
विश्वविद्यालयमा दलको दास ।

कानुनमा दलको दास ।
नुन–सुन र भनसुनमा दलको दास ।

आसनमा दलको दास ।
सिंहासनमा दलको दास ।

म एउटा दलको दास/तिमी अर्काे दलको दास । मेरो साथी एउटा दलको दास /तिम्रो साथी
अर्काे दलको दास । मेरो छिमेकी एउटा दलको दास / तिम्रो छिमेकी अर्काे दलको दास ।

हामी
केवल दलका दासहरू ।

हामी फगत दल–दासहरू ।
हामी दल प्लस दलका : दलदासहरू ।

दलको दासत्व हामी
दलदासहरूलाई
मञ्जुर
छ ।

दलको दासत्वबिना हामी
दलदासहरूको जीवन
ज्यादै झुर
छ ।

०००

मैले घामलाई सोधेँ ः ए घाम, तिमी कुन दलको ? घामले मुस्कुराउँदै भन्यो : म एमाले दलको ।
मैले रुखलाई सोधेँ : ए रुख, तिमी कुन दलको ? रुखले लजाउँदै भन्यो : म त कांग्रेस दलको ।

यहाँ
घाम दलको
राम पनि दलको ।

यहाँ
रुख दलको
दुःख पनि दलको ।

हँसिया लिई घाँस काट्न जाऊँ भन्छुः हँसिया दलको । हथौडाले किला–काँटी ठोकी कुर्सी बनाऊँ भन्छु : हथौडा पनि दलको ।

हलगोरुले खेत जोतूँ भन्छु : हलगोरु दलको । गाईदानसितै पितृ श्राद्ध गरूँ भन्छु : गाई पनि दलको ।

कलमले कविता लेखूँ भन्छु,
कलम दलको ।

गिलासमा चिया भरूँ भन्छु,
गिलास दलको ।

मन्दिरको गजुर सिंगारूँ भन्छु,
मन्दिरको गजुर दलको ।

कुचोले
जिन्दगीको फोहोर–मैलो
बढारूँ भन्छु : कुचोसमेत दलको ।

यहाँ, मन्दिरमा बल्ने दियो दलको । खोपीमा जल्ने टुकी पनि दलको । यहाँ, दलिनमा झुण्डिने लालटिन दलको । CANDLE – STAND मा पग्लने मैनबत्ती पनि दलको ।

आँखा दलको/चश्मा पनि दलको ।
नदी दलको/पानी पनि दलको ।

खुट्टा दलको/ जुत्ता पनि दलको ।
सडक दलको/यात्रा पनि दलको ।

मुटु दलको/दिमाग पनि दलको
विवेक दलको/चेतना पनि दलको ।