उपनिर्वाचनमार्फत आफू संसद छिर्ने गरी उपराष्ट्रपतिको उम्मेदवार खोज्दै उपेन्द्र

उपनिर्वाचनमार्फत आफू संसद छिर्ने गरी उपराष्ट्रपतिको उम्मेदवार खोज्दै उपेन्द्र

A+ A A-

१० पुसको सत्ता गठबन्धन भत्किएर बनेको आठदलीय गठबन्धनले राष्ट्रपति कांग्रेस र उपराष्ट्रपति जनता समाजवादी पार्टी नेपाललाई दिने गरी सहमति पद बाँडफाँट गरेको छ । एमाले र राप्रपासहितको गठबन्धन तोडेर आठ दलबीच नयाँ गठबन्धन बनेको हो । उक्त गठबन्धनमा भएको सहमतिअनुसार कांग्रेसका वरिष्ठ नेता रामचन्द्र पौडेल राष्ट्रपतिको उम्मेदवार बनेका छन् ।

सरकारको नेतृत्व गरिरहेको दल नेकपा माओवादी केन्द्र, सरकारमा सहभागी दल जनमतत पार्टी, सरकारलाई समर्थन गरेका जसपा, नेकपा एकीकृत समाजवादी, नागरिक उन्मुक्ति पार्टी, लोसपासँगै राष्ट्रिय जनमोर्चाले राष्ट्रपतिमा कांग्रेस उम्मेदवारलाई समर्थन गर्ने निर्णय गरेसँगै एमाले र राप्रपाले सरकार छाडिसकेका छन् । एमालेले सुवासचन्द्र नेम्वाङलाई राष्ट्रपतिको उम्मेदवार बनाएको छ ।

आठदलीय गठबन्धनमा भएको सहमतिअनुसार उपराष्ट्रपति जसपाले पाउने भएपछि उम्मेदवारको खोजी सुरु भएको छ । जसपा अध्यक्ष उपेन्द्र यादवले उपराष्ट्रपतिको उम्मेदवारको खोजी पार्टीभित्र थालेका छन् । सप्तरी २ बाट जनमत पार्टीका अध्यक्ष डा. सीके राउतसँग पराजित यादव प्रत्यक्ष निर्वाचित सांसदलाई उपराष्ट्रपति बनाएर आफू उपनिर्वाचनमार्फत संसद छिर्ने दाउमा छन् । त्यही अनुसार यादवले उपराष्ट्रपतिको उम्मेदवारको खोजी थालेका हुन् ।

अध्यक्ष यादवले सुरुमा बारा २ बाट निर्वाचित आफ्ना विश्वासिला पात्र रामसहाय यादवलाई उपराष्ट्रपतिमा अगाडि सार्ने रणनीति बनाएका थिए । सोही रणनीतिअनुसार बाराका जनतालाई खुसी बनाउन आफ्ना विश्वासिला पात्र लालबाबु राउतलाई रोकेर बारा १ को 'ख' प्रदेशबाट निर्वाचित सरोजकुमार यादवलाई अध्यक्ष यादवले मधेस प्रदेशको मुख्यमन्त्री बनाए । यादव मुख्यमन्त्री बनेपछि उपेन्द्र बारा २ मा पार्टीक‍ो गतिविधि पनि बढाएका थिए । सो क्षेत्रमा पार्टीका कार्यकर्तालाई प्रशिक्षणदेखि लिएर भेलासँगै संगठन विस्तारका काम पनि अगाडि बढाएका थिए ।

तर, सांसद रामसहायलाई उपराष्ट्रपति बनाउँदा त्यसले पार्टीलाई फाइदा नहुने निष्कर्षमा अध्यक्ष यादव पुगेका छन् । रामसहाय उपेन्द्र यादवका अतिविश्वासिला पात्र हुन् । त्यसैले पार्टीका सिनियर नेता अशोक राईलाई रोकेर अध्यक्ष यादवले रामसहायलाई संसदीय दलका नेता बनाएका थिए । पार्टीको संगठन विस्तारदेखि अनुशासनको सवालमा अध्यक्ष यादवले अन्य नेताभन्दा रामसहायलाई बढी विश्वास गर्छन् । सक्रिय राजनीतिमा रहेका रामसहायलाई उपराष्ट्रपति बनाउँदा पार्टी र आफ्नो व्यक्तिगत क्षति हुने निष्कर्षसहित उपेन्द्र अर्को पात्रको खोजीमा लागेका छन् ।

रामसहायले पनि उपराष्ट्रपति हुन अनिच्छा देखाएका छन् । त्यसैले पनि यादव अर्को उम्मेदवार खोज्नुपर्ने बाध्यतामा परेका छन् । तर, जसपामा मधेस प्रदेशका अध्यक्ष रामबाबु यादवले पार्टीले निर्णय गर्दा सांसद रामसहाय यादवले उपराष्ट्रपति पद स्वीकार्ने बताउँछन् । 'पार्टीले निर्णय गरेपछि रामसहायजी उपराष्ट्रपतिको उम्मेदवार नबन्ने कुरा आउँदैन । तर, पार्टीले पहिला निर्णय गर्नुपर्‍यो नि,' उनले शिलापत्रसँग भने ।

अध्यक्ष यादव भने सिरहा २ बाट निर्वाचित राजकिशोर यादव र सप्तरी १ बाट निर्वाचित नवलकिशोर साहमध्येबाट एक जनालाई उम्मेदवार बनाउने तयारीमा लागेका छन् । राजकिशोर उपराष्ट्रपति बन्न तयार भए पनि सिरहा २ बाट जित्न यादवलाई सहज भने छैन । त्यसैले पनि अध्यक्ष यादवले राजकिशोरलाई उपराष्ट्रपतिका लागि प्रस्ताव गर्न सकेका छैनन् ।

सप्तरी १ पनि पनि उपेन्द्रका लागि त्यति सहज छैन । 'सहज भएको भए नवलकिशोर साहलाई उपराष्ट्रपतिमा अगाडि बढाएर त्यहाँबाट उपनिर्वाचन लड्ने सम्भावना थियो,' जसपाका एक नेताले भने, ‘तर, त्यो अवस्था देखिएको छैन ।’

जसपाभित्र महन्थ ठाकुरको पनि चर्चा

जसपाभित्र उपराष्ट्रपतिको उम्मेदवार लोसपाका अध्यक्ष महन्थ ठाकुरलाई बनाउने विषयमा छलफल पनि चलेको छ । अध्यक्ष ठाकुर महोत्तरी ३ बाट निर्वाचित सांसद हुन् । तर, अध्यक्ष यादवका लागि ठाकुरको क्षेत्र पनि सहज भने छैन । त्यसअघि ठाकुरलाई उपराष्ट्रपतिमा मनाउनुपर्ने चुनौती यादवलाई छ । ठाकुर उपराष्ट्रपति बन्न मानिहाले पनि मैथिली ब्राह्मण र भूिमहारको बहुल्यता रहेकाले यादवलाई चुनाव जित्न गाह्रो पर्ने देखिन्छ ।

धनुषामा किन सक्रिय भइरहेका छन् यादव ?

उपराष्ट्रपतिमा जसपाले पाउने भएपछि पछिल्लो समय यादव धनुषामा सक्रिय हुन थालेका छन् । शीर्ष नेताहरू काठमाडौंमा छलफलमा सक्रिय भइरहँदा यादव भने चार दिनसम्म धनुषामा नेता/कार्यकर्तासँगको छलफलमा गरेर चितवन गएका छन् । बुधबार (आज) फेरि अध्यक्ष यादव जनकपुरधाम आउने कार्यक्रम छ । पार्टीको बैठकमा निर्वाचनमा पराजित नेताहरूले अन्तर्घात गर्ने केही नेता-कार्यकर्तालाई कारबाहीको माग गरेका थिए । तर, अध्यक्ष यादवले कुनै नेता-कार्यकर्तालाई कारबाही नगर्ने बैठकमा भनेका थिए ।

बैठकमा सहभागी एक नेताका अनुसार अध्यक्ष यादव कारबाही गरेर कुनै नेता-कार्यकताको चित्त दुखाउने पक्षमा छैनन् । विगतका कमी कमजोरीलाई बिर्सिएर आपसी समझदारी र सहकार्य गरेर पार्टीको संगठन विस्तार गर्न अध्यक्ष यादवले नेता-कार्यकर्ताहरूलाई निर्देशन दिएका थिए । यसबाट पनि अध्यक्ष यादव धनुषाबाट उपनिर्वाचन लड्ने मनसायमा रहेको बुझिने एक नेता बताउँछन् । धनुषा १ बाट निर्वाचित सांसद दीपक कार्कीलाई उपराष्ट्रपति बनाएर उपनिर्वाचन लड्ने रणनीतिमा यादव छन् । तर, राष्ट्रपति र उपराष्ट्रपति फरक-फरक क्लस्टरको हुनुपर्ने संवैधानिक व्यवस्थाका कारण यादव अप्ठ्यारोमा भने परेका छन् ।

प्रकाशित मिति: बुधबार, फागुन १७, २०७९ ०९:१०