Shilapatra शिलापत्र - खबरको स्थायी ठेगाना

bern

bern

Prabhu

Prabhu

विद्यालय राष्ट्रियकरण होइन, मर्ज गर्नुपर्छ

विद्यालय राष्ट्रियकरण होइन, मर्ज गर्नुपर्छशैक्षिकसत्रलाई ढिला गर्नु हुन्न । वैशाखदेखि नै शैक्षिकसत्र चलाउनुपर्ने हो । रेडियो, टेलिभिजन, अनलाइन, अफलाइन केबाट हुन्छ चलाउनुपर्छ । अब दोहोरो मोड चलाएन भने २० प्रतिशत विद्यार्थी विद्यालयबाट आउट हुन्छन्

निजी विद्यालयले सरकारलाई बुझाए अवधारणा

निजी विद्यालयले सरकारलाई बुझाए अवधारणाप्याब्सन र एनप्याब्सनले शुल्क उठाउन पाउनुपर्नेसहितको अवधारणा शिक्षा, विज्ञान तथा प्रविधि मन्त्रालयलाई बुझाएका छन् । सरकारले निजी विद्यालयको मागका विषयमा अवधारणा मागेको थियो । निजी विद्यालयका छाता संगठन प्याब्सन र एनप्याब्सनले आफ्नो अवधारणा बुझाएका हुन्

विद्यार्थी संगठन ऐंजेरू भए, उखेलौँ

विद्यार्थी संगठन ऐंजेरू भए, उखेलौँनेतृत्वले पनि के बुझेको छ भने पेशागत संगठनलाई विस्तारै अब राजनीतिक मुद्दाबाट अलग राख्नुपर्छ भन्ने गरेको सुनेको छु । हिजो ढुंगा हान्न लगाएकै हो तर अब तपाईंहरू कक्षाकोठामा जानुपर्छ भन्ने बुद्धि दलका नेताहरूमा पनि आएको छ । पार्टीका माउहरू र तिनका भ्रातृ संगठनहरू बसेर छलफल गरून्

स्ववियूको औचित्य छैन, खारेज गरौं

स्ववियूको औचित्य छैन, खारेज गरौंशैक्षिक संस्थाहरूमा जाने चन्दा उठाएर खानेभन्दा अरु काम विद्यार्थी संगठनको देखिएन । यस्तो संगठन किन चाहिन्छ ? आजसम्मको विद्यार्थी संगठनका गतिविधि ठेक्कापट्टा, चन्दा असुली र नेताको वरिपरि बसेर आर्थिक अनियमितता गर्ने मात्रै देखियो

‘थिंकट्यांक’लाई स्वायत्तता दिइनुपर्छ

‘थिंकट्यांक’लाई स्वायत्तता दिइनुपर्छविश्वविद्यालय प्राज्ञहरूको गणतन्त्र हो । स्वशासित गणतन्त्र हो । विश्वविद्यालय र अनुसन्धान केन्द्रलाई प्रशासनिक झमेलाबाट टाढा राख्नुपर्छ । बौद्धिक लडाइँ हुनुपर्छ । तालाबन्दी, हड्तालजस्ता आन्दोलन बन्द हुनुपर्छ

लोकतान्त्रिक दलका अलोकतान्त्रिक व्यवहार

लोकतान्त्रिक दलका अलोकतान्त्रिक व्यवहारसमावेशिताको मामिलामा जनआन्दोलनदेखि अन्तरिम संविधानसम्म आउँदा दलित, जनजाती, महिला र मधेसीलाई करिब करिब उही तहमा राखेर यी सबैको समुचित सहभागिताको कुरा उठान हुन्थ्यो ।

माधव नेपालनिकटका नेता कमारा होइनन् : रघुजी पन्त

माधव नेपालनिकटका नेता कमारा होइनन् : रघुजी पन्तअहिलेको संविधानले समाजवादोन्मुख व्यवस्था भनेको छ । तर, कस्तो समाजवाद भनेको हो ? यो विषयमा छलफल भएको जस्तो लाग्दैन । कांग्रेसले बुझेको समाजवाद हो कि हामी कम्युनिस्टले बुझेको समाजवादी व्यवस्था हो ?

हामीले खोजेको शक्तिशाली कि लोकप्रिय नेतृत्व ?

हामीले खोजेको शक्तिशाली कि लोकप्रिय नेतृत्व ?हाम्रो विगत पनि व्यक्तिले आफ्नो अनुकूलतामा संविधान बनाएको हो । हिजो राजाले बनाएको संविधान, राणाले बनाएको मुलुकी ऐन सबै आफूलाई अनुकूल हुने गरी बनाइएको थियो । पछिल्लो समय हामीले विधिको सर्वोच्चतामा विश्वास त गर्‍याैं।

दलभित्रको आन्तरिक लोकतन्त्र

दलभित्रको आन्तरिक लोकतन्त्रभारतमा पनि नेहरूपछि कांग्रेस सकिन्छ भन्ने स्थिति थियो । एउटै व्यक्तिलाई धेरै प्रभावशाली बनाउनु भनेको अरुको क्षमतालाई मार्नु हो र अरुलाई हुर्किन नदिनु हो । एउटै रुखलाई ठूलो बनाउँदा त्यसको वरपरका अरु वनस्पति मर्छन् ।

'शिक्षा, स्वास्थ्य र सामाजिक सुरक्षाको जिम्मा राज्यले लिनुपर्छ'

'शिक्षा, स्वास्थ्य र सामाजिक सुरक्षाको जिम्मा राज्यले लिनुपर्छ'हाम्रो अर्थतन्त्रको सबल पक्ष के हो, पहिचान गरौं । अहिले हामीलाई कुल गार्हस्थ्यमा योगदान दिने कृषि हो । रोजगारीलाई कृषिले पनि सम्बोधन गर्न सक्छ । बसेर्नि खाद्यान्नमा अर्बाैं लगानी गरिरहेका छौं । कृषिको सबल पक्ष पत्ता लगाएर जमिनसँगको हाम्रो आर्थिक सम्बन्ध के हो ?

बाबुरामका कुराले समृद्ध होइन, गरिब बनाउँछ

बाबुरामका कुराले समृद्ध होइन, गरिब बनाउँछपहिलो संविधानसभामा पश्चिमाहरुले एनजीओमार्फत जातीयताका मुद्दा बाबुरामजीहरुलाई पढाएको अहिले पनि गडेरै बसेको रहेछ । जातीय कल्स्टर मिलाएर संघीयता बनाउने बाबुरामको कुरा लम्फु प्रतिक्रिया हो, वैज्ञानिक हुन सक्दैन ।

भट्टराईसँग मधेस अझै आश्वस्त हुन सकेको छैन

भट्टराईसँग मधेस अझै आश्वस्त हुन सकेको छैनसंविधानमा पनि यस्ता खाले शब्द सुशोभित भए । तर, व्यवहारमा उतारिएन । राज्यको इन्द्रधनुषीय चरित्र नबन्नुमा कुन नेता कति अंशियार छन् भन्ने लेखाजोखा निर्मम तरिकाबाट हुनु जरुरी छ । स्वयं भट्टराईले पनि आफ्नो अंशियारी तोक्नुपर्ने थियो, यो श्वेतपत्रमा ।

संघीयताः सैद्धान्तिक र व्यावहारिक कार्यान्वयन

संघीयताः सैद्धान्तिक र व्यावहारिक कार्यान्वयनसंघीयता भनेकै स्वशासन (सेल्फ रुल) हो । संघीयता भनेको विकेन्द्रीकरण होइन । विकेन्द्रीकरणले केन्द्रीकृत एकात्मक राज्यले अड्कलेका अधिकार तलसम्म पुर्याएर राज्य सञ्चालनलाई केही सहज त बनाउँछ ।

विदेशी लगानीः चाहना, आवश्यकता र यथार्थ

विदेशी लगानीः चाहना, आवश्यकता र यथार्थविश्वमा औद्योगिक क्षेत्रमा जडित उत्पादन क्षमताको करिब ८० प्रतिशत क्षमता उपयोग भएको उदाहरणहरु पाइन्छन् । पाँच वर्ष अघि नै भारतको क्षमता उपयोग ७० प्रतिशत रहेको थियो भने जापान, क्यानाडा जस्ता देशहरुको उद्योगहरुको क्षमता उपयोग ८५ प्रतिशतभन्दा माथि रहेको थियो । यस्तो अवस्थामा नेपालमा उद्योगहरुको क्षमता उपयोग ज्यादै नै न्यून हो भत्र सकिन्छ ।

नेपालको सन्दर्भमा वैज्ञानिक समाजवाद

नेपालको सन्दर्भमा वैज्ञानिक समाजवादमानव समाजका विकासको वर्तमान ऐतिहासिक चरण र पृष्ठभूमिमा हामीले आफ्नो सन्दर्भमा संबिधानतः समाजवाद उन्मुख राज्य संरचनाको परिकल्पना गरेको अवस्थामा त्यसबाटो भएर समाजवाद प्राप्त गर्ने लक्ष लिएका छौ । यस पृष्ठभूमिमा हामीले त्यो लक्ष प्राप्त गर्ने मार्ग र माध्यम र त्यसको, सार होइन स्वरूप वैज्ञानिक समाजवादका सिद्धान्तको अनुशरण गर्दै खोज्नु पर्छ ।

नेपाली सन्दर्भ र ‘समाजवाद’

नेपाली सन्दर्भ र ‘समाजवाद’नेपाली कांग्रेस प्रजातन्त्रको हत्या गरेर समाजवादको स्थापना गर्ने कार्यको विरोधी छ । वास्तवमा साँचो समाजवादी समाजको निर्माण, समाजवाद र प्रजातन्त्रको सुदृढ गठवन्धनबाट मात्र हुन सक्छ । प्रजातन्त्र बिना समाजवादको स्थापना गर्न सकिंदैन ।

नेपाली सन्दर्भ र ‘समाजवाद’

नेपाली सन्दर्भ र ‘समाजवाद’शिलापत्रडटकम को यो मासिक स्तम्भ हो । यस स्तम्भमार्फत समाज, राजनीति, अर्थनीति, कुटनीतिलगायतका विभिन्न क्षेत्रमा सैद्धान्तिक र व्यवहारिक बहस गर्नेछौ । बहसको बिषयवस्तुका पक्ष–विपक्ष मा मत जाहेर गर्न बिचारकहरु स्वतन्त्र छन् । यो स्तम्भमा बिज्ञ र बिचारकबाट व्यक्त धारणाले देश र समाज निर्माणमा योगदान गर्नेछ भन्ने हाम्रो ठहर छ । यसपटकको बहसमा समाजशास्त्री हरि रोकाको "नेपाली सन्दर्भ र ‘समाजवाद’ "बिषय समावेश गरेका छौ । आशा छ यो बहसमा तपाइको सक्रिय सहभागिता रहनेछ ।