१५ दिने मिथिला परिक्रमा शुरु

A+ A A-

जनकपुरधाममा आजबाट मिथिला मध्यमा परिक्रमा शुरु भएको छ । १५ दिनसम्म मिथिला बिहारीको डोलासंगै मध्यमा परिक्रमाका लागि जनकपुरधामको हनुमान नगरमा हजारौंको संख्यामा भक्तजनहरु जम्मा भइसकेका छन ।

यसबर्षपनि लाखौ भक्त परिक्रमामा सहभागी भइरहेको वृहत्तर जनकपुर क्षेत्र विकास परिषदका निर्देशकले बताएका छन । परिक्रमामा सहभागी हुन घरघरमा तयारी भइरहेको छ ।

मिथिला महात्मका अनुसार मिथिलामा बृहत, मध्यमा र अन्तगृह सहित तीनटा परिक्रमा हुनेगर्छ । मध्यमा र अन्तगृहमा लाखौको सहभागिता हुने गरेको स्थानीयवासीहरु बताउँछन ।

परिक्रमाका सहभागीले रातीको समयमा गाउँभन्दा टाढा खुला चौर, बगैंचा वा पोखरीको डिलमा विश्राम गर्ने गरेको जानकी मन्दिरका महन्थ रामतपेश्वर दास वैष्णवले बताए ।

स्थानीयबासीहरुले उनीहरुकालागि अन्न, दाउरा तथा परिक्रमामा सहभागी समान लिएर जाने टायर गाडीका गोरुका लागि परालसमेत उपलब्ध गराएका छन् ।

उनीहरुलाई निशुल्क भोजन गराउने पराम्परा छ । नेपालको १ सय ७ किलोमिटर र भारतको २३ किलोमिटर सहित कुल १ सय ३० किलोमिटरको परिक्रमाको प्रारम्भ कलाणेश्वरबाट हुन्छ ।

फागुन प्रतिपदाका दिन भक्तजनहरु कलाणेश्वर पुग्छन् । एक राति पहिले नै अमावस्याका दिन जनकपुरको हनुमान नगरमा मिथिला विहारीको डोला संगै राति विश्राम गर्ने परम्परा छ ।

हनुमान नगरबाट कलाणेश्वर १३ किलोमिटर उत्तर पुर्वी क्षेत्रमा पर्छ । कलाणेश्वरबाट गिरिजास्थान डोला पुग्छ । १२ किलोमिटर दुरीमा रहेको सो स्थानमा त्रेतायुगमा भगवान राम र जानकीको पहिलो भेट भएको थियो ।

दोस्रो वासको रुपमा महोत्तरीको मटिहानीमा हुन्छ । तेस्रो दिन जलेश्वर, चौथौँ दिन मड़ै, पाँचौ दिन ध्रुवकुण्ड, छठौँ दिन कञ्चनवन, सातौँ दिन क्षिरेश्वर नाथ महादेवको दर्शन गर्दै पर्वता, आठौँ दिन धनुषाधाम, नवौँ दिन सतोषर, दशौँ दिन औरही, ११औैँ दिन करुणा, बारहौँ दिन बिसौल र त्यसपछि कलाणेश्वरमा पुगेर परिक्रमाको पुर्णाहुति हुन्छ ।

१५ दिवसीय मिथिला मध्यमा परिक्रमाका यात्रीहरु पूर्णिमा तिथिमा मिथिला बिहारी र किशोरीजी भगवानको डोलासहित जनकपुर आएपछि मध्यमा परिक्रमा गर्न छुटेकाहरु अन्तरगृहमा सहभागी हुने गर्छन ।

परिक्रमाको प्रारम्भको इतिहास कुनै पुस्तकमा उल्लेख गरिएको छैन । भगवान गणेशद्वारा तीन भुवनको परिक्रमाको क्रममा पार्वती र महादेवलाई गरिएको परिक्रमालाई उत्सवको रुपमा लिने गरिन्छ ।

मिथिला महात्मयमा वर्णन गरिएको मध्यमा परिक्रमाको प्रारम्भ १८औ शताब्दीभन्दा केही पूर्व भएको मैथिलीका बरिष्ठ साहित्यकार एवं सांस्कुतिकविद् डा. राजेन्द्र विमल वताउछन् ।

प्रकाशित मिति: शुक्रबार, फागुन २४, २०७५ ०२:२२