विदेशिने मोह छाडेर बारी पसेका प्रदीप, तरकारी बेचेरै वार्षिक १७ लाख कमाउँछन्

विदेशिने मोह छाडेर बारी पसेका प्रदीप, तरकारी बेचेरै वार्षिक १७ लाख कमाउँछन्

A+ A A-

संखुवासभा धर्मदेवी नगरपालिका– ३ का २५ वर्षीय प्रदीपकुमार खुलालले कुनै बेला वैदेशिक रोजगारीमा जाने योजना बनाएका थिए । उनी वैदेशिक रोजगारीमा जान काठमाडौं आएर केही म्यानपावर कम्पनीमा धाए पनि ।

तर, राहदानी म्यानपावरमा बुझाएपछि खुलाललाई विदेशिन मन लागेन । यो २०७५ सालको कुरा हो । उनी गाउँ फर्किएर सिधै परिवारसँग सल्लाह गरी तरकारी खेतीतिर लागे ।

वैदेशिक रोजगारीको मोह त्यागेर घर फर्किएका खुलाल तरकारी खेतीमा लागेपछि उनलाई वैदेशिक रोजगारी नेपालमै पाएजस्तो लागेको छ । ‘कृषि फलफूल तथा पशुपन्छी’ फार्म दर्ता गरी कृषि कर्ममा लागेका खुलाललाई अहिले बन्दाकोभी, हरियो तरकारी र अन्य मौसमी तरकारी टिपेर बिक्री गर्न भ्याइ–नभ्याइ छन् ।

अहिले खुलालको बारीमा लो–लाउदो बन्दाकोभी, हरियो तरकारी र अन्य मौसमी तरकारी उत्पादन भइरहेको छ । उनले यो व्यवसायबाट वार्षिक १७ लाख रुपैयाँ कमाउँछन् । सबै खर्च कटाएर उनले वार्षिक ७ लाख रुपैयाँ बचतसमेत गर्दै आएका छन् ।

धर्मदेवी नगरपालिकामा खुलाल तरकारी खेतीबाट राम्रो आम्दानी गर्ने किसानको सूचीमा पर्छन् । दुःखले परिवार पाल्ने कृषकका हकमा बन्दाकोभी खेती छिटो समयमा राम्रो आयस्रोतको बाटो बनेको उनले बताए ।

‘कृषिप्रधान देश छाडेर वैदेशिक रोजगारीमा जान मन लागेन । अन्य विदेशिने युवालाई समेत व्यावसायिक कृषिमा लागेर रोजगारी सिर्जना गर्न आग्रह गर्छु । कृषिमा लाग्दा पैसा कमाइ, रोजगारीका साथै उद्यमी पनि बन्न सकिन्छ,’ उनले भने, ‘नेपालमा कृषि गर्छु भनेर मात्र हुँदैन । हावा–पानी र माटोसँग रमाउन पनि सक्नुपर्छ । हामीसँग कृषि गर्ने जमिन छ । तर, ज्ञान, सीप र प्रविधिको भने धेरै अभाव छ ।’

धर्मदेवी नगरपालिकामा बन्दाकोभी प्रशस्तै उत्पादन हुने सम्भावित पकेट क्षेत्र हो । सरकारले यो क्षेत्रमा उत्पादन भएको तरकारी बिक्रीका लागि बजारको व्यवस्थापन गर्नुपर्ने उनको माग छ ।

खुलालले मासिक १५ मेट्रिकटन बन्दाकोभी र १० मेट्रिकटन अन्य तरकारी उत्पादन गर्दै आएका छन् । बारीबाटै प्रतिक्वीन्टल २० हजार रुपैयाँमा बन्दाकोभी र अन्य तरकारी मौसमअनुसार बिक्री गर्दै आएको उनले बताए ।

स्थानीय र प्रदेश सरकारले कृषिलाई सुधार्ने खालको योजना ल्याए कृषिमा देशकै छिट्टै फड्को मार्ने उनको दाबी छ । उनले २० रोपनी जमिनमा तरकारी खेती गर्दै आएका छन् । उनले फूलकोभी, आलु, मुला, सिँबी, काँक्रो र फर्सी उत्पादन गर्दै आएका छन् । कृषि फार्ममा २० लाख रुपैयाँ लगानी भएको र कृषिबाट आएको आयस्रोत फार्ममै लगानी बढाउँदै गएको उनले सुनाए ।

गत वर्ष बन्दाकोभीको बजारमूल्य प्रतिकेजी ४ रुपैयाँ भएका कारण सोही भाउमा बेच्न बाध्य भएको उनले सुनाए । यो सिजनमा बारीबाटै २० रुपैयाँ प्रतिकेजी बन्दाकोभी बिक्री भइरहेको उनले बताए । खुलालसँगै परिवारका अन्य सदस्यसमेत कृषिमै लागेका छन् । उनले फार्ममा दुई जना स्थानीय युवालाई रोजगारी पनि दिएका छन् ।

व्यापारीले थोरै मूल्यमा किसानसँग तरकारी खरिद गरी दुई गुणा नाफा खाएर बेच्ने गरेको खुलाल बताउँछन् । किसानले आफ्नो उत्पादन बिचौलिया व्यापारीलाई बिक्री नगर्ने निर्णय गर्दै सहकारी सञ्चालनमा ल्याएर यो क्षेत्रमा उत्पादित तरकारी सोझै भारतीय बजारमा पुर्‍याउन थालिएको जानकारी दिए । यसरी सिधा व्यापार गर्दा कृषकले तरकारीको उचित मूल्य पाउन थालेको जानकारी दिए ।

सहकारी संस्था सञ्चालनमा ल्याएपछि किसानले आफ्नो उत्पादन व्यापारीलाई दिन छोडेका छन् । सहकारी संस्थामार्फत तरकारी बिक्री गर्दा तौलमा नठगिने र मूल्य पनि बढी पाइने गरेको उनले बताए । ‘बेमौसमी बन्दाकोभीले मात्र यति सजिलै किसानले मुनाफा कमाउन थालेका होइनन् । यसका लागि किसानले परिश्रम गरेका छन् । आफूले उत्पादन गरेको तरकारी आफैँले बजारमा पुर्‍याउन थालेपछि तरकारीको मूल्य राम्रो पाउन थालेको छु,’ उनले भने ।

सरकारले कृषिक्षेत्रमा लागेका किसानलाई आधुनिक कृषिको तालिम दिनुपर्ने, कृषिका औजार सहज रूपमा उपलब्ध गराउनुपर्ने र प्रत्येक स्थानीय तहमा कृषिउपज बिक्री केन्द्र सञ्चालन गर्नुपर्ने उनको भनाइ छ । तेह्रथुमसहित धनकुटा र संखुवासभाका हजारौँ किसान व्यावसायिक रूपमा बन्दाकोभीको खेतीमा लागेपछि डेढ दशकको अवधिमा यहाँका ग्रामीण क्षेत्रमा आर्थिक समृद्धि सुरु भएको कृषि विकास कार्यालय धनकुटाले जनाएको छ ।

विशेषगरी तरकारीबाट अचार, म:म:, सलादलगायतका खाद्य परिकार बनाउन प्रयोग गरिने बन्दाको व्यावसायिक खेतीमा तेह्रथुमसहित धनकुटा र संखुवासभाका २० हजारभन्दा बढी किसान संलग्न रहेको कृषि कार्यालयले जनाएको छ । तरकारी खेतीबाट आर्थिक उपार्जन हुन थालेपछि बैंक तथा वित्तीय संस्थामा आर्थिक कारोबार गर्ने किसानको संख्या बढ्न थालेको छ । व्यावसायिक तरकारी खेतीले किसानको वित्तीय पहुँच बढाएको कृषकहरू नै बताउँछन् ।

प्रकाशित मिति: बिहीबार, भदौ ९, २०७९ ०६:१५