बेलकामा ढुङ्गा उत्खनन विवाद : जिल्ला समन्वय समितिले स्थलगत अनुगमन गर्ने

तस्वीर : तुलसी काेइराला (पत्रकार, गाइघाट)

A+ A A-

जिल्ला समन्वय समिति (जिसस) उदयपुरले बेलका नगरपालिकास्थित सिसुवा र गिँदेरी खोलाको ढुङ्गा उत्खनन गरिएकाे क्षेत्रकाे स्थलगत अनुमगन गर्ने भएकाे छ ।

ढुङ्गा ठेक्काको विषयमा देखिएको विवाद मिलाउने प्रयासमा मंगलबार साँझ जिल्ला सदरमुकाम गाइघाटमा बसेको सर्वपक्षीय छलफलमा आन्दाेलनरत पक्षले राखेकाे मागअनुसार जिससले स्थलगत अनुगमन गर्ने भएकाे हाे ।

प्रदर्शनकारीले सर्वपक्षीय छलफलमा बस्नुअघि ढुङ्गा उत्खनन गरिएका क्षेत्रको स्थलगत अनुगमन गर्न माग गर्दै जिल्ला समन्यव समितिका प्रमुख खडकबहादुर परियारलाई ज्ञापनपत्र बुझाएका थिए ।

जिल्ला प्रशासन कार्यालयमा भएकाे छलफलमा आन्दाेलनरत पक्षका अन्य मागबारे भने सहमति जुट्न सकेन । गाइघाटका पत्रकार तुलसी कोइरालाका अनुसार, छलफलमा प्रदर्शनकारीका मागमध्ये ढुंगा उत्खनन भएकाे क्षेत्रकाे जिल्ला समन्वय समितिले स्थलगत अनुगमन गर्नेबाहेक अन्य विषयमा सहमति नजुटेपछि बैठक टुंगियाे । प्रदर्शनकारीले आफूहरूसहित खोलाका ढुङ्गा संरक्षणको ग्यारेन्टी हुनुपर्नेलगायत अडान राखेका थिए ।

प्रजिअले भने, ‘विवाद सामान्य’

प्रमुख जिल्ला अधिकारी ध्रुवबहादुर खड्काले यो विवादलाई सामान्य भनेको आन्दोलनरत पक्षका तर्फबाट वार्तामा बसेकी माया ओलीले बताइन् । ‘नागरिक कुटिएका छन्, हाम्रो नगरको भविष्यसँग जोडिएको विषयलाई प्रमुख जिल्ला अधिकारीले सामान्य भनेका छन्,’ उनले भनिन्, ‘त्यसैले हामी हिँड्यौं ।’

छलफलमा प्रदेश सांसद, बेलका नगरपालिकाका जनप्रतिनिधिसहित नेकपा, नेपाली कांग्रेस, प्रदर्शनकारीका प्रतिनिधि, प्रहरी अधिकारीलगायत सहभागी थिए ।

नगरपालिका उपप्रमुख एवं न्यायिक समितिकी संयोजक राजकुमारी चौधरी, वडा नम्बर ६ का अध्यक्ष एवं नगरपालिकाद्वारा गठित वार्ता समिति संयोजक वसन्त मगर, वडा नम्बर ४ का जनप्रतिनिधि, नगरपालिकाका प्रमुख कार्यकारी अधिकृत पुष्कर भट्टराईलगायत छलफलमा उपस्थित थिए ।

यस्तै, प्रदेश सांसद विमल कार्की र हिमाल कार्की पनि छलफलमा सहभागी थिए ।

नेकपाबाट बेलका नगर अध्यक्ष मनोज तामाङसहित नेताहरू गणेश बस्नेत, ढकबहादुर विष्ट उपस्थित थिए भने नेपाली कांग्रेसबाट अशोक कार्की, लवराज अधिकारी तथा आन्दोलनरत पक्षबाट प्रेम अधिकारी, माया ओली, भरत कार्की, रोमनजंग खड्का, मिलन कार्कीलगायत सहभागी थिए ।

जिल्ला समन्यव समितिका प्रमुख खडगबहादुर परियार, जनपद र सशस्त्र प्रहरीका डीएसपीको उपस्थितिमा भएको छलफलमा अन्य माग सुनुवाइ गर्ने विषयमा जिल्लाका अगुवा पनि उदासीन देखिएकाे भन्दै सिसुवा र गिँदेरी खोलामा कुनै टिपर छिरे आगजनी गर्ने चेतावनी आन्दोलनरत पक्षले दिएको छ ।

महाभारत वन क्षेत्रअन्तर्गत बेलका वडा नम्बर ४ र ६ को सिमानामा रहेको सिसुवा र गिँदेरी खोलाबाट जोखिम नै निम्तिने गरी ढुंगा उत्खनन गरेको बेलका ४ का स्थानीयवासी आन्दोलनमा छन् ।

उनीहरूले गत बिहीबारदेखि ५ दिनसम्म ढुङ्गा लोड गरिएका २० वटा टिपरलाई कब्जा गरेका थिए । तर, सोमबार मध्यरातमा ८० जनाको संख्यामा गएको प्रहरी टोलीले ती टिपरलाई छुटाएर पठाएको थियो ।

प्रहरीले जबर्जजस्ती टिपर छुटाएको भन्दै आक्रोशित बनेका स्थानीयले बिहान केहीबेर पूर्व–पश्चिम वैकल्पिक लोकमार्ग अवरूद्ध गरी प्रदर्शन गरेका थिए । त्यसक्रममा प्रहरी र प्रदर्शनकारीबीच झडप हुँदा ७ प्रहरीसहित १५ जना घाइते भएका थिए ।

सडक नै अवरूद्ध गरेर प्रदर्शन गरेको भन्दै चौतर्फी विरोध भएपछि प्रदर्शनकारीले आन्दोलनका कार्यक्रम स्थगित गरेका छन् ।

यस्ताे थियाे २०७५ सालमा भएकाे वातावरण परीक्षण प्रतिवेदन र यसका सर्तहरू ः