नयाँ राजनीतिक घटनाक्रमका लागि अब देउवाका कमान्डर नेता लेखक

A+ A A-

२० फागुनमा प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल प्रचण्डले गठबन्धनको काँध फेरेपछि संसदको ठूलो दल नेपाली कांग्रेस प्रमुख प्रतिपक्षी बनेको छ । कांग्रेसले २४ फागुनमा सरकारलाई दिएकाे समर्थन फिर्ता लिएकाले प्रधानमन्त्री प्रचण्डले २४ चैतभित्र संसदबाट विश्वासको मत लिनुपर्नेछ । प्रचण्डकाे काँध फेराइलाई सहज रूपमा नलिएकाे कांग्रेसले यही विश्वासकाे मतकाे समयलाई अवसरका रूपमा उपयाेग गर्ने तयारी गरिरहेकाे छ । कांग्रेस सभापति शेरबहादुर देउवा निवास बूढानीलकण्ठमा आराम गरिरहेका छन् । उनीनिकट नेताहरूका अनुसार अहिले देउवा ‘पर्ख र हेर’ अवस्थामा छन् ।

‘वेटिङ’ प्रधानमन्त्रीका रूपमा रहेका देउवा कतिबेला नयाँ गठबन्धनमा गडबड हुन्छ र आफ्नो भूमिका आवश्यक हुन्छ भनेर पर्खिरहेका छन् । उनले यस्ता हरेक राजनीतिक घटनाक्रममा आफ्नो विश्वासपात्रलाई विशेष कमान्डरका रूपमा खटाउने गर्छन् । अहिले प्रतिपक्षमा पुगेपछि उनले प्रतिनिधिसभामा मुख्य सचेतक रहेका रमेश लेखकलाई कमान्डरको जिम्मा दिएका छन् ।

लेखकले बिहीबार सदनमा कांग्रेसका तर्फबाट गरेकाे सम्बाेधनले धेरै कुराकाे संकेत गरिसकेकाे छ । लेखक प्रधानमन्त्री प्रचण्डप्रति आक्रामक मात्र देखिएनन्, चेतावनी पनि दिए । उनले संसदमा कांग्रेसले एमालेसँग गठबन्धन हुन सक्ने सम्भावनाको पनि संकेत गरे । ‘हुन त तपाईं (प्रचण्ड) ले धोका दिन कोही बाँकी छैनन् । तपाईंले धोका दिएका जति सबै एकैठाउँ आए भने तपाईंको अवस्था के होला ?,’ उनले भनेका थिए ।

सरकार बनाउने क्रममा पछिल्लो १४ महिनामा प्रचण्डले कांग्रेस र एमाले दुवैलाई धोका दिएका छन् । गत वर्षको १० पुसमा कांग्रेसलाई धोका दिएका प्रचण्डले सोही वर्ष फागुनमा एमालेलाई दिए । अहिले फेरि प्रचण्डले कांग्रेसलाई धोका दिएका छन् । संघदेखि प्रदेशसम्म कांग्रेस र एमाले मिले अरु साझेदारको आवश्यकता नै नपर्ने संसदको गणित छ । त्यसैले सबै धोका पाएकाहरू एकैठाउँमा उभिएमा माओवादी संघदेखि प्रदेशसम्म सत्ताबाट सडकमा पुग्ने अवस्था आउने गणित कांग्रेसले संसदमा प्रचण्डलाई स्मरण गराएको छ ।

२०७९ सालको चुनाव आसपासबाट देउवाको कमान्डर

पाँचदलीय चुनाव परिचालन संयन्त्रका संयोजक रामचन्द्र पौडेल

२०७९ सालमा भएको स्थानीय तहको चुनावमा पनि तत्कालीन गठबन्धनले तालमेल गरेको थियो । तालमेल कांग्रेस, माओवादी, जसपा, एकीकृत समाजवादी र जनमोर्चाले गरेका थिए । सो समयमा स्थानीय तहको चुनावलाई सहजीकरण गर्न पाँच दलीय संयन्त्र बनाइएको थियो । सो संयन्त्रको संयोजकमा देउवाले तत्कालीन वरिष्ठ नेता रामचन्द्र पौडेललाई बनाएका थिए । पौडेल हाल राष्ट्रपति छन् ।

सिट बाँडफाँट कार्यदलका कमान्डर सिटौला

तत्कालीन सत्ता गठबन्धनमा रहेका पार्टीले प्रतिनिधिसभा र प्रदेशसभा निर्वाचनका लागि सिट बाँडफाँट गर्न कार्यदल नै बनाएका थिए । सो कार्यदलको संयोजक देउवाले कांग्रेस नेता कृष्णप्रसाद सिटौलालाई बनाएका थिए । त्यसअघि गठबन्धनको बैठकमा देउवाले महामन्त्री गगन थापालाई खटाउने गरेका थिए । पछि उनले थापालाई भन्दा संस्थापनका नेताहरूलाई प्राथमिकता दिए र सिटौलालाई त्यसको कार्यभार सुम्पिएका थिए । सो संयन्त्रले सहमति जुटाउन नसके पनि चुनावी क्षेत्रको अवस्था र दलहरूको दाबी शीर्ष नेतृत्वलाई पेस गरेको थियो ।

सत्ता पल्टाउन कमान्डर

२०७९ मंसिर ४ गते प्रदेश र प्रतिनिधिसभाको चुनाव भयो । कांग्रेस ८८ सिट सहित ठूलाे दल बन्यो । ३२ सिटको माओवादी र राष्ट्रिय दल नबनेको एकीकृत समाजवादीले कांग्रेसले धोका दिएको, गठबन्धनमा इमानदारी नदेखाएको आरोप लगाए । गठबन्धनमा काे पहिला प्रधानमन्त्री हुने भन्ने प्रश्नकाे जवाफ नपाएपछि माओवादी अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल प्रचण्डले प्रधानमन्त्री बन्नका लागि पुस १० मा बालकोटको बाटो रोजे र एमाले रास्वपासहितको गठबन्धन बनाए ।

तर, पुस २६ गते प्रधानमन्त्री प्रचण्डले विश्वासका मत लिँदा कांग्रेसले पनि विश्वास गर्‍याे । चैतमा भएको राष्ट्रपति चुनावमा प्रचण्डले ३२ दिनमा गठबन्धनको काँध फेरे र पुरानो गठबन्धनमा फर्किए । यतिबेला पौडेललाई राष्ट्रपति बन्ने आकांक्षामा जसरी पनि पूरा गर्नुपर्ने थियो । त्यतिबेला कांग्रेसका वरिष्ठ नेता रहेका पौडेलले चुनावी कमान्डर बनेर काम गरेकाले प्रचण्डसँग निरन्तर छलफल गरेका थिए ।

अर्कोतर्फ शान्ति प्रक्रियामा आउँदा मध्यमार्गी भूमिका खेलेका नेता सिटौलाले पनि माओवादीसँग निरन्तर सम्पर्क गरेका थिए । उपसभापति पूर्णबहादुर खड्का र नेता ज्ञानेन्द्रबहादुर कार्कीले पनि देउवाको दूत भएर काम गरेका थिए । कांग्रेसलाई सत्तामा फर्काएको तथा पार्टीभित्र सहयोग गरेको र १४औँ महाधिवेशनमा पनि सहयोग गरेको गुन देउवाले पौडेललाई राष्ट्रपति बनाएर तिरे ।

उपचुनावको कमान्डर

१० वैशाख २०८० मा तनहु १, चितवन २ र बारा २ मा उपचुनाव भएको थियो । त्यतिबेला रास्वपाको क्रेज थियो । सो क्रेज भत्काउन देउवाले कांग्रेसका महामन्त्रीद्वय गगन थापा र विश्वप्रकाश शर्मालाई कमान्डर तोके । बारामा गठबन्धनबाट जसपा अध्यक्ष उपेन्द्र यादवले चुनाव जिते भने । तनहुमा कांग्रेस छाडेर रास्वपा गएका स्वर्णिम वाग्लेले चुनाव जिते । चितवनमा रास्वपाका सभापति रवि लामिछानेले जित दोहार्‍याए ।

सरकार चलाउन कमान्डर

देउवाले प्रचण्ड नेतृत्वको सरकारमा कांग्रेसको तर्फबाट कमान्डर बनाएर उपसभापति पूर्णबहादुर खड्कालाई पठाएका थिए । खड्का उपप्रधानमन्त्रीसहित रक्षामन्त्री बनेका थिए । एमालेसँगको तत्कालीन गठबन्धन भत्काउन भूमिका खेलेको र पार्टीको दोस्रो वरीयताको नेता भएकाले उनले अवसर पाएका थिए ।

तर, पाएको अवसरमा उनी खह्रो उत्रन सकेनन् । प्रधानमन्त्री प्रचण्डसँग निरन्तर संवादमा भए पनि एमालेसँग फेरि गठबन्धन गर्न प्रचण्ड लागेका छन् भन्ने कुरा देउवालाई ब्रिफ गर्न उनी चुने । सूचनाको विश्लेषण गर्न खड्का चुकेका थिए । त्यसले कांग्रेसलाई प्रतिपक्षीकाे कुर्सीमा पुर्‍याएकाे छ ।

अबको कमान्डर लेखक राष्ट्रिसभा चुनावको पनि थिए कमान्डर

११ माघको राष्ट्रियसभा चुनाव समन्वय समिति बनाइएको थियो । कांग्रेसका प्रमुख सचेतक लेखकको संयोजकत्वमा गठित समन्वय समितिमा माओवादी केन्द्रका उपमहासचिव वर्षमान पुन, जसपाका प्रवक्ता मनिष सुमन र नेकपा एकीकृत समाजवादीका उपमहासचिव विजय पौडेल सदस्य थिए ।

समितिले प्रदेशस्तरमा पनि शाखा विस्तार गरेको थियो । फलस्वरूप कोशीको १ सिटबाहेक १८ सिटमा तत्कालीन गठबन्धनले चुनाव जितेको थियो ।

अब फेरि नयाँ गठबन्धनलाई भत्काएर कांग्रेसलाई सत्ता पुर्‍याएउने खेलमा कांग्रेस लाग्ने विगत तीन/चार दिनमा उसले गरेका गतिविधि र संसदमा नेता लेखकले गरेकाे सम्बाेधनले स्पस्ट संकेत गरेकाे छ । याेपटक देउवाले कांग्रेस अनुकूल गठबन्धन निर्माणका लागि नेता लेखकलाई कमान्डरका रूपमा खटाउने देखिएकाे छ ।

लेखक कांग्रेसका यस्ता नेता हुन् जसलाई अन्य पार्टीका नेताहरूले पनि विश्वास गर्छन् र सहज रूपमा लिन्छन् । नेता लेखक शान्ति प्रक्रिया, संविधान लेखन र संक्रमणकालीन न्यायसम्बन्धी हरेक जसाे छलफलमा सहभागी रहेका नेता पनि हुन् ।

प्रकाशित मिति: शुक्रबार, फागुन २५, २०८० २०:४७