गोकर्णेश्वरको चुनाव जहाँ आफ्नै पार्टीका उम्मेदवारलाई हराउन लाग्छन् नेता/कार्यकर्ता

गोकर्णेश्वरको चुनाव जहाँ आफ्नै पार्टीका उम्मेदवारलाई हराउन लाग्छन् नेता/कार्यकर्ता

A+ A A-

बिहान ७ नबज्दै कांग्रेस–एमालेका कार्यकर्ता आ–आफ्नो पार्टीको उम्मेदवारसँगै झण्डा बोकेर भोट माग्न गोकर्णेश्वर नगरपालिकाका मतदाताको घरदैलोमा पुग्छन् । काँधमा आफ्नै उम्मेदवारलाई बोक्छन् । भोट पनि आफ्नै पार्टीको चुनाव चिह्नमा माग्छन् ।

भोट केमा– रुखमा !
भोट केमा– सूर्यमा !

यो चर्को आवाजमा भोट माग्नेहरू नै भित्रभित्र आफ्नै पार्टीका उम्मेदवारलाई हराउन उद्यत् हुन्छन् । यो अहिले मात्र होइन, हरेक चुनावमा गोकर्णेश्वर नगरपालिकाले भोग्दै आएको नियति हो । टिकट नपाएका असन्तुष्ट नेता विपक्षी उम्मेदवारसँग मिलेर वा चुपचाप बसेर आफ्नै पार्टीको उम्मेदवारलाई पराजित गराउन सक्रिय हुने स्थानीय नेताहरू बताउँछन् । अघिल्लो चुनावमा कांग्रेसबाट मेयरको मैदानमा थिए सन्तोष चालिसे । उनले ९ हजार ९ मत ल्याएर चुनाव त आफ्नो पोल्टामा पारे तर उनकै पार्टीका कतिपय नेता विपक्षमा उभिएका थिए ।

‘यो कांग्रेसको पुरानै रोग हो । टिकटको अपेक्षा धेरैको हुन्छ । मेरो पालोमा पनि भएको थियो,’ मेयर चालिसे भन्छन्, ‘कांग्रेसले कसैका कारण हार्दैन, हार्‍यो भने आफ्नै कारणले हार्छ ।’ कारण टिकट मात्र होइन, पार्टीको महाधिवेशनलाई पनि ठान्छन् उनी । ‘चुनावअगाडि पार्टीको महाधिवेशन हुन्छ । आफ्नै साथीले हराएको हुन्छ । त्यसको तुष स्थानीय चुनावमा देखिन्छ,’ उनी भन्छन् ।

अघिल्लो चुनावमा चालिसेका प्रतिस्पर्धी थिए, एमालेका उम्मेदवार पुण्य चौलागाईं । उनी चुनाव जित्नेमा ढुक्क थिए । गोकर्णेश्वरमा तत्कालीन अवस्थामा एमालेको जनमत राम्रो थियो । तर, उनले आफ्नै पार्टीका कार्यकर्ताबाट न सहयोग पाए, न मत नै । जसका कारण उनी हारे । उनी ७ हजार ५ सय ९५ मतमै चित्त बुझाउन विवश भए । हाल यसबारे चौलागाईं खुलेर बोल्न चाहेनन् । उनी भन्छन्, ‘हिजोको कुरा गरेर अहिले काम छैन । मतदाताले आफ्नो विवेक प्रयोग गर्नुपर्छ ।’

तर एमालेका एक स्थानीय नेता भन्छन्, ‘त्यो बेलामा हारको मुख्य कारण पार्टीका नेताबाट भएको असहयोग हो । घरदैलोमा गएर भोट मागे तर भित्रभित्र भोट नहाल्न खेल खेलिएको थियो ।’ अहिले सबै पार्टीका उम्मेदवार फेरि भोट माग्न घरदैलोमा छन् । उम्मेदवारलाई बोक्ने नेता/कार्यकर्ता पनि तिनै हुन् । त्यसैले यो चुनावमा पनि त्यही नियति दोहोरिने स्थिति औँल्याउँछन् स्थानीय नेताहरू ।

कांग्रेसमा अहिले पनि त्यही नियति

कांग्रेसबाट मेयरमा दीपक रिसाल र उपमेयरमा निवर्तमान उपमेयर शान्ति नेपाल चुनावी मैदानमा छन् । कतिपय वडामा कांग्रेसको तर्फबाट बागी उम्मेदवारीसमेत परेको छ । ‘केही वडामा कांग्रेसकै नेताले स्वतन्त्र उम्मेदवारी दिनुभएको छ,’ चालिसे भन्छन्, ‘यसलाई मिलाउने प्रयास गरिरहेका छौँ ।’

तर उम्मेदार रिसाल कांग्रेसभित्र समस्या नरहेको दाबी गर्छन् । ‘एक/दुई ठाउँमा बागी उठेका थिए त्यसलाई मिलाएका छौँ,’ उनी भन्छन्, ‘कांग्रेस एकढिक्का छ । शीर्ष नेता एक भएर चुनावमा लाग्नुभएको छ । हाम्रोमा अहिले समस्या छैन ।’

उनले लुकाउने प्रयास गरे पनि टिकट नपाएकाहरू खुलेर उनको पक्षमा नलागेको कांग्रेसकै नेताहरू बताउँछन् । तर, रिसाल आफूले चुनाव जित्ने दाबी गर्छन् । नगरपालिकाको प्रमुख सल्लाहकारसमेत भइरहेका रिसाल एमालेमा आएको फुटले पनि चुनाव जित्नेमा ढुक्क देखिन्छन् ।

‘दुईतिहाइको कम्युनिस्ट फुटेर तीनतिर लागेको छ । अब उहाँहरूलाई मत दिएर के गर्ने भन्ने प्रश्न मतदाताबाट आइरहेको छ,’ उनी भन्छन्, ‘चुनाव जित्ने निश्चितजस्तै हो ।’ पाँच वर्षमा शिक्षा, स्वास्थ्य, फोहोरमैला व्यवस्थापन, कृषि र रोजगारक्षेत्रमा उल्लेखनीय काम गरेकाले पनि कांग्रेसको पक्षमा मत आउने रिसाल बताउँछन् ।

एमालेमा फुटसँगै पुरानै नियति

नेकपा एमालेले मेयरमा उद्धव विष्ट र उपमेयरमा सान्नानी लामालाई उभ्याएको छ । पार्टीभित्रकै असहयोगका कारण अघिल्लो चुनावमा मेयर–उपमेयर गुमाएको एमालेलाई यसपटक झन् सहज छैन । कारण हो– एमालेमा आएको फुट । एमालेबाट फुटेर बनेको नेकपा एसले भोट एमालेकै काट्ने हो । यसलाई एमाले नेताहरू पनि स्वीकार गर्छन् । ‘कलमले एमाले–कांग्रेस दुवैको मत घटाउँछ,’ प्रदेश सांसदसमेत रहेका एमाले नेता रामेश्वर फुयाँल भन्छन्, ‘क्षति न्यूनीकरण गर्ने प्रयास गरिरहेका छौँ ।’

कांग्रेसमा जस्तै एमालेमा पनि अन्तर्घात मुख्य समस्या हो तर अहिले पार्टीमा सबै एकढिक्का रहेको दाबी गर्छन् मेयरका उम्मेदवार विष्ट । ‘हाम्रोमा समस्या छैन, त्यस्तो हल्ला पनि छैन,’ उनी भन्छन्, ‘हाम्रो मुख्य प्रतिस्पर्धी कांग्रेस हो ।’

तर उनले यसो भनिरहँदा उनीसँगै बुधबार जोरपाटीमा घरदैलोमा हिँडिरहेका केही नेता सन्तुष्ट देखिएका थिएनन् । फुटका कारण पनि नेता/कार्यकर्तामा उत्साह उति थिएन । त्यसो त विष्ट ‘टेस्टेड’ उम्मेदवार पनि हुन् । २०५४ सालको स्थानीय निर्वाचनमा उनी एमालेबाट सुन्ताखान बालुवाको गाविस अध्यक्ष बनेका थिए । उनी अध्यक्ष हुँदा सरकारी जग्गा फिर्ता ल्याएर गाविस भवन बनाएका थिए । बाँझो जग्गा राख्नेलाई २ सय जरिवाना लगाएर कृषिमा जोड दिएका थिए, उनले ।

गाविस अध्यक्ष हुँदा गरेका राम्रा कामसँगै नयाँ योजना लिएर फेरि जनताको माझमा आएको दाबी गर्छन् उनी । ‘पुराना राम्रा योजनालाई निरन्तरता दिनेदेखि शिक्षा, स्वास्थ्य र रोजगारमूलक नयाँ कार्यक्रमलाई प्राथमकितामा राखेको छु,’ उनी भन्छन्, ‘पाँच वर्षमा कांग्रेसले नगरपालिकामा गरेको बेथितिलाई सुधार गरेर अब सुशासन कायम गर्नु छ ।’

कांग्रेस र एमाले भिड्दा फाइदा उठाउने दाउमा नेकपा एस

गोकर्णेश्वरमा कांग्रेस र एमाले भिड्दाको फाइदा उठाउने दाउमा छ, नेकपा एस । नयाँ पार्टी भएका कारण एसलाई जित्न सहज छैन । तर, एस र माओवादी केन्द्रबीच गठबन्धन बनेको छ । एसबाट मेयरमा गोपाल बराल र उपमेयरमा माओवादीका पेमा छिरिङ शेर्पा उम्मेदवार छन् । बराल ०५४ सालको स्थानीय चुनावमा एमालेबाट जोरपाटीको गाविस अध्यक्ष बनेका थिए । उनी अनुभवी र पुराना नेता भएका कारण आफूले जित्ने दाबी प्रस्तुत गर्छन् ।

‘मतदाताले गाविस अध्यक्ष हुँदा गरेको कामको स्मरण गराएका छन् । अहिले हाम्रो पार्टी नयाँ हो । तर, मतदाताले पार्टीसँगै मेरो अनुहार हेरेर मत दिने वचन दिएका छन्,’ उनी भन्छन् । ०५४ सालमा झोलामा रहेको गाविसलाई भवनमा रुपान्तरण गरेको स्मरण गर्दै उनी अहिले पनि नगरपालिकाको भवन नभएकाले दुई वर्षभित्र नगरको आफ्नै भवन बनाउने योजनासहित विकासको काम लिएर आएको बताउँछन् ।

‘त्यो बेला झोलाबाट गाविसको काम हुन्थ्यो । भवन बनाएर कार्यालय बसाले । १० मिनेटमा जनताको काम हुन्थ्यो । तर, अहिले नगरमा सुशासन छैन,’ उनी भन्छन्, ‘नगरपालिका अस्तव्यस्त छ । फोहोरको व्यवस्थापन छैन । शौचालय छैन । शिक्षा, स्वास्थ्य, रोजगारको समस्या छ । अस्तव्यस्त नगरलाई व्यवस्थित बनाउने गरी आएका छौँ ।’

तर उनी गोकर्णेश्वरमा त्रिपक्षीय भिडन्त देख्छन् । ‘एमालेको उम्मेदवार पनि पूर्वगाविस अध्यक्ष र कांग्रेसको उम्मेदवार नगरपालिकाको प्रमुख सल्लाहकार भएर काम गर्नुभएको छ । तीनै जना टेस्टेड छौँ । त्रिपक्षीय भिडन्छ हुन्छ,’ उनी भन्छन् ।

कांग्रेस र एमालेका असन्तुष्टहरूबाट पनि आफूलाई मत आउने आसमा छन्, बराल । ‘एमाले कांग्रेसमा कति कार्यकर्ता त खुलेर लागेकै छैनन् । त्यो ‘साइलेन्स’ मत आउँछ,’ उनी भन्छन्, ‘मतदाताले पनि हामीलाई खोजेको रोजेको उम्मेदवार पायौँ भनेका छन् ।’

पछिपछि राप्रपा

राष्ट्रिय प्रजातन्त्र पार्टी पनि गोकर्णेश्वरमा देखिएको छ । राप्रपाबाट मेयरमा कुमार घिमिरे र उपमेयरमा शर्मिला थापा उम्मेदवार छन् । घिमिरे यसअघि एमालेमा आबद्ध थिए । उनी पनि एमाले कांग्रेसका असन्तुष्टको मत तान्ने दाउमा छन् । ‘कांग्रेस एमालेलाई धेरै हेरियो । अब राप्रापलाई दिनुपर्छ भन्ने मतदाता हुनुहन्छ,’ घिमिरे भन्छन्, ‘राम्रो मत ल्याउँछौँ ।’

घिमिरेले भनेझैँ एमालेको घरदैलो कार्यक्रममा रहेका एमालेकै एक कार्यकर्ता भनिरहेका थिए, ‘सूर्यको भोट कलममा, रुखको भोट हलोमा जान्छ ।’

यद्यपि, सबै उम्मेदवारहरूले आफूले जित्ने डम्फु बजाए पनि यसको फैसला ३० वैशाखमा गोकर्णेश्वरको ३४ हजार मतदाताले गर्नेछन् ।