यी हुन् उपत्यकाबाट सांसद बन्न कम्मर कसेका स्वतन्त्रहरू

A+ A A-

काठमाडौं उपत्यकाभित्रका क्षेत्रमा प्रतिनिधिसभाको आगामी निर्वाचन रोचक हुनेवाला छ । यहाँका कतिपय क्षेत्रमा दललाई चुनौती दिँदै स्वतन्त्र उम्मेदवारहरू चुनावी मैदानमा उत्रँदैछन् । ४ मंसिरका लागि चुनावको मिति तय हुनुअघि नै कतिपयले स्वतन्त्र उम्मेदवारी घोषणा गरिसकेका छन् । कतिपय नयाँ अनुहार निर्दलीय उम्मेदवार बन्ने तयारी गरिरहेका छन् ।

हेरौँ, उपत्यकाभित्रका निर्वाचन क्षेत्रमा अहिलेसम्म क-कसले स्वतन्त्र उम्मेदवारी घोषणा गरे ?

काठमाडौं-१ मा पुकार बम

विवेकशील नेपाली दलका संस्थापक नेता एवं अभियन्ता पुकार बम काठमाडौं निर्वाचन क्षेत्र नम्बर १ बाट स्वतन्त्र उम्मेदवारी दिने तयारीमा छन् । गत २० जेठमै उनले यो क्षेत्रबाट प्रतिनिधिसभा सदस्यका लागि उम्मेदवारी दिने घोषणा गरेका थिए ।

राजनीतिशास्त्र र समाजशास्त्रमा स्नातकोत्तर उनी अहिले सोसल वर्कमा विद्यावारिधि गरिरहेका छन् । उनले ०७२ सालको भूकम्पमा राहत वितरणदेखि कोरोनाको बेला ५०० दिनसम्म निःशुल्क खाना खुवाउने र अक्सिजन वितरण अभियानको नेतृत्व गरेका थिए ।

२०६९ माघमा सुरु भएको ‘अकुपाइ बालुवाटार’ अभियान, डा. गोविन्द केसीको अभियान, नेपाल खुल्ला छ, ‘नेताज्यू खबरदार, संविधान कहिले ?’ जस्ता दर्जनौँ रचनात्मक प्रतिरोधका राजनीतिक अभियानमा उनी सक्रिय भएर लागेका थिए । काठमाडौं निर्वाचन क्षेत्र नम्बर १ मा महानगरको वडा नम्बर १०, ११, २९ र ३१ पर्छ । २०७४ सालको चुनावमा काठमाडौं १ बाट तत्कालीन साझा पार्टीका अध्यक्ष रवीन्द्र मिश्र उठेका थिए । उनी नेपाली कांग्रेसका नेता प्रकाशमान सिंहसँग करिब ८ सय मतान्तरले पराजित भएका थिए ।

काठमाडौं ३ मा हरिशरण लामिछाने

सञ्चारकर्मी हरिशरण लामिछाने सरकारी जागिर छोडेर काठमाडौं ३ को चुनावी मैदानमा उत्रिने योजनामा छन् । रेडियो नेपालमा मुख्य समाचार सम्पादक पदमा कार्यरत हरिशरण ‘स्वतन्त्र राष्ट्रिय सञ्जाल’ नामक अभियानमा संलग्न भएर दलबाट दिक्क बनेका मानिसलाई त्यसमा संगठित गर्नमा सक्रिय छन् । चुनाव लड्ने निश्चित भएपछि रेडियो नेपालबाट राजीनामा दिने उनको तयारी छ । २०७२ को भूकम्पका बेला दिनरात रेडियोमा लाइभ गरेर उनी थप चर्चामा आएका थिए । उनी प्रसारण पत्रकारितामा बेलायतबाट स्नातकोत्तर हुन् । ‘मैले स्वतन्त्र उम्मेदवारी दिने नै हो’, हरिशरणले शिलापत्रसित भने, ‘साथीहरूसित छलफल गरिरहेको छु ।’

रोचक त के भने, सञ्चारकर्म छोडेर राजनीतिमा होमिएका उनका सहोदर भाइ रवि लामिछाने पनि काठमाडौं ३ बाटै चुनाव लड्ने तयारीमा छन् । यद्यपि, राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टी गठन गरी संगठन विस्तारमा लागिपरेका रविले यसबारे आधिकारिक रूपमा बोलेका छैनन् । २०७४ सालको चुनावमा काठमाडौं ३ बाट एमालेका कृष्ण राईले कांग्रेसकी अम्बिका बस्नेतलाई पराजित गरेका थिए ।

काठमाडौं ४ मा राधा, मुकुन्द र आकर्षण

२०७४ सालमा यो निर्वाचन क्षेत्रबाट हाल नेपाली कांग्रेसका महामन्त्री रहेका गगन थापाले एमालेका राजन भट्टराईलाई पराजित गरेका थिए । यसपालि यहाँ तीन नयाँ अनुहार देखिने सम्भावना छ । नेपाल पुँजी बजार लगानीकर्ता संघकी अध्यक्षसमेत रहेकी एमाले कार्यकर्ता राधा पोखरेल र सामाजिक सञ्जालमा चर्चित मुकुन्द घिमिरे (मुकुन्दे) उम्मेदवारी घाेषणाकाे तयारीमा छन् ।

स्नातकोत्तरसम्मको अध्ययन पूरा गरेकी पोखरेल महोत्तरी बर्दीबासकी हुन् । एमालेबाट टिकट नपाए आफू स्वतन्त्र रूपमा अघि बढ्ने उनले बताउँदै आएकी छन् । तर, एमालेले उनलाई टिकट दिने सम्भावना अत्यन्तै न्यून छ । किनकि, कांग्रेसका गगन थापाविरुद्ध एमालेले राजन भट्टराईलाई नै मैदान उतार्ने निश्चितप्राय: छ ।

स्वतन्त्र उम्मेदवारी दिने तयारीमा रहेका अर्का व्यक्ति हुन् मुकुन्द घिमिरे । उनी ०५८ देखि करिब १२ वर्ष रत्नपार्कमा भाषण गरेर चर्चामा आएका पात्र हुन् । २०५५ सालमा धरानस्थित पूर्वाञ्चल इन्जिनियरिङ क्याम्पसबाट ओभरसियर पास गरेका उनी अचेल सामाजिक सञ्जालमा बढी सक्रिय छन् । ०३५ सालमा भोजपुरमा जन्मेका मुकुन्दले सामाजिक सञ्जालबाटै घोषणा गरेका थिए, ‘२०७९ सालको संसदीय चुनावमा काठमाडौं-४ मा जाँदै छु ।’ उनी पनि चुनाव चिह्नचाहिँ एमालेकै ताकिरहेका छन् । एमालेले नपत्याए स्वतन्त्र ढंगले मैदानमा उत्रिने तयारी रहेको उनले बताए । यही क्षेत्रबाट इन्जिनियर आकर्षण पोखरेलले स्वतन्त्र उम्मेदवारी घोषणा गरिसकेका छन् ।

काठमाडौं ५ मा रञ्जु

चुनावको मिति तोकिनुअघि नै चर्चामा आएको निर्वाचन क्षेत्र हो, काठमाडौं ५ । ‘हेभिवेट’ उम्मेदवारका विरुद्ध यहाँ युवा नेतृ रञ्जु दर्शना मैदानमा उत्रिने तयारीमा छिन् । २०७० सालको स्थानीय चुनावमा विवेकशील नेपाली दलको टिकटमा २१ वर्षको उमेरमै काठमाडौं महानगरको मेयरमा उठेकी रञ्जुले २३ हजार ४ सय ३९ मत ल्याएकी थिइन् ।

यसपालि उनी प्रतिनिधिसभा चुनावमा स्वतन्त्र उम्मेदवारका रूपमा मैदानमा देखिन सक्छिन् । २०७० सालको चुनावमा काठमाडौं ५ बाट विवेकशील नेपाली दलका संस्थापक नेता उज्ज्वल थापाले चुनाव लडेका थिए । त्यो बेला रञ्जुले थापाका लागि भोट मागेकी थिइन् । कोभिडका कारण अघिल्लो वर्ष थापाको निधन भइसकेकाे छ ।

बीचमा केही समय विवेकशील साझा पार्टीमा सक्रिय देखिएकी रञ्जु हिजोआज पार्टी राजनीतिमा निष्क्रिय छिन् । पार्टीबाट राजीनामा दिएर बसेकी उनले स्वतन्त्र उम्मेदवारी दिने तयारी गरेकी छन् । महाराजगञ्जकी स्थायी बासिन्दा रञ्जुले उम्मेदवारी घोषणा गरेको निर्वाचन क्षेत्रबाट हाल एमालेका ईश्वर पोखरेलले कांग्रेसका डा. प्रकाशशरण महतलाई पराजित गरेका थिए । पोखरेल एमालेका वरिष्ठ उपाध्यक्ष हुन् भने महत कांग्रेसका सहमहामन्त्री हुन् ।

यसपालि यही क्षेत्रबाट पूर्वप्रधानमन्त्री डा. बाबुराम भट्टराईकी छोरी मानुषी यमी भट्टराई पनि मैदानमा उत्रिने सम्भावना छ । याे निर्वाचन क्षेत्रमा काठमाडाैं महानगरपालिकाका २, ३, ४, ५, बूढानीलकण्ठ नगरपालिकाका ३, ४, ५, ६, ७ र टोखा नगरपालिकाका २, ३, ४, ५, ६ र ७ वडा पर्छन् ।

काठमाडौं ६ मा शिशिर, अब्दुस र सञ्जय

टिच फर नेपालका सहसंस्थापक एवं शिक्षा सुधार अभियन्ता शिशिर खनालले चुनावको मिति तोकिएको भोलिपल्टै काठमाडौं ६ बाट स्वतन्त्र लड्ने घोषणा गरेका थिए । अमेरिकाको युनिभर्सिटी अफ विस्कन्सनबाट सार्वजनिक नीतिमा स्नातकोत्तर गरेका ४३ वर्षे खनाल टोखा-१०, गोंगबुका बासिन्दा हुन् । उनले लामो समय शिक्षा र स्वास्थ्य क्षेत्रमा रहेर काम गरेका छन् । दाङको तुलसीपुर उपमहानगरको शिक्षा सल्लाहकारसमेत भइसकेका खनाल अब संसद पसेर शैक्षिक नीतिहरू बनाउने योजनामा छन् । स्वतन्त्र उम्मेवारी घोषणा गरेकामध्ये खनाललाई अब्बल मानिएको छ ।

यही निर्वाचन क्षेत्रबाट लड्नेगरी विवेकशील साझा छाडेका अब्दुस मियाँले स्वतन्त्र उम्मेदवारी घोषणा गरिसकेका छन् । वैकल्पिक राजनीतिले खेप्नुपरेको आरोह-अवरोहका कारण आमनागरिकसमक्ष गरेका प्रतिबद्धता पूरा गर्न नसकेकाले स्वतन्त्र ढंगले प्रतिनिधिसभाको चुनाव लड्न लागेको उनको भनाइ छ । उनी पाँच वर्षदेखि वैकल्पिक राजनीतिक अभियानमा सक्रिय छन् ।

यही क्षेत्रबाट पपगायक सञ्जय श्रेष्ठ पनि स्वतन्त्र उम्मेदवारका रूपमा देखिन सक्छन् । राप्रपाका श्रेष्ठले पार्टीबाट टिकट नपाए स्वतन्त्र उठ्ने उद्घोष गरिसकेका छन् । २०७० सालमा भएको दोस्रो संविधानसभा चुनावमा श्रेष्ठ राप्रपा नेपालको तर्फबाट उम्मेदवार बनेका थिए ।

२०७४ सालकाे चुनावमा काठमाडौं ६ बाट माओवादीका झक्कु सुवेदीलाई पराजित गर्दै कांग्रेसका भीमसेनदास प्रधान विजयी भएका थिए ।

काठमाडौं ७ मा प्रशन्न

‘नीति, निर्माण र विकासमा युवा’को नारासहित काठमाडौं ७ मा पर्यटन व्यवसायी प्रशन्न अर्यालले स्वतन्त्र उम्मेदवारी घोषणा गरेका छन् । काठमाडौं ७ एमाले नेता रामवीर मानन्धरको पकड क्षेत्र मानिन्छ । २०७४ सालको चुनावमा मानन्धरले कांग्रेसको समेत समर्थन पाएका राप्रपाका विक्रम थापालाई पराजित गरेका थिए ।

पूर्वमन्त्री हिसिला यमीकी छोरी मानुषीले काठमाडौं ५ को विकल्पमा काठमाडौं ७ लाई पनि हेरेकी छन् । २०७० सालको चुनावमा यो क्षेत्रमा माओवादी उम्मेदवार हिसिला पराजित भएकी थिइन् ।

काठमाडौं ८ मा सुमन

स्थानीय चुनावमा काठमाडौं महानगरको मेयरमा पराजित भएका अभियन्ता सुमन सायमीले ४ मंसिरमा हुने प्रतिनिधिसभा चुनाव लड्ने घोषणा गरिसकेका छन् । उनी स्वतन्त्र उम्मेदवारका रूपमा मैदानमा हुनेछन् । काठमाडौंको संस्कृति संरक्षणमा क्रियाशील उनले महानगरको मेयरमा १३ हजार ७ सय ७० भोट ल्याएका थिए । उनी उपत्यकाव्यापी सडक विस्तारपीडित संघर्ष समितिका अध्यक्ष पनि हुन् । सायमीलाई काठमाडाैंका मेयर बालेन्द्र साहको समेत साथ रहेको बताइन्छ ।

याे क्षेत्रबाट २०७४ सालको चुनावमा एमाले उम्मेदवार जीवनराम श्रेष्ठले कांग्रेसका नवीन्द्रराज जोशीलाई पराजित गरेका थिए । जोशी स्वर्गीय भइसकेका छन् । अघिल्लो चुनावमा एमालेबाट उम्मेदवार बनेका जीवनराम अहिले एकीकृत समाजवादीमा छन् । गठबन्धन हुने भएकाले हालका पर्यटनमन्त्री जीवनरामविरुद्ध कांग्रेसले उम्मेदवार उठाउने सम्भावना न्यून छ । त्यसैले यो क्षेत्रमा गठबन्धनका साझा उम्मेदवारको सामना स्वतन्त्र उम्मेदवार सुमनले गर्नुपर्नेछ ।

काठमाडौं ९ मा मिलन

विवेकशील साझा पार्टीका संयोजक मिलन पाण्डे काठमाडौं- ९ बाट फेरि चुनाव लड्ने तयारीमा छन् । २०७४ सालको प्रतिनिधिसभा चुनावमा यही क्षेत्रबाट उठेका उनले ४ हजार ९ सय ४६ मत पाएका थिए । विवेकशील साझा पार्टीले उनलाई कारबाही गरे पनि त्यसले कानुनी मान्यता पाएको छैन । सकेसम्म विवेकशील पार्टीकै चुनाव चिह्नबाट लड्ने योजनामा उनी थिए । तर, पाण्डेलाई कारबाही गरेका अध्यक्ष रवीन्द्र मिश्र पुनः सक्रिय हुने देखिएसँगै उनी स्वतन्त्र उम्मेदवार बन्ने सम्भावना बढेको छ । ‘पार्टीबाट उठ्न नसक्ने वातावरण बनेमा म स्वतन्त्रचाहिँ उठ्दिनँ, गैरदलीय उम्मेदवार हुन्छु’, केही समयअघि उनले शिलापत्रसित भनेका थिए ।

अघिल्लो चुनावमा यो क्षेत्रमा एमालेबाट कृष्णगोपाल श्रेष्ठ विजयी भएका थिए भने विवेकशील साझाका पाण्डेसहित कांग्रेसका ध्यानगोविन्द रञ्जितलगायत प्रतिस्पर्धी थिए ।

ललितपुर ३ मा अरनिकाे र भरतलाल

ललितपुरमा तीनवटा निर्वाचन क्षेत्र छन् । यीमध्ये १ र २ मा कसैले पनि स्वतन्त्र उम्मेदवारी घोषणा गरेका छैनन् । तर, ललितपुर ३ मा दुई जनाको नाम चर्चामा छ । वातावरणविद् अरनिको पाण्डेले स्वतन्त्र उम्मेदवारी घोषणा गरिसकेका छन् । यूएनईपी, यूएनडीपी, डब्लूएचओ, राष्ट्रिय याेजना आयाेगकाे विज्ञ सल्लाहकारकाे भूमिकालगायतका राष्ट्रिय तथा अन्तर्राष्ट्रिय संस्थामा आबद्ध रहेर लामो समय काम गरेका उनी चुनावकाे तयारीमा लागिसकेका छन् । यसैगरी, ललितपुर कांग्रेसका पुराना नेता भरतलाल न्याछ्युँ पनि पार्टीले टिकट नदिए यही क्षेत्रबाट स्वतन्त्र उठ्ने तयारीमा छन् ।

२०७४ सालको चुनावमा यो क्षेत्रबाट माओवादी नेतृ पम्पा भुसालले कांग्रेसका मदनबहादुर अमात्यलाई पराजित गरेकी थिइन् ।

अघिल्लो चुनावमा ललितपुर १ मा कांग्रेसका उदयशमशेर राणालाई तत्कालीन वाम गठबन्धनका तर्फबाट एमाले उम्मेदवार नवराज सिलवालले पराजित गरेका थिए । ललितपुर २ मा कांग्रेसका चन्द्र महर्जनलाई एमालेका कृष्णलाल महर्जनले पराजित गरेका थिए ।

भक्तपुरमा देखिएनन्

दुईवटा निर्वाचन क्षेत्र रहेको भक्तपुरमा पनि अहिलेसम्म स्वतन्त्र उम्मेदवारी घोषणा गर्न कोही अघि सरेकाे छैन । २०७४ सालको चुनावमा भक्तपुर- १ बाट नेपाल मजदुर किसान पार्टीका प्रेम सुवालले कांग्रेसका बाबुराज जोशीलाई पराजित गरेका थिए भने भक्तपुर-२ मा कांग्रेस उम्मेदवार दमननाथ ढुंगानालाई पराजित गर्दै एमालेका महेश बस्नेत विजयी भएका थिए ।

प्रदेशसभासँगै प्रतिनिधिसभा चुनाव आगामी ४ मंसिरमा एकै चरणमा हुने छ । यसअघि प्रदेशसभा र प्रतिनिधिसभा चुनाव २०७४ साल मङ्सिर १० र २१ गते दुई चरणमा भएको थियो । चुनावमार्फत प्रतिनिधिसभाका २७५ सदस्य र प्रदेश सभाका ५ सय ५० सदस्य निर्वाचित हुनेछन् ।

यो पनि पढ्नुहोस्:

प्रकाशित मिति: बुधबार, साउन २५, २०७९ १९:१३