सिंहदरबारमा गुमनाम ऊर्जामन्त्री शक्ति बस्नेत

A+ A A-

जाजरकोटबाट तेस्रोपटक चुनाव जितेर चौथोपटक मन्त्री बनेका छन् शक्तिबहादुर बस्नेत । बस्नेत गत १७ चैतमा ऊर्जा, जलस्रोत तथा सिँचाइमन्त्री बने । मन्त्रालयमा पदभार ग्रहण गर्दाका बखत उपलब्ध स्रोत साधनको उपयोग गर्दै मुलुक र जनतालाई लाभ हुने गरी काम गर्ने बस्नेतले घोषणा गरेका थिए । मन्त्रालयमा नीतिगत र संरचनागत सुधार गर्ने प्रतिबद्धता जनाएका पनि हुन् । केही नीतिगत सुधारकाे दाबी गरे पनि मूलतः मन्त्री बस्नेत सिंहदरबारमा गुमनामझैँ भएका छन् ।

दशक लामो सशस्त्र विद्रोहबाट शान्तिपूर्ण राजनीतिमा आएपछि अत्यधिक अवसर पाउने नेतामा पर्छन्, बस्नेत । प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल प्रचण्ड पहिलोपटक प्रधानमन्त्री हुँदा उनी प्रमुख राजनीतिक सल्लाहकार थिए । २०७२ मा एमाले अध्यक्ष केपी ओली नेतृत्वको सरकारमा गृहमन्त्री बनेका बस्नेत २०७४ मा वन तथा वातावरणमन्त्री बने र चौथोपटक अहिले ऊर्जामन्त्री छन् । तर, मन्त्रीका रूपमा उनले जति काम गर्नुपर्ने हो, यी चारै कार्यकालमा सकेको देखिँदैन । त्यसहिसाबले उनी अवसर धेरै पाउने तर प्रभाव छाड्ने गरी काम गर्न असफल नेतामा पर्छन् । ऊर्जामन्त्रीका रूपमा अहिले पनि उनले आफ्नो क्षमता पुष्टि गर्न सकेका छैनन् ।

कर्मचारीले नै टेर्दैनन्

४ पुसमा शिलापत्रकर्मी ऊर्जा मन्त्रालय पुग्दा मन्त्री बस्नेत बिहान १० बजे नै मन्त्रालयमा पुगेका थिए । बस्नेत मन्त्रालयमा पुगे पनि कर्मचारीहरूकाे उपस्थिति पातलाे थियाे । सचिव गोपालप्रसाद सिग्देल विदेशमा थिए । अरु त अरु, मन्त्रीकै निजी सचिवालयमा रहेका सात जनामध्ये २ जना मात्रै मन्त्रालयमा थिए । किन यस्ताे ? शिलापत्रकाे जिज्ञासामा एक कर्मचारीले टिप्पणी गरे, 'मन्त्रीको कार्यक्षमताकै कारण कर्मचारीहरूले नटेर्ने स्थिति बनेकाे हाे ।'

३ पुसमा भेरी-बबई डाइभर्सन आयोजनाबारेमा मन्त्रालयमा सम्बन्धित पक्षसँग छलफल थियो । छलफलमा मन्त्रीकै अगाडि आयोजनाका कर्मचारी र ठेकेदार पक्षबीच भनाभन भयो । मन्त्रीकै अगाडि ठेकेदार पक्षले कर्मचारीलाई र कर्मचारीले ठेकेदारलाई आराेपप्रत्याराेप गर्दै भनाभन गरे ।

आयोजनाका कर्मचारीले ठेकेदारले काम नगरेको, नियमित काम गर्न चाहिने जनशक्ति नभएको, भनेजस्तो उपकरण नभएकाले काम नभएको भन्दै ठेकेदार पक्षसँग खनिएका थिए । ठेकेदारले कर्मचारीहरू समयमा फिल्डमा नभेटिने, इन्जिनियरहरू बिहान १० बजे ढलान गर्ने भनेर दोस्रो दिनसम्म पनि ढलान नगराउनेजस्ता समस्या दर्शाए । आयोजनाका निर्णायक मानिसहरू फिल्डमा नहुँदा काम नभएको ठेकेदार पक्षले मन्त्रीकै अगाडि भने ।

छलफलमा मन्त्री, जलस्रोत तथा सिँचाइ सचिव सुशीलचन्द्र तिवारी, सहसचिव शिशिर कोइराला, सहसचिव सुशीलचन्द्र आचार्य, सहसचिव मोहन शाक्य, सिँचाइ विभागका महानिर्देशक पूर्णबहादुर ओली र आयोजना निर्देशक रणबहादुर बमलगायत कर्मचारीहरू थिए । ठेकेदार पक्षबाट रमण महतो र पवन महतो थिए । रमण 'रमण कन्ट्रक्सन'का प्रमुख हुन् भने पवन साइड इन्चार्ज हुन् ।

मन्त्रीकै अघि यति चर्काे विवाद हुँदासमेत उनले विवादकाे समाधान खाेज्न सकेनन् । न त, दुवै पक्षलाई प्रस्ट निर्देशन दिन नै सके । त्यसले मन्त्री बस्नेतकाे कमजाेर प्रस्तुति बुझाउँछ ।

घोषणा गर्ने, काम नगर्ने

मन्त्री बस्नेतले देशको समृद्धिले नागरिकको जीवनस्तरमा सुधार ल्याउन र जनतामा भएको निराशालाई आशामा बदल्न जरुरी रहेको बताउँदै आएका छन् । तर, परिणाम आउने गरी काम भएको कहीँ कतै देखिँदैन । त्यसैले पनि निरन्तर 'पावर' मा हुँदा पनि शक्ति बस्नेत गुमनाम मन्त्री बन्न पुगेका छन् ।

समस्याग्रस्त परियोजनामा ध्यान दिन नसक्दा अहिले पनि ती राष्ट्रिय गौरवका परियोजनाहरू अगाडि बढ्न सकेका छैनन् । ट्रान्समिसन लाइन र समस्याग्रस्त आयोजनामा ध्यान नदिनु उनको ठूलो कमजोरी रहेको बताइन्छ । उनकाे मन्त्रालयअन्तर्गत ६ वटा राष्ट्रिय गौरवका आयोजना पर्छन् । ती आयोजनाहरूले गति लिन सकेका छैनन् । उनले चाहेको भए ती आयोजनाहरूमाथि विशेष ध्यान दिएर अगाडि बढाउन सक्थे । त्यसाे हुन नसक्दा उनकाे कार्यकुशलतामाथि नै पटक-पटक प्रश्न उठ्ने गरेको छ । उनले नेतृत्व सम्हालेकाे मन्त्रालयअन्तर्गत भएका आयोजनाको अहिलेसम्म ५० प्रतिशत काम पनि हुन नसकेको बताइन्छ ।

त्यसाे त मन्त्री बस्नेतले धेरै नीतिगत परिवर्तनकाे बाचा गरेका थिए । प्रतिबद्धता जनाएका ती काम कछुवा गतिमा चलिरहेको र एकले अर्कोलाई देखाएर ढिलासुस्ती हुँदा पनि मन्त्री बस्नेत एक्सन लिने स्थितिमा छैनन् । जनतामाझ देखिने गरी केही काम गर्न नसकेको भन्दै माओवादीकै नेताहरू पनि आरोप लगाउँछन् । १७ कात्तिक राति उनकाे गृहजिल्ला जाजरकाेट र रुकुम पश्चिममा भाैतिक तथा मानवीय क्षति हुने गरी भूकम्प गयाे । प्रधानमन्त्री प्रचण्डसँगै उनी बिहानै भूकम्पग्रस्त क्षेत्रमा पुगे । उद्धार र आकस्मिक मानवीय सहायतामा उनकाे उपस्थिति देखिए पनि भूकम्पकाे डेढ महिना बितिसक्दा पनि अस्थायी बसाेबासकाे व्यवस्थासम्म मिलाउन सकेका छैनन् । चिसाेका कारण ३५ भन्दा धेरैकाे ज्यान गइसकेकाे छ । यस्ताे कठिन स्थितिमा सरकारकाे उपस्थिति देखिने गरी काम गर्नुकाे सट्टा उनी दुबईकाे काेप २८ सम्मेलनमा भाग लिन गए । पहिलाे सूचीमा नरहेका बस्नेत जाेडबल गरेरै विदेश जानुकाे सट्टा गृहजिल्ला र छिमेकी जिल्लामा कठिन परिस्थितिमा रहेका नागरिकलाई सघाउन जानुपर्थ्याे भन्दै माओवादीका प्रदेश र जिल्ला तहका नेताहरूले उनकाे चर्काे आलाेचना गरिरहेका छ्न् ।

केही सुधारको सुरुवात तर..

मन्त्री भएर आएपछि बस्नेतले गरेकाे एउटै ठूलाे काम १२ वर्षे ऊर्जा रणनीति कार्ययोजना र ऊर्जा नीति हाे । जसमा सन् २०३५ सम्ममा २८ हजार ५ सय मेगावाट विद्युत् उत्पादन गर्ने लक्ष्य लिइएको छ । यसमा ८० प्रतिशत लगानी सरकारको र २० प्रतिशत लगानी निजीक्षेत्रको रहने उल्लेख छ ।

अर्काे अघिल्ला मन्त्री राजेन्द्र लिङ्देनले अघि बढाएकाे वैकल्पिक ऊर्जा स्रोतका रूपमा विकास हुँदै गएको हाइड्रोजन नेपालमा नै विकास र विस्तार गर्ने कामको सुरुवात हाे । यसको अध्ययन काठमाडौं विश्वविद्यालयले गर्ने गरी काम थालिएकाे छ । बूढीगण्डकी जलविद्युत् आयोजना कम्पनी स्थापना, कर्णाली चिसापानीमा विद्युत् उत्पादनका लागि अध्ययन थालनी भएकाे छ । त्यहाँबाट १० हजार ८ सय मेगावाट विद्युत् उत्पादन हुनेछ । यसको अध्ययन विद्युत् प्राधिकरणले सुरु गरेको छ ।

बितेकाे एक वर्षमा रानीजमरा गलरिया सिँचाइ आयोजनाबाट उत्पादन भएको ४ मेगावाट विद्युत् राष्ट्रिय प्रसारण लाइनमा जोडिएको छ । याेसँगै यस वर्ष ७ सय मेगावाट विद्युत् राष्ट्रिय प्रसारण लाइनमा जोडिएको छ । यस वर्षको जेठबाट नेपालले भारतलाई पुन: विद्युत् बेच्न सुरु गरेको छ । यो अवधिमा १५ अर्ब २४ करोड बराबरको विद्युत् बेचेको छ । उसो त, विद्युत् पहिला पनि भारतलाई बेच्ने बन्द गर्ने काम भइरहेको थियो । बस्नेत मन्त्री भएपछि भारतसँग १० वर्षमा १० हजार मेगावाट भारतलाई बेच्ने सम्झौता भएको छ ।

१७ चैतमा चौथोपटक मन्त्री बनेका बस्नेतले कामलाई नतिजामुखी बनाउने प्रतिबद्धता जनाएका थिए । तर, चैतबाट अहिलेसम्म उनले प्रशंसायाेग्य र नतिजामुखी कुनै काम गर्न नसकेकाे गुनासाे छ । उनले मन्त्रालयको जिम्मेवारी सम्हाल्दै गर्दा भनेका थिए, ‘मुलुकको आर्थिक समृद्धिको महत्त्वपूर्ण आधार रहेको ऊर्जाक्षेत्रको विकासका लागि सम्पूर्ण ध्यान केन्द्रित गर्नेछु । उपलब्ध स्रोतसाधनको अधिकतम उपयोग गर्दै मुलुक र जनतालाई लाभ हुने गरी काम गर्न जरुरी छ ।’

ऊर्जामन्त्री बस्नेतले मुलुकको विकासका निम्ति ऊर्जाका विविध आयामका अवसरको भरपुर सदुपयोग गर्न जरुरी रहेको र उक्त प्रयोजनका निम्ति नीतिगत र संरचनागत सुधार गरिने विश्वास व्यक्त गरेका थिए । उनले भनेका थिए, ‘देशको समृद्धिले नागरिकको जीवनस्तरमा सुधार ल्याउनुपर्छ । मानिसमा पैदा भएको निराशालाई आशावादी बनाउने ढंगले परिणाममुखी काम गर्न जरुरी छ । मानिसमा आशा जगाउन जरुरी छ ।’ तर, अहिलेसम्म मन्त्री बस्नेतले कामबाट कुनै पनि आशा जगाएको देखिँदैन ।

सम्बन्धित सामग्री :

औपचारिकतामा भुलेका परराष्ट्रमन्त्री साउद, जनताको दु:खमा सँगै भए पनि ‘बोल्ड’ हुन सकेनन्

अर्थतन्त्रको 'डायग्नोसिस' गर्न चुकेका डाक्टर

नक्कली शरणार्थी प्रकरणमा प्रभावशाली नेतालाई समातेर चर्चामा, सुनकाण्डपछि सेलाएका नारायणकाजी (भिडियो)

सरकारबाहिर हुँदा कानुनीराज, मन्त्री बनेपछि धनराजको ‘राज’

झिनामसिना काममा बित्यो पर्यटनमन्त्री किराँतीको एक वर्ष, यस्ता छन्- काम, विवाद र लफडा

प्रकाशित मिति: शुक्रबार, पुस ६, २०८० १७:०६