कतार प्रहरीले घाेषणा गरेर पनि नलैजाने भयाे ८ हजार नेपाली, अरुचिकाे मुख्य कारण आर्थिक चलखेल

कतार प्रहरीले घाेषणा गरेर पनि नलैजाने भयाे ८ हजार नेपाली, अरुचिकाे मुख्य कारण आर्थिक चलखेल

A+ A A-

सन् २०२२ मा हुने विश्वकप फुटबलका लागि कतार सरकारले सुरक्षाक्षेत्रमा नेपाली कामदार लिने भनेको थियो । कतारको आन्तरिक मामिला मन्त्रालयले सन् २०१९ को जनवरीमा ठूलो संख्यामा कतार प्रहरी र सुरक्षा गार्डका लागि नेपाली युवा लिने औपचारिक घोषणा नै गरेको थियो ।

सन् २०२० देखि नै करिब ५ हजार प्रहरी र ३ हजार सुरक्षा गार्ड गरी करिब ८ हजार नेपाली युवा लिने घोषणा गरेको थियो । तर, गत वर्षदेखि नै यो क्षेत्रमा माग बन्द भएको कतारस्थित नेपाली दूतावासले जानकारी दिएको छ ।

यद्यपि, केही म्यानपावर कम्पनीले गत वर्ष नै ३ सय नेपाली युवालाई कतार प्रहरीमा भर्ती गराइसकेको वैदेशिक रोजगार विभागको तथ्यांक छ । कतार प्रहरीमा नेपाली युवा कसरी पठाउने भन्नेबारेमा प्रस्ट सम्झौता छैन । नेपालले जीटूजी (सरकार टू सरकार) या बीटूबी (बिजनेस टू बिजनेस) कुन माध्यममार्फत नेपाली श्रमिक कतार प्रहरीको रोजगारीमा पठाउने भन्ने नै स्पष्ट खुलाएको छैन ।

सन् २००५ मा नेपाल र कतारबीच भएको श्रम सम्झौताकै आधारमा कतार प्रहरीमा नेपाली कामदार पठाउन भिसा प्रमाणीकरणको काम भएको थियो । श्रम सम्झौताको प्रक्रिया सकिए पनि कतारले सम्झौताका लागि मिति तय गर्न ढिलाइ गरिरहेको श्रम, रोजगार तथा सामाजिक सुरक्षा मन्त्रालयले जानकारी दिएको छ । सन् २००५ मा कतारसँग भएको श्रम सम्झौताको अवधि सकिइसकेको छ ।

पछिल्लो समय कतार प्रहरीका लागि त्यहाँको सम्बन्धित मन्त्रालयले माग नगरेको श्रम मन्त्रालयका सचिव एकनारायण अर्यालले शिलापत्रलाई जानकारी दिए । कतारले प्रहरीमा नेपाली युवा लिन चासो देखाएको थियो । तर, हाल आएर माग नै बन्द भएको उनले बताए ।

‘कतारले प्रहरीमा कामदार लिन सुरु गरेको थियो । बीचमा केही समस्या भएपछि रोकिएको थियो । नेपालले कतारसँग भएका विभिन्न बैठकमा सबै पक्ष बसेर छलफल गर्दा प्रहरीको विषय पनि उठाएको हो,’ अर्यालले भने, ‘केही म्यानपावर, व्यक्ति र संस्थामाथि कतार प्रहरीमा कामदार पठाउने बहानामा ठगी गरेको उजुरीमा कारबाहीसमेत भएको छ । तर, अहिले पनि केही समस्या होलान्, ती समस्या समाधान गरेर कतार प्रहरीमा कामदार पठाउन पहल भइरहेको छ ।’

नेपाली युवाले कतार प्रहरीमा रोजगारी पाइरहेको अर्यालले बताए । कतारले सुरक्षा क्षेत्रमा नेपाली कामदार लिन रुचाएको अर्यालको भनाइ छ ।

आर्थिक चलखेल र सिन्डिकेट मुख्य समस्या

कतार प्रहरीमा रोजगारीका लागि कामदार पठाउन नेपालमा ठूलो आर्थिक चलखेल भएको भन्दै गत भदौमा कतारस्थित नेपाली दूतावासले भिसा प्रमाणीकरणको काम बन्द गरेको थियो । त्यसबेला प्रमाणीकरण भएका २ सयभन्दा धेरै भिसा रद्द गरेको थियो । नेपाली कामदार कतार पठाउँदै आएका केही म्यानपावर र नेपालमा सञ्चालित कतार भिसा सेन्टर (क्यूभीसी) को चलखेलका कारण कतार प्रहरी र सुरक्षा गार्डको रोजगारी अहिले बन्द भएको यस क्षेत्रका जानकारहरू बताउँछन् ।

क्यूभीसीले कतारको रोजगारीमा सिन्डिकेट लगाउन खोजेको भन्दै आलोचना भएको थियो । कतारस्थित नेपाली दूतावास, नेपालस्थित कतारी दूतावास, पूर्वराजदूत, केही म्यानपावर व्यवसायीहरूसमेत यसमा संलग्न भएको आरोप लाग्दै आएको छ । म्यानपावर व्यवसायीहरूको विरोध र आर्थिक चलखेल भएको विषय बाहिरिएपछि क्यूभीसीका सञ्चालक तथा दूतावासहरू पछि हटेका थिए ।

यो विषय संसदीय समितिमा समेत पुगेको थियो । कतार प्रहरीको रोजगारीमा पूर्व श्रमस्वीकृतिबिनै कामदार लैजान नेपालस्थित कतारको दूतावासको संलग्नता रहेको भन्दै संसदको श्रम समितिमा प्रश्न उठेको थियो । क्यूभीसीका सञ्चालकसमेत रहेका एसओएस म्यानपावरका सञ्चालक हेम गुरुङले क्यूभीसीमार्फत मात्र रोजगारीका लागि कतार पठाउन भित्रभित्रै १७ वटा म्यानपावरलाई छानेर सिन्डिकेट लाद्न खोजेको भन्दै समितिमा विरोध भएको थियो । त्यसपछि कतारले नेपालबाट प्रहरीमा युवा लिन बन्द गरेको थियो ।

गत भदौमा अल ताक्वेत ‌ओभरसिजले कतार प्रहरीका लागि २ सय जनाको माग ल्याएको थियो । तर, कतार प्रहरीमा कामदार पठाउन विभिन्न ठाँउमा एजेन्टमार्फत ९ लाख रुपैयाँसम्म उठाउन थालेको भन्दै विरोध भएपछि उक्त म्यानपावरले ल्याएको कामदारको माग कतारस्थित नेपाली दूतावासले रद्द गरेको थियो ।

अल ताक्वेतले कतार प्रहरीका लागि छनोट भएका नेपाली कामदारसँग धेरै पैसा लिएको सूचना कतारको आन्तरिक मामिला मन्त्रालयसम्म पुगेको थियो । उक्त सूचनापछि मन्त्रालयले नेपाली दूतावासलाई कतार प्रहरीको डिमान्ड रद्द गर्न आग्रह गरेको थियो ।

नेपाली दूतावासका अनुसार म्यानपावरले फ्रि भिसा र फ्रि टिकटमा नेपाली कामदार पठाउने गरी भिसा प्रमाणीकरण भएको थियो । तर, कतार प्रहरीका लागि अन्तर्वार्ता दिएका कामदारले ७ देखि १० लाख रूपैयाँसम्म म्यानपावरले मागेको गुनासो गरेका थिए । कतारले नेपालबाट सुरक्षा गार्ड लिँदा प्रतिकामदार ६ सय अमेरिकी डलर र प्रहरीमा प्रतिकामदार ९ सय अमेरिकी डलर लागत खर्च म्यानपावरलाई उपलब्ध गराउँदै आएको कतारको आन्तरिक मन्त्रालयले दूतावासलाई जानकारी गराएको थियो ।

गत वर्ष कतार प्रहरीका लागि पूर्व स्वीकृतिबिना अन्तर्वार्ता लिएका एसओएस, डीडी ह्युमन रिसोर्स र होप इन्टरनेसनल गरी तीनवटा म्यानपावर कम्पनीको कारोबार रोक्का भएको थियो । वैदेशिक रोजगार विभागले छापा मार्ने क्रममा लाजिम्पाटस्थित होप इन्टरनेसनलमा नेपालस्थित कतार दूतावासको गाडी नै भेटिएको थियो ।

कतार प्रहरीका लागि अवैध अन्तर्वार्ता लिने ३ म्यानपावरको ६ महिना कामकारबाही रोक !

आकर्षक मानिएको कतार प्रहरीको रोजगारी अहिले आएर किन रोकियो त ? नेपाल लोकतान्त्रिक वैदेशिक रोजगार व्यवसायी एसोसिएसनका अध्यक्ष कुमुद खनाल पैसा कमाउने विषयसँग जोडिएकाले समस्या देखिएको बताउँछन् । 'कतार प्रहरीको रोजगार गुम्नुको मुख्य कारण नै सरकार हो,' खनाल भन्छन्, 'श्रम मन्त्रालय र परराष्ट्र मन्त्रालयका केही व्यक्तिको स्वार्थका कारण कतार प्रहरीको रोजगारीमा समस्या आएको हो ।'

प्रकाशित मिति: सोमबार, असार २०, २०७९ २०:४७