‘अझै विद्यार्थी विदेशिनेक्रम बढ्छ’

A+ A A-

नेपाललाई अन्तर्राष्ट्रिय शैक्षिक गन्तव्यका रूपमा लैजान राज्यले पहल गरेकै छैन । सरकार, राजनीतिक दल यहाँका शिक्षण संस्था कतैबाट पनि पर्याप्त प्रयत्न भएको छैन । यहाँ रोजगारको अवसर पनि सिर्जना गर्न सकिएको छैन । जसका कारण उच्च शिक्षाको लागि विद्यार्थी विदेशिन बाध्य छन् ।

अन्तर्राष्ट्रियस्तरमा नेपालको शिक्षाको स्थिति कहाँ हो त ? नेपालमा भएका विश्वविद्यालय ग्लोबल ‘र्‍याङ्किङ’ मा कहाँ पर्छन् ? हामी कहीँ छैनौँ । हाम्रो विश्वविद्यलायमा पढेकाले नेपालभित्रै यो र त्यो राम्रो भन्छौँ । तर विश्वमा हाम्रा विश्वविद्यालयका उत्पादनलाई कति महत्व दिइन्छ भन्दा कहीँ छैनौँ । स्नातक तहको कोर्स चार वर्षे बनाइएको छ । तर, विकासोन्मुख देशले त छोटो समयमा पढाएर गुणस्तरीय जनशक्ति बनाउन फोकस हुनुपर्ने हो । हामी कोर्स बढाउने कुरामा लाग्यौं । कोर्सभित्रको विषयवस्तुमा घोत्लिन सकेनौँ ।

यसरी नेपालबाटै विद्यार्थी बाहिरिएको भनेपछि अझै विदेशबाट नेपालमा विद्यार्थी आउँदैनन् । मेडिकल शिक्षामा अलि बढी कोटा छुट्याइएको छ त्यसैले गर्दा आएका हुन् । केही संख्यामा संस्कृति र भाषा सिक्न आउने हुन् । नेपाललाई शैक्षिक गन्तव्यमा विकास गर्ने भनेर वाणिज्य नीति पारित भएको छ । शिक्षा नीतिमा नेपाललाई शैक्षिक गन्तव्यमा लैजाने भनिएको छ । तर, अहिलेसम्म कार्यान्वयन भएको छैन । हामीसँग कस्ता विश्वविद्यालय हुनुपर्छ ? शिक्षण संस्था कति खोल्नु पर्छ ? संरचना कस्तो बनाउने ? कोर्स कस्तो बनाउने ? यी कुरा नीतिमा आएको पनि छैन ।

शिक्षामा पर्याप्त लगानी पनि छैन । शिक्षक पाल्न बजेट छ तर शिक्षाको विकास र उन्नयनको लागि छैन । फ्रि भिसामा युवालाई विदेश पठायौं भनेर सरकार गर्व गर्छ । तर, यो देशमा कति उद्योग खुले ? कति रोजगार सिर्जना भयो ? यसको लेखाजोखा गरिँदैन ।

-नेपाल शैक्षिक परामर्श संघ (इक्यान)का अध्यक्ष पाण्डेसँग कुराकानीमा आधारित।

उच्च शिक्षामा विद्यार्थीसँगै विदेशिन्छ अर्बौं रकम

सरकारसँग छैन विदेशिएका विद्यार्थी फर्काउने योजना