नारायण वाग्ले भन्छन्- लोकतन्त्रमा राणाकालीन बक्सिस परम्परा बन्द हुनुपर्छ (भिडियोसहित)

नारायण वाग्ले भन्छन्- लोकतन्त्रमा राणाकालीन बक्सिस परम्परा बन्द हुनुपर्छ (भिडियोसहित)

A+ A A-

संविधान दिवसको अवसरमा सरकार तथा प्रमुख प्रतिपक्षी दल संविधान निर्माणको स्वामित्व आफूले लिने होडबाजीमा देखिए । तर सडकमा उत्सव मात्रै थिएन, विरोधका आवाज पनि गुञ्जिरह्यो ।

ठूलो जमातले ३ असोज अर्थात् संविधान जारी भएको दिनलाई उत्सवको रुपमा मनायो । तर, सानो संख्यामा भए पनि यसलाई कालो दिवसको रुपमा मनाउनेहरू पनि देखिए । संविधानको विरोध गर्नेहरूको लाइनमा राजावादीदेखि नागरिक अभियन्तासम्म उभिए ।

त्यस्तै विरोध गर्नेमध्ये एक समूह थियो बृहत् नागरिक आन्दोलन । ‘असोज तीन, संविधान संशाेधन मार्च’ को मुख्य नारासहित माइतीघर मण्डलाबाट सुरु भएको बृहत नागरिक आन्दोलनको जुलुस नयाँ बानेश्वरमा कोणसभामा परिणत भयो ।

सोही जुलुसमा सहभागी लेखक खगेन्द्र संग्रौलाले शिलापत्रसँग कुरा गर्दै संविधान अपूरो रहेकाले यसको पूर्णताको लागि आफूहरू सडकमा आएको बताए । ‘यो संविधानमा सबै अटाउन सकेनन्, त्यसैले यसबाट लाभान्वित ठूलो जमातले उत्सव मनाइरहँदा बञ्चित समुदाय कालो दिन मनाउन बाध्य भएको छ’, संग्रौलाले भने ।

कार्यक्रमका प्रमुख वक्ता नारायण वाग्लेले राणा शासन वा पञ्चायती शाकहरूलाई समेत माथ दिनेगरी आफ्ना मान्छेहरूलाई पदक तथा विभूषणहरू प्रदान गरेको भन्दै सरकारको चर्को आलोचना गरे । यदी नेपालमा वास्तविक लोकतन्त्र भए चाकडी र चाप्लुसीको आधारमा प्रदान गरिने तक्माको राणाकालीन बक्सिस परम्परा त्याग्नुपर्ने विचार उनले राखे ।

उनले बलिरहँदा मधेसी र थारू समुदायका सहभागीले नाराबाजी गरेका थिए । नाराबाजी कम भएपछि अन्तिममा 'केही कुरा बाँकी छ' भन्दै बोल्न सुरु गरेका वाग्लेले राज्य एकीकरणको नाममा राज्य एकलीकरण भएको भनाइसमेत राखेका थिए । वास्तविक लोकतन्त्र प्राप्तिका लागि अझै लामो संघर्ष गरिनुपर्नेमा उनले जोड दिए ।

बृहत नागरिक आन्दोललाई परिभाषित गर्दै वाग्लेले भने, ‘बृहत नागरिक आन्दोलन आकारका हिसाबले ठूलो आन्दोलन हैन, यो गहिरो र विविधतापूर्ण संरचना हो ।’

२०७२ मा जारी भएको नेपालको संविधानले सबै वर्ग, क्षेत्र र समुदायलाई समेट्न नसकेको भन्दै सबै पक्ष अटाउने संविधान बन्नुपर्नेमा कार्यक्रमका अन्य वक्ताहरूले पनि दोहोर्‍याए ।

प्रकाशित मिति: आइतबार, असोज ३, २०७८ २१:३०