नयाँ अवतारमा कोरोना, ‘अब हामीले पनि बानी बदल्नुपर्छ’ (भिडियाे)

A+ A A-

कोरोना व्याधिले संसारलाई त्राहिमाम् पारेको झण्डै डेढ वर्ष बित्यो । यो भाइरसको तीव्र प्रसार रोक्न संसारका धेरै देशले ‘लकडाउन’जस्तो कठिन विकल्प चुन्नुपर्‍यो ।

१० माघ २०७६ मा पहिलो संक्रमित फेला परेपछि हामी नेपालीले त्यही वर्ष ११ चैतबाट चार महिना लामो लकडाउन, त्यसपछि निषेधाज्ञा खेप्यौँ । लकडाउनका बेला पाएको दुःख, पीडा त हामीमध्ये सायदै कसैले भुलेका हौँला ।

द्रुत गतिमा फैलिने नयाँ प्रकारको भाइरसको जोखिममा नेपाल

हाम्रा लागि तय गरिएका स्वास्थ्य सुरक्षाका मापदण्ड आजपर्यन्त छन् । सुरक्षा नियमकै कारण दैनिक भेटिने संक्रमितको संख्या केही घटेको थियो । तर, फेरि कोरोना भाइरस नयाँ ‘अवतार’ लिएर हामीमाझ आएको विज्ञहरू बताउँदै छन् । यसको अर्थ भाइरसले बानी बदलेको छ । विज्ञहरू भन्छन्, ‘त्यसैले हामीले पनि बानी बदल्नुपर्छ ।’

विशेषज्ञहरूबाट यस्तो चेतावनी आइरहँदा नागरिकले स्वास्थ्य मापदण्ड उल्लंघन गर्ने क्रम पनि बढेको छ । कोरोनामाथि जित नै हासिल गरेजस्तै गरी हाम्रा गतिविधि सञ्चालित छन् । जसका कारण हामी फेरि पोहोर चैतजस्तो लकडाउनको भयानक भूमरीमा फस्नुपर्ने सम्भावना नजिकिँदो छ ।

स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालयका अनुसार नेपालमा ‘डबल म्युटेन्ट’ कोरोना भाइरस देखिइसकेको छ । यसका लक्षण पहिलेको भन्दा कडा हुन सक्ने र यो घातक हुने विज्ञहरू बताउँछन् । त्यसैले विशेष सावधानीका लागि मन्त्रालयले बारम्बार आग्रह गर्दै आएको छ ।

याे पनि..

के हो कोरोना ‘डब्बल म्युटेन्ट’ ? नेपालमा पनि नयाँ भाइरस घुमिरहेको हो ?

विज्ञहरूका अनुसार डबल म्युटेन्ट कोरोना भाइरसमा जेनेटिक कोड हुन्छ । पहिलाको भाइरसमा एकैपटक दुईवटा म्युटेन्ट (उत्परिवर्तन) भएको छ । अर्थात्, अहिलेको भाइरसको अघिल्लो भाइरसकै परिवर्तित रूप हो ।

याे पनि..

के हो कोरोना जिन सिक्वेन्सिङ ? किन गरिन्छ ?

जस्तो कि, क्रमिक रूपमा १, २, ३, ४ हुन्छ । त्यो भाइरसले जन्माउने भनेको १, २, ३, ४ नै हो । तर, १, २, ३, ४ को ठाउँमा २ वा ३ मा कुनै परिवर्तन भएर त्यो ठाउँमा १० पनि आउन सक्छ वा अर्को कुनै अंक आइपुग्छ । १, २, ३, ४ मा दुईवटा परिवर्तन हुनु भनेको डब्बल म्युटेन्ट हो ।

नयाँ अवतारमा कोरोना भाइरस, 'अब हामीले बानी बदल्नैपर्छ'@shilapatra pic.twitter.com/8zsXb6MCFH
— Shilapatra (@shilapatra) April 15, 2021

म्युटेन्ट भएको भाइरस कति घातक हुन्छ ?

यस्तो भाइरस कति घातक हुन्छ, ठ्याक्कै कसैले भन्न सकेकाे छैन । यो म्युटेन्ट हुँदै जान्छ । कतै पहिलाको भन्दा बढी घातक भएर आएको त छैन भनेर अनुमान गर्न सकिन्छ । यसले पार्ने असर फरक हुन सक्छ । सबै म्युटेन्ट हुँदैमा खराब नहुने विज्ञहरू बताउँछन् । तर, तीव्र गतिमा फैलिन लागेमा वा मान्छे मर्न थालेमा भाइरसमा परिवर्तन भएर हो कि भनेर हेर्नुपर्छ ।

लक्षण उस्तै हुन्छ कि फरक ?

टेकु अस्पताल रिसर्च युनिटका प्रमुख डा. शेरबहादुर पुनका अनुसार लक्षण कडा छ कि छैन हामीले हेर्ने भनेकै यही हो । पहिला कस्तो थियो ? अहिले कस्तो लक्षण छ, त्यसको पहिचान गर्नुपर्छ ।

नयाँनयाँ लक्षण थपियो भने, भाइरसको स्वभावमा परिवर्तन भयो भने, शरीरमा नयाँ समस्या देखियो भने कतै भाइरस परिवर्तन भएको त होइन भनेर हेर्नुपर्छ ।

नेपालमै देखिएको ‘यूके भेरियन्ट’ले बालबालिकामाथि असाध्यै ठूलो जोखिम बढाएको छ । त्यसैले विज्ञहरू अहिलेको अवस्थालाई खास मान्छन्, जुन बेला हामीले ज्यान जोगाउन आफ्ना बानी परिवर्तन गर्नैपर्छ । बेलैमा सचेत भएमा हामी लकडाउनसँगै कोरोनाको जोखिमबाट बच्न सक्छौँ ।

यूके भेरियन्ट कति घातक ?

नेपालमा देखिएको यूके भेरियन्ट, यसको शक्ति र बच्ने उपायबारे अनुसन्धान र विज्ञको सुझावका आधारमा तयार गरिएको यो भिडियो :

प्रकाशित मिति: बिहीबार, वैशाख २, २०७८ १८:२५