के हो कोरोना जिन सिक्वेन्सिङ ? किन गरिन्छ ?

A+ A A-

नेपालका पहिलो कोरोना भाइरस संक्रमित युवाको जिनेटिक सरकारी अनुमतिविना नै अनुसन्धानका लागि विदेशीलाई दिएको भन्दै स्वास्थ्य नेपाल अनुसन्धान परिषद्ले ६ जनालाई स्पष्टीकरण सोधेकाे छ ।

परिषदले जनस्वास्थ्य प्रयोगशालाकी निर्देशक रुना झा, इपिडिमियोलोजी तथा रोग नियन्त्रण महाशाखाका निर्देशक वासुदेव पाण्डे, पूर्वनिर्देशक विवेकलाल कर्ण र शुक्रराज ट्रपिकल तथा सरुवा रोग अस्पतालका निर्देशक अनुप बाँस्तोला, प्रयोगशालाकै डा. रन्जित साह र हेमन्त चन्द्र ओझालाई लिखित स्पष्टीकरण सोधेको हो ।

प्रयोगशाला निर्देशक झासहित ६ जनालाई परिषद्ले सोध्यो स्पष्टीकरण

परिषद ऐन २०४७ बमोजिम मानव स्वास्थ्यको अनुसन्धान गर्नुपरेमा परिषदको स्वीकृति लिनुपर्ने हुन्छ ।

के हो जिनेटिक (अनुवांशिक) सिक्वेन्सिङ ? किन गरिन्छ ? यसबारे हामीले त्रिभुवन विश्वविद्यालय माइक्रोवायोलोजी विभागका प्रमुख डा. मेघराज बन्जारासँग कुरा गरेका छौँ ।

डा. बन्जारासँग गरेको कुराकानीको अंश :

नेपालमा कोरोना भाइरस देखियो । अहिले संक्रमितको संख्या बढ्दो छ । चीनमा देखिएको भाइरस अहिले विश्वभर फैलिएको छ । त्यो भाइरस कुन देशबाट आयो ? नेपालमा देखिएको भाइरस अन्य देशसँग मिल्छ कि मिल्दैन ? भाइरसमा के– के फरक छ ? लक्षण मिल्छ कि मिल्दैन ? भनेर कोरोना संक्रमितको अनुवांशिक तत्त्व आरएनएबाट हेर्ने हो ।

जिन र जेनम भन्ने हुन्छ । जेनम भनेको आरएनएको पूरै भाग हो । जिन भनेको कुनै एउटा पार्ट हुन्छ । कुनै पनि जेनममा चारवटा कुरा हुन्छ । आरएनएको केसमा ए, यू, सी र जी हुन्छ । सिक्वेन्स भनेको ए, यू, सी र जी कसरी बसेको हुन्छ ? कस्तो हुन्छ ? भनेर हेर्ने हो । यिनीहरूमा उत्परिवर्तन भयो भने नयाँ भन्ने हुन्छ । जेनमको सिक्वेन्स थाहा भयो भने हाम्रो देशमा देखिएको भाइरस र अरु देशमा देखिएको भाइरस एउटै हो होइन भन्ने पत्ता लाग्छ ।

कोरोना संक्रमितमा किन देखिएन लक्षण ?

भाइरसको भ्याक्सिन बनाउन पनि जिन सिक्वेन्सिङ गर्नुपर्ने हुन्छ । अरु देशले बनाएको भ्याक्सिन हाम्रोमा काम लाग्छ कि लाग्दैन ? अरु देशका लागि बनाएको यहाँ प्रभावकारी हुन्छ कि हुँदैन ? त्यसका लागि धेरैभन्दा धेरै भाइरसको सिक्वेन्सिङ गर्नुपर्ने हुन्छ ।

स्वास्थ्य नेपाल अनुसन्धान परिषदको अनुमतिविना अनुसन्धानका लागि जिनेटिक दिन मिल्दैन । आफ्नै देशमा अनुसन्धान गर्नुपर्छ । तर, यहाँ अनुसन्धानका लागि प्रविधि छैन । एउटा नास्टमा र अर्को प्राइभेट क्षेत्रमा छ । त्यो पनि पुरानो मोडेलको छ ।

यदि नेपालमा आधुनिक मेसिन ल्याउने हो भने यहीँ अनुसन्धान गर्न सकिन्छ । यहाँ गर्न सक्दैनन् भन्ने छ । तर, नेपालकै जनशक्तिले बाहिर गएर गरेका छन् । यहाँ किन नसक्ने ? गरिब मानसिकताका कारण समस्या भएको हो । सिक्वेन्सिङ मेसिन ल्याउने हो भने सिक्वेन्सिङ गर्न विदेश पठाउने खर्च जोगिन्छ । र, नेपालकै लागि फाइदा हुन्छ ।

टेकु अस्पतालमा डेढ घण्टा

प्रकाशित मिति: बिहीबार, जेठ १, २०७७ २०:४२