लिली थापा : जसले लकडाउनमा ६० हजार गरिबकाे हातमुख जाेडिदिइन्

A+ A A-

कोभिड–१९ को विश्वव्याधि, फैलिँदो संक्रमण र मृत्युका खबरले बितेका सात महिना नेपाली जनजीवन नराम्ररी खलबलियो । आर्थिक–सामाजिक सम्बन्धहरू तहसनहस भए । खबर नै नबनेका घरघरका संकट त कतिकति ! यो स्थिति कहिलेसम्म लम्बिने हो, अनुमान गर्न कठिन छ । आमनागरिकलाई महामारीबाट जोगाउन र अहिलेका संकट पार लगाउन सरकार करिब–करिब असफलजस्तै देखियो ।

यस्तोमा 'बादलमा चाँदीको घेरा' बनेका केही त्यस्ता पात्रहरू हामीले खोजेका छौँ, जसले चरम निराशाका बीच पनि आशाको सञ्चार गरेका छन् । चौतर्फी नकारात्मक खबरका बीच सकारात्मक सन्देश प्रवाह गरेका छन् । यस वर्षको दसैँ विशेषमा हामी तिनै 'आशाका आधारशिला' पस्किनेछौँ । -सम्पादक

०००

एकल महिला समूह नेपालकी संस्थापक अध्यक्ष रहेकी लिली थापा विगत ७ महिनादेखि भोकाहरूलाई खाना खुवाउने तथा राहत बाँड्ने काममा क्रियाशील थिइन् ।

सामाजिक कामसँगै एकल महिलाको हकहितका लागि सदैव लडिरहने लिली यतिबेला भने कोरोनासँग लडिरहेकी छन् । ‘संक्रमण देखिइहाल्यो भने पनि आत्तिनु हुँदैन', उनी भन्छिन् ‘परिवारका सदस्यले बिरामीको आत्मबल र रोग प्रतिरोधात्मक क्षमता बढाउने कुरामा ध्यान दिनुपर्छ । कोरोनालाई सजिलै परास्त गर्न सकिन्छ भन्ने आत्मबल बढेको छ ।’

साधारण खालको लक्षण देखिएका कारण उनी अहिले घरमै आइसोलेसनमा बसेकी छन् । उनीसँगै परिवारका ३ सदस्यलाई समेत कोरोना संक्रमण पुष्टि भएको छ । तर, सबैको स्वास्थ्य अवस्था भने सामान्य रहेको उनले बताइन् ।

कोरोना संक्रमणले भन्दा त्यसका कारण मानिसमा देखिने चिन्ताले जटिलता ल्याउने उनको अनुभव छ । ‘आत्मविश्वास र रोग प्रतिरोधात्मक क्षमता बढाउने हो भने कोरोना संक्रमण सजिलै जित्न सकिन्छ भन्ने विश्वास छ', आत्मविश्वाससाथ उनी भन्छिन्, 'त्यसैले मलाई भने कोरोनाभन्दा पनि काममा हिँड्न नपाउँदा, अरुलाई सहयोग गर्न नपाउँदा निकै अप्ठ्यारो भइरहेको छ ।’

लामाे समयदेखि उनी खान नपाएकालाई खाना खुवाउने, बेसाहरालाई छहारी दिने, हिंसामा परेकालाई न्याय दिलाउन सहजीकरण गर्ने काममा छिन् । उनी मात्रै नभई एकल महिला समूहमा आबद्ध देशभरका महिलाहरूले यो विषम परिस्थतिमा आफूले सक्दो काम गरी नै रहेका छन् । एकल समूहले लकडाउन भएयता काठमाडौंमा मात्रै ६० हजारभन्दा बढी भोकाहरूलाई खाना खुवाएकाे छ । लिली भन्छिन्, ‘सुरुमा लकडाउन भएका बेला एकल महिला, हिंसामा परेका महिला, वृद्धवृद्धा, दैनिक ज्यालादारी मजदुर र असहायलाई राहत बाँडेको थियौं, तर राहत पूर्ण नभएपछि खाना बनाएर खुवाउन सुरु गरेका हौं ।’

एकल महिला समूहका सदस्य, स्वयंसेवक, विभिन्न यूवा क्लव र दाताहरूको समन्वयमा उनीहरूले खाना खुवाउने तथा राहत बाँड्ने अभियान नै सञ्चालन गरेका हुन् । ‘भोको पेट हुँदा रसाएका आँखा, राहत पाउँदा उज्यालो भएको अनुहारको खुशी सँगै कारोना संक्रमितसम्मको अनुभव गर्न पाएँ', लिलीले आफ्नो अनुभव साटिन्, 'तर संक्रमितलाई ठूलो रोगी नसोची सबैको साथ र सहयोगसँगै स्वास्थ्यमा ध्यान दिँदा सकारात्मक फाइदा पुग्ने रै छ ।’

यसरी निःशुल्क खाना खुवाउने तथा राहत बाँड्ने अभियानमा स्थानीयस्तरदेखि विदेशबाट सरिक हुने सहयोगी मनहरू धेरै छन् । उनीहरूको सहयोगले नै धेरैको भोको पेट भर्न सकेको उनले बताइन् ।

काठमाडौंमा मात्रै नभई देशका विभिन्न संगठित समूहमध्ये २० भन्दा बढी समूहले खान नपाएकाहरूलाई राहत र निःशुल्क भोजन गराउँदै आइरहेको उनको भनाइ छ ।

एकल महिला समूहको काठमाडौंस्थित बुढानिलकण्ठमा आफ्नै 'छहारी भवन' नामको बिल्डिङ छ । त्यहाँ अहिले पनि महिलाहरू क्वारेन्टाइनमा बसिरहेका छन् । जहाँ, लकडाउनका बेला, एकै दिन एक सय भन्दा बढीलाई एक छाक खाना समेत खुवाउने गरिएको थियो ।

छहारीमा विदेशमै गर्भवती भएर आएका महिलाहरूलाई विशेष प्राथमिकताका साथ राख्ने गरिएको छ । त्यहाँ बस्ने महिलाहरू १४ दिन क्वारेन्टाइनमा बसेर स्वास्थ्य परीक्षण गरेपछि मात्रै आआफ्नो घर जाने गरेका छन् । पछिल्लो समय लकडाउन तथा निषेधाज्ञा खुकुलो भएपछि खाना खुवाउन छाडे पनि एकल महिला समूहलाई भने भ्याइनभ्याइ छ ।

उनीहरूले पछिल्लो समय, हरेक हप्ताको आइतबार खाद्यान्न तथा राहत वितरण गरिरहेका छन् । यो कामका लागि लिली हरेक ठाउँमा पुग्ने गरेकी थिइन् । ‘हरेक कार्यक्रममा म पुग्ने गरेकी थिएँ, तर संक्रमित भएपछि घरमै बसेको छु', उनी भन्छिन्, 'जुन मेरो लागि त आवश्यक छ नै, अरुलाई पनि संक्रमित हुनबाट जोगाउन जरुरी छ । त्यसैले अहिले सबैजना साथीहरू स्वास्थ्यसम्बन्धी मापदण्ड अपनाएर खट्नुभएको छ ।’

छहारी भवन, श्रीमानको मृत्यु भएका, श्रीमानले छाडेका, श्रीमान् बेपत्ता भएका, सम्बन्ध विच्छेद भएका, ३५ वर्षको उमेरसम्म विवाह नगरी बसेका र वादी महिलाहरूको छाता संगठन हो ।

स्थापनाको २५ बर्ष पूरा गरिसकेको यस समूहले एकल महिलाको हकहितको पक्षमा वकालत गर्नुका साथै अन्य सामाजिक कामहरूमा समेत सरिक हुँदै आइरहेको छ । ‘हरेक समस्यासँग निर्धक्क भएर लड्ने त बानी नै परेको छ', लिलीले बिट मारिन्. 'अब कोरोनासँगको यो लडाइँलाई पनि सहजै जित्ने विश्वास छ त्यसैले म चाँडै नै कोरोनामुक्त हुनेछु ।’