लकडाउनमा महावीर पुनका १३ आविष्कार

A+ A A-

कोभिड–१९ को विश्वव्याधि, फैलिँदो संक्रमण र मृत्युका खबरले बितेका सात महिना नेपाली जनजीवन नराम्ररी खलबलियो । आर्थिक–सामाजिक सम्बन्धहरू तहसनहस भए । खबर नै नबनेका घरघरका संकट त कतिकति ! यो स्थिति कहिलेसम्म लम्बिने हो, अनुमान गर्न कठिन छ । आमनागरिकलाई महामारीबाट जोगाउन र अहिलेका संकट पार लगाउन सरकार करिब–करिब असफलजस्तै देखियो ।

यस्तोमा 'बादलमा चाँदीको घेरा' बनेका केही त्यस्ता पात्रहरू हामीले खोजेका छौँ, जसले चरम निराशाका बीच पनि आशाको सञ्चार गरेका छन् । चौतर्फी नकारात्मक खबरका बीच सकारात्मक सन्देश प्रवाह गरेका छन् । यस वर्षको दसैँ विशेषमा हामी तिनै आशाका आधारशिला पस्किनेछौँ । -सम्पादक

०००

विश्न नै कोराना भाइरस कोभिड- १९ ले आक्रान्त बन्यो । शक्तिराष्ट्रहरूले समेत कोरोनासँग हार खान थालेका थिए । पर्सनल प्रोटेक्टिभ इक्विपमेन्ट (पीपीई), मास्क, स्यानिटाइजरको चरम अभाव भयो । जब नेपालमा कोरोना भाइरस देखियो, त्यसपछि पीपीई, मास्क, स्यानिटाइजरको अभाव भयो ।

हरेक अस्पतालमा पुग्दा स्वाथ्यकर्मीले भन्थे, ‘प्रोपर पीपीई पनि छैन । राम्रो पीपीई त तलदेखि माथिसम्मको एउटै हुन्छ । बुट छैन । भाइजर छैन । क्याप छैन । ल भन्नुहोस् त कसरी काम गरिरहेका छौँ ? कति जोखिम छ । सर्‍यो भने पहिले हामीलाई सर्छ । उहाँहरूको उपचार गर्ने त हामीले हो नि !’

पीपीईबिना नै अस्पतालमा स्वास्थ्यकर्मीले कोरोना संक्रमितको उपचार गरिरहेको समाचार सार्वजनिक भएपछि राष्ट्रिय आविष्कार केन्द्रका संस्थापक महावीर पुनको नेतृत्वमा पीपीई बनाउन सुरु भयो । पीपीईबाट सुरु गरेको आविष्कार केन्द्रले महामारीका लागि १३ वटाभन्दा बढी सामग्री निर्माण गरिसकेकेको छ ।

यो पनि...

‘यो महामारीमा हामीले के गर्न सक्छाैँ ? हाम्रो पाटोबाट पनि केही न केही गर्नुपर्छ भनेर सुरु गरेका हाैँ । लकडाउनपछि कोरोनाबाट जोगिने सामग्रीको अभाव भएकाले अस्पतालबाट बनाउन प्रस्ताव आयो । हामीले पीपीईबाट सुरु गरेका हाैँ,’ आविष्कार केन्द्रका संस्थापक महावीर पुन भन्छन्, ‘अहिले १३ वटाभन्दा बढी सामग्री बनाइसकेका छाैँ । बनाउँदै जाँदा धेरै बनायौँ । आवश्यक मात्रामा अरु पनि थप्दै जान्छाैँ ।’

त्रिभुवन विश्वविद्यालयसँगै रहेको आविष्कार केन्द्र २४ सै घण्टा खुल्ला रहन्छ । इन्जिनियरहरू रातदिन नभनी काममा खटिएका छन् । ३० जनाको टोलीले कोभिड- ११ सँग सम्बन्धित सामग्री बनाएका हुन् ।

‘३० जनाको टिम छ । कतिले भोलेन्टियर पनि गर्नुभएको छ । कति समय काम गरियो भन्ने नै छैन,’ केन्द्रका म्यानेजर सुनील बानियाँले भने, ‘रातभर नसुती नै काम गरेका छाैँ । लकडाउन भएदेखि अहिलेसम्म निरन्तर जारी राखेका छाैँ ।’

निर्माण भएका धेरै सामग्री प्रयोगमा आइसकेका छन् भने केही बनाउने काम भइरहेको छ । ‘विदेशी विश्वविद्यालयको समन्वयमा पनि काम गरेका छाैँ,’ उनले भने, ‘धरै हामी आफैँले रिसर्च गरेर काम गरेका छाैँ ।’

पीपीई, फेसियल, मास्क, रोबाेट, कोरोना टेस्टिङ बुथ, एरोसोल बक्स, भेन्टिलेटर, डेडबडी ब्याग, आइसोलेसन हुड, आइसोलेसन बक्स, यूभीसी लाइट, नसल स्वाबलगायतका सामग्री राष्ट्रिय आविष्कार केन्द्रले बनाएकोे छ ।

आविष्कार केन्द्रले बनाएको सामग्री देशका विभिन्न अस्पतालमा प्रयोग भइरहेको छ ।

आशाका आधारशिला- १ : नेपालकाे 'वुहान' कहलिएकाे भुल्केले यसरी जित्याे काेराेना

आशाका आधारशिला- २ : काेभिड संक्रमित मेयर, जसले वीरगञ्जलाई ठूलो क्षति हुनबाट जोगाए

प्रकाशित मिति: आइतबार, कात्तिक २, २०७७ १८:२६