पर्यटनसचिव काफ्ले र धनञ्जयबीच सेटिङको चर्चाले बोर्डको सीईओ छनोट विवादमा, २० जना आवेदकमा एक मात्र महिला

पर्यटनसचिव काफ्ले र धनञ्जयबीच सेटिङको चर्चाले बोर्डको सीईओ छनोट विवादमा, २० जना आवेदकमा एक मात्र महिला

A+ A A-

नेपाल पर्यटन बोर्डको नयाँ प्रमुख कार्यकारी अधिकृत (सीईओ) का लागि प्रतिस्पर्धामा उत्रिएका २० जना अनुहारले बोर्ड मात्र होइन, भावी पर्यटन क्षेत्रको चित्र नै बताइरहेको छ । नेपालको खस्किँदो पर्यटन बजार अनि बोर्डको गिर्दो साख उजिल्याउने जिम्मा यिनै २० मध्ये एक जनाको हातमा पर्दै छ । अहिलेकै प्रक्रिया नियमित रूपमा अघि बढ्दा दुई साताभित्रै सीईओ आइसक्छन् ।

बोर्डको सञ्चालक समितिले गठन गरेको सीईओ छनोट उपसमितिले १२ दिने म्याद राखेर आवेदन आह्वान गरेको थियो । त्यसअनुसार निवेदन पेस गर्नका लागि ६ वैशाख अन्तिम दिन थियो । अधिकांशले अन्तिम दिनमै आवेदन दिएका छन् । त्यसरी आवेदन दिनेमा बोर्डका पूर्वसीईओ दुई जना छन् । निवर्तमान सीईओ डा. धनञ्जय रेग्मी र रेग्मीभन्दा पहिलाका सीईओ दीपकराज जोशी रहेका छन् ।

बोर्डमा प्रवेशदेखि नै विवादमा परेका रेग्मीको बर्हिगमन पनि निकै दुःखद भएको थियो । आर्थिक विषयदेखि राजनीतिक मुद्दामा समेत फसेका रेग्मीले १६ माघमा आफ्नो कार्यकाल सकिने बेलामा कार्यकाल थपका लागि निकै दौडधुप गरेका थिए । राजीतिक मात्र होइन, संस्कृति, पर्यटन तथा नागरिक उड्डयन मन्त्रालयका कर्मचारीसमेत परिचालन गरेर रेग्मीले सक्दो प्रयास गरेका थिए । त्यतिबेलाका पर्यटनमन्त्री सुदन किराँतीको असहमतिका कारण उनको कार्यकाल थप नभएको हो । त्यतिबेला उनले कम्तीमा तीन महिना भए पनि थपिन खोजेका थिए ।

कतिसम्म भने प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल प्रचण्डलाई प्रभाव पारेर तत्कालीन पर्यटनमन्त्री किराँतीलाई दबाब दिन लगाएका थिए । उनले सचिव दीपक काफ्लेलाई पनि प्रभाव पारेका छन् । खासमा सचिव तथा बोर्डका अध्यक्ष काफ्लेलाई प्रभाव पारेकै कारण रेग्मीको डिजाइनअनुसार छनाेट उपसमिति बनेको पनि चर्चा गरिन्छ ।

उपसमितिमा रेग्मीको पक्षमा रहेका बोर्ड सदस्य मदन आचार्य र मिलन देवकोटालाई राखिएको भन्दै बोर्डकै कतिपय कर्मचारीले बताउने गरेका छन् । बोर्डले गठन गरेको सीईओ छनोट उपसमिति रेग्मीकै लागि बोर्ड अध्यक्ष काफ्लेले बनाएको संकेतचाहिँ चैतको बोर्ड बैठकले पनि गरेको थियो ।

१५ चैतको मन्त्रिपरिषद् बैठकले नियुक्ति गरेका तीन बोर्ड सदस्यलाई स्वागत गर्ने बैठकमा जबर्जस्ती उपसमिति अनुमोदन गराएका थिए । जबकि ५ जना निजीक्षेत्रका बोर्ड सदस्यमध्ये ३ जना १५ चैत २०८० मा नियुक्त भएका थिए । उनीहरू आउनुभन्दा पहिला नै सचिव काफ्लेले मदन आचार्य, मिलन देवकोटा र मन्त्रालयका सहसचिव चक्र बुढालाई राखेर उपसमिति बनाइसकेका थिए । त्यतिबेला बहुमत सदस्य नभएको भन्दै प्रश्न उठेपछि नयाँ सदस्य नआउञ्जेल गुपचुप राखिएको थियो । नयाँ सदस्य आएकै दिन पुरानो उपसमितिलाई अनुमोदन गराउने निर्णय बोर्ड अध्यक्ष तथा सचिव काफ्ले गरेका थिए ।

मन्त्री किराँतीको चाहना रेग्मीको पक्षमा नभएका कारण उपसमिति रेग्मीको अनुकूल बनाउने रणनीति सचिव काफ्ले बनाएका थिए । नयाँ पर्यटनमन्त्री हितबहादुर तामाङलाई सचिव काफ्लेले कानुनी उल्झन देखिएर उपसमिति अनुमोदन गराउन राजनीतिक दबाब सिर्जना गरेका थिए ।

हुन त यसबीचमा रेग्मीले चाहना राखेको चर्चाका बीच राजीतिक मात्र होइन, कूटनीतिक चलखेल गरेको भन्दै पर्यटन व्यवसायीहरूवीच चर्चा पनि भएको थियो । नेपालको पर्यटन क्षेत्रमा नयाँ परियोजनामा काम गर्न प्रयास गरिहेको चिनियाँ दूतावासले बोर्डसँग सहकार्यको थालनी गरेको छ । ती प्रयास रेग्मीको पालामा भएका थिए । त्यही आधारमा चिनियाँ राजदूत पनि रेग्मीको पक्षमा छन् भनेर उनीनिकट व्यक्तिले पर्यटन व्यावसायीबीच चर्चा चलाएका छन् । रेग्मीको निर्णयबाट गरिएका विभिन्न कार्यक्रमका रकम भुक्तानी नै भएको छैन । त्यस्तो रकम करिब ५ करोड रहेको बोर्ड कर्मचारीहरू बताउँछन् । बोर्डको सीईओमा पुन: आवेदन दिनुअघि रेग्मीले पर्यटनमन्त्री हितबहादुर तामाङलाई पनि भेटेको बताइएको छ ।

रेग्मीबाहेक पूर्वसीईओ दीपकराज जोशी पनि लागेका छन् । जोशी बोर्डको संकटको बेलामा सीईओ भएका थिए । बोर्डका निमित्त सीईओ सुवास निरौलासहित २३ जना कर्मचारीलाई अख्तियार दुरुपयोग अनुसन्धान आयोगले विशेष अदालतमा मुद्दा दायर गरेको बेलामा जोशी सीईओ भएका थिए । तर, अघिल्लोपटकको प्रतिस्पर्धामा भने सीईओ छनोट उपसमितिले रेग्मीलाई सीईओ बनाउन जोशीलाई ३ जनाभित्रै पारेको थिएन । बहालवाला सीईओलाई ३ जनाभित्र नपारेर बोर्डका निर्देशक हिक्मतसिंह ऐर र व्यवसायी दीपक बस्ताकोटीलाई पारिएको थियो । बोर्डबाट निर्देशक हिक्मतसिंह ऐर पनि प्रतिस्पर्धामा उत्रिएका छन् ।

उनी अघिल्लोपटक पनि प्रतिस्पर्धामा थिए । यसपटक भने उनी सीईओका लागि एक वर्षदेखि तयारी गरेका थिए । राजनीतिक रूपमा कांग्रेस पृष्ठभूमिका ऐरले कांग्रेस सभापति शेरबहादुर देउवाको बलमा सीईओ हुन खोजेका थिए । त्यसैअनुसार राजनीतिक समीकरण बनाएका थिए । प्रधानमन्त्री प्रचण्डसम्म पुग्नका लागि बिना मगरसहित सचिवालयका केही कर्मचारीलाई समेत प्रयोग गरेका थिए । तर, अहिले राजनीतिक समीकरण परिवर्तन भएपछि ऐर पहिलाजस्तो दौडधुपमा छैनन् ।

बोर्डमा काम नगर्ने कर्मचारीहरूको सूचीमा ऐर पनि पर्छन् । उनको महाशाखाको वार्षिक प्रगति पनि निकै कमजोर छ । त्यसो त राजनीतिक पहुँचकै आधारमा आफ्नो पोखराको सरुवासमेत थमाएर बसेका थिए । सीईओ रेग्मीसँग पौँठेजोरी खेलेर बसेका ऐरलाई पर्यटन व्यवसायीदेखि बोर्ड कर्मचारीसमेतले काम गर्ने फाइल हराउने हाकिमको रूपमा चिन्ने गरेका छन् ।

अनि बोर्डका अर्का कर्मचारी नवीन पोखरेल भने निरन्तर सीईओमा आवेदन दिने कर्मचारीमा पर्छन् । उनी सुवास निरौलाको खासनिकट भएर बोर्डमा लामो समय काम गरेका थिए । पछिल्लाेपटक रेग्मीलाई हटाउने खेलमा उनको पनि सक्रिय सहभागिता थियो । तत्कालीन पर्यटनमन्त्री प्रेम आलेले रेग्मीविरुद्ध गठन गरेको छानबिन समितिलाई पोखरेलले सहयोग गरेका थिए । त्यहीकारण रेग्मी र पोखरेलको दुस्मनीपूर्ण सम्बन्ध छ । उनी पनि बोर्डमा कामभन्दा गुनासो धेरै गर्ने हाकिममा गनिन्छन् ।

बोर्डको सीईओका लागि प्रतिस्पर्धा गर्नेमा एक मात्र महिला उम्मेदवार हुन् श्रद्धा श्रेष्ठ । बोर्डको प्रबन्धक पदमा कार्यरत श्रेष्ठ अहिले यूएनडीपीको परियोजना रहेको एसटीएलआरपी परियोजना हेरिरहेकी छिन् । यता, बोर्डबाट अर्का वरिष्ठ प्रबन्धक लक्ष्मण गौतम पनि प्रतिस्पर्धामा छन् ।

त्यसैगरी, पर्यटनभन्दा बढ्ता राजनीतिक जीवन जोडिएका ठाकुर देवकोटा प्रतिस्पर्धामा आएका छन् । उनको नाम माओवादी केन्द्रको उम्मेदवारको रुपमा चर्चा भइरहेको छ । गोरखाका देवकोटा माओवादीभित्र बाबुराम भट्टराई लाइनका नेता थिए । हिसिला यमी पर्यटनमन्त्री भएको बेला तारा गाउँ विकास समितिको सदस्य नियुक्त भएका थिए ।

निरन्तर रूपमा आवेदन दिनेमा पर्छन् ज्ञानेश्वर सिंह महतो । उनी पर्यटन क्षेत्रको विज्ञको रूपमा चिनिन्छन् तर प्रतिस्पर्धामा भने आउन सकेका छैनन् ।

लुम्बिनी विकास कोषका ज्ञानिन राई पनि अहिले सीईओको प्रतिस्पर्धामा रहेका छन् । उनी खासमा पहिलाका पर्यटनमन्त्री सुदन किराँतीको उम्मेदवारको रूपमा चर्चामा थिए । त्यसैगरी, त्यसैगरी, विजय नेपाल, पदम बम र सूर्य घिमिरले पनि सीईओका लागि निवेदन दिएका छन् । यस्तै सन्तोष थापा, दीपक बस्ताकोटी, कमल ढोडारी, रामचन्द्र सेढाईं, चक्शुविक्रम मल्ल, राजाराम केसी र ज्ञानेन्द्र अधिकारीले निवेदन दिएका छन् ।

यसैबीच, बोर्डका कर्मचारीहरूले सीईओ छनाेट प्रक्रिया कानुनसम्मत नभएकाे दाबी गर्दै याे सम्पूर्ण प्रक्रिया राेक्न माग गर्दै पर्यटनसचिवलाई ज्ञापनपत्र बुझाएका छन् ।

सम्बन्धित समाचार:

सीईओ रेग्मी म्याद थप्ने अन्तिम कसरतमा, मन्त्री किराँतीमाथि दबाब बढाउन प्रचण्ड सचिवालय धाउँदै

अनियमितताको पर्याय बनेको पर्यटन बोर्डको अपरेसनः जो आए नि कानै चिरेका

सीईओ रेग्मी कार्यकाल थप्ने कोसिसमा, बोर्डले किन बनाएन सीईओ छनोट समिति ?

पर्यटन बोर्डका सीईओ रेग्मी दोहोरो चेपुवामा: बोर्डसँगै अख्तियारले पनि थाल्यो छानबिन

सीईओ रेग्मीविरुद्ध उत्रिए पर्यटन बाेर्डका कर्मचारी, ६० लाखकाे सम्मेलन विवाद के हाे ?

प्रकाशित मिति: बिहीबार, वैशाख ६, २०८१ १९:३२