सीईओ रेग्मी कार्यकाल थप्ने कोसिसमा, बोर्डले किन बनाएन सीईओ छनोट समिति ?

A+ A A-

नेपाल पर्यटन बोर्डको प्रमुख कार्यकारी अधिकृत (सीईओ) धनञ्जय रेग्मीको कार्यकाल आउँदो १५ माघमा सकिँदै छ । उनको चारवर्षे कार्यकाल सकिन महिना दिन बाँकी हुँदा पनि अर्को सीईओ नियुक्तिको विषयमा बोर्डले तत्परता देखाएको छैन । संस्कृति, पर्यटन तथा नागरिक उड्डयन सचिव अध्यक्ष हुने बोर्डको सञ्चालक समितिमा सीईओ छनोटको विषयले प्रवेश नै पाएको छैन । सामान्यतः बोर्डको सीईओको पदावधि सकिन करिब १ महिना बाँकी हुँदा खुला प्रतिस्पर्धाका लागि विज्ञापन गर्ने अभ्यास थियो ।

उक्त अध्यासलाई यसपटक पछ्याउने सम्भावना देखिएको छैन । निजीक्षेत्रबाट नियुक्त भएका तीन जना बोर्ड सदस्यहरूको कार्यकाल सकिन लागेका कारणले सीईओ छनोट प्रक्रिया रोकिएको आंशका गरिएको छ । सीईओ छनोटमा निजीक्षेत्रका बोर्ड सदस्यहरू नै संयोजक र सदस्य हुने व्यवस्था छ । अहिले बोर्डमा पाँच जना निजीक्षेत्रका बोर्ड सदस्यमध्ये तीन जना एमाले, एक जना एस र एक जना कांग्रेसनिकट बोर्ड सदस्य रहेका छन् । २३ माघमा कार्यकाल सकिन लागेका तीन जना बोर्ड सदस्य एमालेनिकटका छन् । सोहीकारण मन्त्री सुदन किराँतीले बोर्ड सदस्यको कार्यकाल सकिएपछि तीन जना आफूनिकटका ल्याएर सीईओ छनोट कमिटी बनाउन खोजेको चर्चा भइरहेको छ ।

पर्यटन बोर्ड स्रोतका अनुसार रेग्मीले कार्यकाल थप्न खोजिरहेका छन् । त्यसका लागि उनले दुईवटा रणनीति अख्तियार गरिररहेको बोर्ड स्रोतको भनाइ छ । स्रोतका अनुसार कोभिड– १९ को दुईवर्षे कार्यकालमा आफूले काम गर्न नपाएको भन्दै उक्त २ वर्ष थपिदिन लबिङ बढाएका छन् । त्यसरी २ वर्ष थप नहुने अवस्थामा अर्को व्यवस्था नभएसम्मका लागि भने केही महिना भए पनि थपिमाग्न खोजेका छन् ।

त्यसो गर्नुको कारणचाहिँ सीईओ रेग्मीको तजबिजीमा भएका विभिन्न कार्यक्रमको भुक्तानी रकम सल्टाउनका लागि भनिएको छ । सीईओ रेग्मीको तजबिजीमा भएको तर अहिलेसम्म भुक्तानी नभएको रकम मात्रै करिब १५ करोड रहेको बताइन्छ । त्यसैले, रेग्मी स्वयम् पनि बोर्डले सीईओ छनोट कमिटी नबनाओस् भन्ने चाहन्छन् । त्यसमा मन्त्रालय पनि सहजजस्तो भइदिएको बोर्ड स्रोतको भनाइ छ ।

बजेटमा बदमासी

नेपाल पर्यटन बोर्डको बजेटमा बेथितिको पराकाष्ठा देखिएको छ । बोर्डको आर्थिक वर्ष २०८०/०१ को बजेट विनियोजनमा बेथिति देखिएको हो । बोर्डका सदस्य तथा सीईओ धनञ्जय रेग्मीले मनलाग्दी बजेट राखेको पाइएको छ । बोर्डको करिब २ अर्ब रुपैयाँको बजेटमा सीईओ रेग्मीले स्वार्थकेन्द्रित बजेट मात्रै करिब ३८ करोड रुपैयाँ विनियोजन गरेको देखिएको छ । सीईओ रेग्मीले आफ्नो घरपायक क्षेत्रका लागि पनि अस्वाभाविक बजेट विनियोजन गराएका छन् ।

रेग्मीले आफ्नो घरपायक क्षेत्र स्याङ्जाको पुतलीबजार नगरपालिकाका लागि मात्रै करिब २ करोडको बजेट विनियोजन गरेको भेटिएको छ । बोर्डको गण्डकी कार्यालयबाट उक्त बजेट विनियोजन गरेको पाइएको हो । चारवर्षे कार्यकालको अन्तिम वर्षमा उनले ससाना कामका लागि जसमा बोर्डको क्षेत्राधिकार पनि पर्दैन, ती परियोजना राखेर सीईओ रेग्मीले बजेटमा बदमासी गरेको देखिन्छ । 1 Table1704356293.jpg

सीईओ रेग्मीको घर क्षेत्र पुतलीबजार नगरपालिका, स्याङ्जामा राखिएका कार्यहरूमा पार्क स्तरोन्नतिको नाम मात्र होइन, पदमार्ग निर्माण शीर्षकमा समेत बजेट लगेका छन् । बोर्डको बजेट पुस्तिकमा गण्डकी प्रदेश कार्यालयअन्तर्गतबाट देखिएको बजेटमा सीईओ रेग्मीले तिलहाडा पार्क स्तरोन्नतिका लागि १० लाख रुपैयाँ बजेट विनियोजन गरेका छन् । अनि, पारिकोटमा प्याराग्लाइडिङ स्टेसनका लागि ५ लाख, विभिन्न स्थानमा पदमार्ग निर्माणका लागि १० लाख र विभिन्न स्थानको स्तरोन्नतिको नाममा ४० लाख रुपैयाँ बजेट राखेको पाइएको छ ।

त्यसैगरी, उनले त्रिवेणीधाम पर्यटकीय पूर्वाधार निर्माणमा ५ लाख, रातो पहरामा रक क्लाइम्बिङ पूर्वाधार निर्माणमा १० लाख, झेउरीखेतमा संग्रहालय निर्माणमा २ लाख, टारी होम स्टेमा ३० लाख र कार्यकारी प्रमुखले साझै गर्ने कार्यक्रममा १५ लाख रुपैयाँ विनियोजन गराएका छन् । त्यसरी हेर्दा सीईओ रेग्मीले आफ्नो गाउँका लागि मात्रै करिब १ करोड २७ लाखभन्दा बढ्ता रकम विनियोजन गरेका छन् । अन्तर्राष्ट्रिय पर्यटन प्रवर्द्धनका लागि काम गर्नुुपर्ने बोर्डले उद्देश्यविपरीत सीईओ रेग्मीले गाउँका पूर्वाधार निर्माणमा बजेट हालेका हुन् ।

अन्तर्राष्ट्रिय पर्यटन प्रवर्द्धनका लागि विश्व पर्यटन मेला, वर्लिन पर्यटन मेलाजस्ता मिसनमा बजेट नभएको भन्दै कार्यक्रम स्थगित गर्ने तर आफ्नो गाउँमा अस्वाभाविक बजेट विनियोजन गरेर रेग्मीले स्वार्थकेन्द्रित निर्णय लिएको भन्दै आलोचना भइरहेको छ ।

त्यसो त, सीईओ रेग्मीको स्वार्थ केन्द्रित बजेटका शीर्षक भने अनेकौँ छन् । उनले शक्ति केन्द्र रिझाउनदेखि आफ्नो स्वार्थ पूरा गर्ने अनेक शीर्षकमा बजेट राखेका छन् । प्रधानमन्त्रीपुत्री तथा भरतपुर महानगरपालिकाकी मेयर रेणु दाहाललाई नजिक राख्न भरतपुर महानगरपालिकालाई करिब ७० लाख बजेट दिएका छन् । अनि, पर्यटनमन्त्री सुदन किराँतीलाई रिझाउन उनले दिएको सूची नै बजेटमा अटाएका छन् । मन्त्री किराँतीले दिएको सूचीमध्ये अधिकांश पूर्वाधार निर्माणसँग जोडिएका थिए, जबकि पूर्वाधार निर्माण बोर्डको उद्देश्यविपरीत हो । साथै, मन्त्री किराँती स्वयम्‌ले पनि पूर्वाधारमा लगानी गर्न नहुने बताउँदै आएका छन् ।

सीईओ रेग्मीले आफ्नो तजबिजमा राखेका कार्यक्रमहरूको बजेट नै झण्डै ३८ करोड रहेको देखिन्छ । जस्तो; अन्तरमहाशाखागत (विभिन्न कार्यक्रमका नाममा) १४ करोड ९५ लाख रुपैयाँ बजेट विनियोजन गरेका उनले पर्यटन बजार परामर्शदाताका नाममा २ करोड ८ लाख खर्च गर्न लागेका छन् । अनि, संयुक्त प्रवर्द्धन २ करोड, हिल स्टेसन पर्यटन विकास तथा गुरु योजना १ करोड ४० लाख, सुन्दरीजल धापमा पर्यटन विकास गर्ने १ करोड, पर्यटन सूचना ३ करोड, दिगो पर्यटन परियोजना तथा रोजगारी ७ करोड ४५ लाख रुपैयाँ छ्ट्याएका छन् । 2 Table1704356348.jpg

संगीत तथा नाट्य पर्यटन– १ करोड, ललितकला पर्यटन प्रवर्द्धन– ५० लाख, रियालिटी शो पर्यटन प्रवर्द्धन– ५० लाख, कला पर्यटन प्रवर्द्धन– ५० लाख, नेपाली संस्कृति प्रवर्द्धन– १ करोड र कार्यक्रमको अनुगमन ५० लाख रुपैयाँ बजेट स्वार्थकेन्द्रित र शक्ति केन्द्र रिझाउने बजेटको रूपमा हेरिएको छ । त्यसरी हेर्दा करिब ३७ करोड रुपैयाँ यी शीर्षकमा खर्चिने देखिन्छ ।

बोर्डका बोर्ड सदस्यहरूले आफ्नो घरपायक क्षेत्रमा अस्वाभाविक बजेट लगेका छन् । खासै पर्यटकीय गतिविधि नहुने क्षेत्रमा उनीहरूले हारालुछ गरेर बजेट लगेको देखिन्छ । बोर्ड सदस्य तथा बजेट निर्माण कमिटी संयोजकसमेत रहेकी मिलन देवकोटाले पुर्ख्यौली जिल्ला गोर्खामा विनियोजित बजेटमा पनि प्रश्न उठेको छ ।

गोर्खाको खासै पर्यटकीय क्षेत्र नभएको अजिरकोटमा मात्रै १ करोडभन्दा बढी बजेट गएको छ । बोर्डको गण्डकी कार्यालयबाट खर्च हुने गरी गोर्खाको अजिरकोट गाँउपालिकाकेन्द्रित बजेट झण्डै १ करोड रहेको छ । यद्यपि, बोर्ड सदस्य देवकोटा स्वयम्‌को चाहिँ लामो समयदेखि गोर्खामा बसोबास छैन । अजिरकोटको भच्चेकमा पदमार्ग निर्माणका लागि ४० लाख, नागीपोखरीमा साइक्लिङ ट्रेलका लागि १० लाख, अजिरकोट गाँउपालिका– २ मा विश्रामस्थलका लागि २० लाख, अजिरकोट गाउँपालिका धारापानी– ५ मा पर्यटक मार्गको स्तरोन्नतिका लागि १० लाख र अजिरकोट गाउँपालिका सिराननडाँडादेखि नागीपोखरीसम्म हाइकिङ ट्रेल निर्माणका लागि १० लाख रुपैयाँ देवकोटाले लगेकी छन् ।

त्यसरी हेर्दा उनले करिब १ करोड बजेट एउटै पालिकाका लागि खर्चिन लागेको देखिन्छ । यो पालिकाको प्रमुख भने माओवादी केन्द्रका रहेका छन् । जबकि अजिरकोट नेपालका प्रमुख पर्यटकीय गन्तव्यमा पर्दैन ।

शिलापत्रसँगको कुराकानी आक्रामक शैलीमा प्रस्तुुत भएकी देवकोटाले अजिरकोटमा विनियोजित अस्वाभाविक बजेट भनेको के हो भन्ने प्रश्न मात्रै गरिनन्, अनि बजेट कसले बनाएको भन्दै प्रश्न पनि उठाइन् । कल रिसिभ नगरेकी देवकोटाले ह्वाट्सएपमा म्यासेजमार्फत भनिन्, ‘अनि यो बजेट कसले विनियोजन गरेको हो भन्ने खोज पत्रकारिता गर्नु पर्दैन ? कि चरित्रहत्या गर्न जे लेखे पनि हुन्छ भन्ने सोच्नुहुन्छ ?’

संयोजक रहेकी देवकोटा मात्र होइन, सदस्य मदन आचार्यले पनि आफ्नो घर पायकका लागि बजेट लगाएका छन् । उनले पोखराको दक्षिणतर्फ मदन आचार्यको घर पायक क्षेत्रमा जाने पदमार्गका लागि ३० लाख, आचार्यको निजी जग्गा भएको जरेवर मेथलाङ क्षेत्रमा हाइकिङ ट्रेलका लागि २५ लाख रुपैयाँ बजेट राखेको पनि बोर्डको बजेट पुस्तिकामा देखिन्छ ।

त्यसरी नै, पोखराको दक्षिणतर्फ मदन आचार्यको घर पायक क्षेत्रमा मिलेनियम ट्रेकिङ पदमार्गका लागि ५० लाख गरी करिब १ करोड ५ लाख रुपैयाँ गएको देखिन्छ ।

यो पनि...

अनियमितताको पर्याय बनेको पर्यटन बोर्डको अपरेसनः जो आए नि कानै चिरेका

प्रकाशित मिति: बिहीबार, पुस १९, २०८० १४:०९