एमालेको 'प्रधानमन्त्री अफर' लाई बेवास्ता गर्दा सत्ताबाट सडकमा पुगेको कांग्रेस

एमालेको 'प्रधानमन्त्री अफर' लाई बेवास्ता गर्दा सत्ताबाट सडकमा पुगेको कांग्रेस

A+ A A-

नेपाली कांग्रेसले सरकारबाट बाहिरिनुको कारणबारे केन्द्रीय कार्यसम्पादन समिति बैठकबाट समीक्षा गर्दै धारणा सार्वजनिक गर्दै छ । सत्ताबाहिर जानुको मुख्य कारण कांग्रेस आफैँ पनि हो । उसले माओवादीको रणनीति त बुझ्न सकेनन् नै, प्रतिपक्षी एमालेको सम्पर्क सूत्रलाई समेत बेवास्ता गर्‍यो ।

एमालेले कांग्रेस सभापति शेरबहादुर देउवा, इतर समूहका नेता डा. शेखर कोइरालालगायत नेताहरूलाई विभिन्न माध्यमबाट सम्पर्क गरिरहेको थियो । २०७९ पुस १० को गठबन्धन राष्ट्रपतिको निर्वाचनअगाडि भत्किएपछि एमालेले कांग्रेसलाई समर्थन गर्छौं, प्रधानमन्त्री कांग्रेसबाट हुनुपर्छ भनेको थियो ।

सम्बन्धित समाचार

प्रधानमन्त्री प्रचण्डसामु निरीह छन् कांग्रेस सभापति देउवा ?

तर, कांग्रेसका नेताहरूले त्यसको बेवास्ता गरिरहे । कांग्रेसभित्र संसदीय अंक गणित मिलाएर दलको नेता भएमा डा. शेखर कोइरालालाई एकपटक प्रधानमन्त्री बन्न सघाउने प्रस्ताव पनि एमालेको थियो । तर, पार्टीमा अनुकूल वातावरण भएन पनि र पार्टीको नेतृत्वको मूल नीतिभन्दा बाहिर जान शेखरले चाहेनन् । एमालेबाट आएका विभिन्न सम्पर्क सूत्रलाई उनले बेवास्ता गरेका थिए ।

सभापति देउवाले त सोमबार पदाधिकारी तथा पूर्वपदाधिकारीलाई निवासमा बोलाएर ओलीको फोनबारे ब्रिफिङ दिएका थिए । गठबन्धनमा शंका हुन्छ भनेर आफूले नभेट्दा प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल प्रचण्डले भेट्ने कुरा पनि उल्लेख गरेका थिए ।

‘दिनमा दुईपटक केपी ओलीले फोन गर्ने गरेका थिए । भेट्न आउँछु भन्थे । गठबन्धनमा आशंका हुन्छ भनेर मैले भेट्दा पनि भेटिनँ,’ सभापति देउवाले सोमबार पदाधिकारी बैठकमा भनेका थिए, ‘सबै कुरा दिँदा पनि प्रचण्डले गठबन्धनलाई अगाडि बढाउन मानेनन् । उनको नियत नै धोका दिने रहेछ ।’

कोशीमा एमालेका ३९ सांसदसँग मिलेर कांग्रेसका ८ सांसदले केदार कार्कीलाई मुख्यमन्त्री बनाएको, माघ ११ को राष्ट्रियसभा चुनावमा माओवादी उम्मेदवार चम्पादेवी कार्कीलाई हराएको कुराले माओवादी बिच्किएको थियो । तीन महिनादेखि संघीय सरकारका मन्त्री फेर्न खोजे पनि देउवा नमानेको र महासमिति बैठकका प्रस्तावमा जनयुद्धको अपमान गर्ने प्रस्ताव आएको कुरा राखेकोमा प्रधानमन्त्री प्रचण्ड असन्तुष्ट थिए । अर्को राष्ट्रियसभा अध्यक्षमा काग्रेसले दाबी नछाड्ने कुराले पनि माओवादीमा असन्तुष्टि बढाएको थियो ।

तर, कांग्रेस सभापति देउवाले सरकारबाट बाहिर निस्कनुपरेपछि प्रधानमन्त्री प्रचण्डले धोका दिएको रूपमा बुझेका छन् । ‘प्रचण्डको नियत नै धोका दिने हो । अहिले नदिए पछि दिन्थे । यो बहाना टारे अर्को खोज्थे,’ कांग्रेस सभापति देउवाले बैठकमा भने ।

पछि धोका दियो भन्न पाइन्छ । तर, माओवादीको रणनीति नबुझ्ने भएपछि कांग्रेसलाई बहाना चाहिएको छ । अर्को परिस्थितिको मूल्याकंन गर्न सक्ने नेतृत्व कांग्रेसमा देखिएन । सभापति देउवालाई वस्तुस्थितिबारे बुझाउने नेता भएनन् । संस्थापनका नेताहरू कोशी प्रकरणलाई लिएर इतरसमूहका नेता शेखरलाई कारबाही गर्नुपर्छ भनेर देउवाको कान फुक्ने गर्थे । तर, माओवादीको रणनीति मूल्याकंन गर्ने क्षमता राखेनन् ।

सम्बन्धित समाचार

राष्ट्रियसभामा गठबन्धनसँग भाग खोज्ने भए सरकारमा आउन एमालेलाई कांग्रेस संस्थापनइतर समूहको निम्तो

सरकारमा देउवाका विश्वासपात्र डा. प्रकाशशरण महत अर्थमन्त्री थिए । उनले प्रधानमन्त्रीलाई टेरिरहेका थिएनन् । अर्थतन्त्र समस्यामा रहँदा वितरणमुखी नभएर मुट्ठी कसेर अर्थतन्त्र लयमा फर्काउने काम त गरे तर त्यसको बजारीकरणमा उनको टिम चुक्यो । अर्थमन्त्री मनमौजी चले भन्ने कुरा प्रचण्डलाई परेको थियो । प्रधानमन्त्रीको हटाउने प्रयासमा देउवाले महतको संरक्षण गरे ।

अन्तिम अवस्थामा सबै मन्त्री फेर्न तयार रहेको र राष्ट्रियसभा अध्यक्ष छाड्न तयार रहेको सन्देश नेता ज्ञानेन्द्र कार्कीमार्फत बालुवाटार पठाए । देउवाले माओवादीलाई फकाउन सबै तयार हुने बेलासम्म प्रचण्ड एमालेसँगको गठबन्धनमा घुलिसकेका थिए ।

उपप्रधानमन्त्री रहेका पूर्णबहादुर खड्काले पनि प्रचण्डको रणनीतिलाई नजरअन्दाज गरिदिए । एउटै मन्त्रिपरिषद्‌मा रहेर काम गरे पनि उनले सबै कुरा चाल पाए पनि बुझ्न सकेनन् । चाल पाएर पनि सभापति देउवालाई ब्रिफिङ गर्न सकेनन् ।

‘प्रधानमन्त्रीजी यी कुराहरूमा (कारणहरू) असन्तुष्ट देखिए पनि हामी उहाँसँग नियमित संवादमै थियौँ । यी सबै कुरा उहाँले बहानाका रूपमा मात्रै देखाउनुभयो । किनभने कोशीमा मुख्यमन्त्री चयन भइसकेपछि पनि हामीले तुरुन्तै गठबन्धन मिलाएकै थियौँ,’ खड्काको बैठकमा ब्रिफिङ थियो ।

प्रधानमन्त्री प्रचण्डले मन्त्री फेर्ने कुरा गम्भीरताका साथ नराखेको बताएका थिए । ‘मन्त्री फेर्ने कुरामा पनि प्रधानमन्त्रीजीले कहिल्यै गम्भीरतापूर्वक कुरा राख्नु भएन । मन्त्री नफेर्ने हो भने गठबन्धन नै अप्ठेरोमा पर्छ वा भत्काउँछु भन्नु भएको थिएन,’ खड्काको भनाइ थियो । जबकि प्रधानमन्त्री प्रचण्डले पार्टीका मन्त्रीहरूलाई जुनसुकै बेलामा हट्नुपर्छ भन्दै सतर्क गराएका थिए भने सार्वजनिक भाषणमा नै मन्त्री फेर्ने कुरा गरेका थिए । खड्कालाई म हटाउँछु नभने पनि सभापति देउवासँग पटक-पटकको भेटमा मन्त्री फेर्ने कुरा गरेका थिए । देउवाले अर्थमन्त्री महतमाथि विशेष मोह देखाएका थिए ।

प्रधानमन्त्री आलोपालो हुने समझदारीमा प्रधानमन्त्री प्रचण्ड इमानदार नदेखिँदा गठबन्धन टुटेको निष्कर्ष कांग्रेसका नेताहरूले निकालेका छन् । त्यसका लागि प्रचण्डको कुरामा कांग्रेस गम्भीर र इमानदार देखिएन । प्रचण्ड ३२ दिनमा ओलीसँगको सहकार्य टुटाएर कांग्रेससँग आएका हुन् भन्ने भाष्यको संक्रमण कांग्रेसमा थियो ।

राष्ट्रियसभामा पनि सबै दलबीच सहकार्य गरेर सिट बाँडफाँट गरौँ भनेर एमालेलाई गठबन्धनको भागमा भाग मिलाऊ भन्दा कांग्रेसले कुनै खतराको संकेतमा लिएन । एमालेले आफूलाई बारम्बार गरेको अफर माओवादीलाई पनि गरेको होला भन्ने भेउसमेत कांग्रेसले पाउन सकेन ।

प्रकाशित मिति: मंगलबार, फागुन २२, २०८० १६:०३