कोशीमा कांग्रेस र एमालेबीच सत्ता सहकार्य सम्भव छ ?

A+ A A-

कोशीका मुख्यमन्त्री हिक्मत कार्कीले प्रदेशसभाबाट विश्वासको मत नपाउने देखेपछि शनिबार राजीनामा दिएसँगै अब अर्को सरकार कसरी बन्छ भन्ने चासो बढेको छ। कोशी प्रदेशमा राजनीतिक खिचातानीकै कारण एक वर्ष नपुग्दै सरकार निर्माणका सबै विकल्पको अभ्यास हुँदैछ । प्रदेश प्रमुखले शुक्रबारसम्मकाे समय दिएर सरकार बनाउनका लागि दाबी पेस गर्न भनिसकेका छन्।

नौ महिनामा प्रदेशसभाले ४ वटा सरकार बनाइसकेको छ । शनिबारपछि अन्तिम विकल्पको अभ्यास हुँदैछ । यो विकल्प अर्थात संविधानको धारा १६८ को उपधारा ५ अनुसार बन्ने सरकारले पनि विश्वासको मत नपाए प्रदेश मध्यावधि चुनावमा जानुपर्ने वाध्यतामा पुग्नेछ ।

कार्कीका लागि यसपटक बहुमत पुर्‍याउने कसरतमा एमाले अध्यक्ष केपी शर्मा ओली नलागेको एमाले स्रोतले बतायो । ‘अन्य दल र केन्द्रसँग विश्वास हासिल गर्ने हाइट उहाँको भएन । केन्द्रबाट पहल भएन । उहाँ (कार्की) लाई त्यसै छोडिदिएको छ । सरका बचाउने कुरामा केन्द्रबाट केही पहल भएन,’ एक एमाले पदाधिकारीले शिलापत्रसँग भने ।

शनिबार राजीनामा दिएका कार्कीको वर्तमान संसदमा दोस्रो कार्यकाल हो । यसअघि कांग्रेस कोशी प्रदेशका संसदीय दलका नेता उद्धब थापा पनि दुईपटक मुख्यमन्त्री बनेर र विश्वासको मत अवैधानिक तवरले लिएर सर्वोच्च अदालतको आदेशले बाहिरिन बाध्य भए ।

मन्त्री उत्पादन गर्ने कारखाना बन्याे प्रदेश सरकार, सत्ता राजनीतिले कोशीमा फेरि अर्को मुख्यमन्त्रीको खोजी

अहिले दलहरू काेशी प्रदेशलाई मध्यावधिमा लैजान चाहिरहेका छैनन् । उपधारा ५ अनुसार सरकार बनाउनुपर्ने र विश्वासकाे मत दिएर मध्यावधि राेक्नुपर्ने सबै दलले बताइरहेका छन् । ‘सेतो हात्ति’ भएको आरोप खेपिरहेका प्रदेशसभालाई मध्यावधिमा धकेल्दा परिणाम थप नकरात्मक हुनेमा दलहरू सचेत छन् । र मध्यावधि चुनावले पुरानाे आकार तल पर्ने डरमा दलहरू देखिन्छन् । ९३ सदस्यीय प्रदेशसभामा एमालेका उपसधामुखसहित ४०, कांग्रेसका २९, माओवादी केन्द्रका १३, राप्रपाका ६, एकीकृत समाजवादीका ४ र जनता समाजवादी पार्टीको १ जना सांसद छन् ।

कोशीबाट सत्तामा फर्कन एमालेको निरन्तर प्रयास, देउवाले प्रचण्डसँगै 'कम्फर्ट फिल' गर्दा पाएन 'ग्रिन सिग्नल'

कांग्रेस-एमाले खुलेको बाटो

प्रतिपक्षी कित्ताम पुगेको एमाले कोशीमा कांग्रेससँग सहकार्य गरेर बलियो गरी सरकारमा फर्कन चाहन्छ । कांग्रेसभित्र एकमत नभए पनि नेता शेखर कोइराला र महामन्त्री गगन थापा एमालेसँग सहकार्य गर्ने पक्षमा छन् । ‘कोशीमा स्थायी सरकारका लागि कांग्रेस र एमाले मिलेर सरकार बनाउनुपर्छ । अन्य दलले पनि संस्थागत निर्णय गरुन । कांग्रेसभित्र म पहल गर्छु’, महामन्त्री थापाले भने ।

कांग्रेस र एमाले मिलेर सरकार बनाउन एमाले पनि सकरात्मक मात्र होइन पहिलादेखि नै पहल गर्दैछ । एमाले उपपहासचिव पृथ्वीसुब्बा गुरुङ आवश्यक परेमा उक्त समीकरण सम्भव रहेको बताउँछन् ।

‘जनतामा चरम निराशा छ । महँगी र भ्रष्टाचार चरम रुपमा मौलाएको छ । विकास निर्माणको काम ठप्प छ । कि यो गठबन्धन टुटेर वाम गठबन्धन बन्न पर्‍याे । होइन भने सबै मिलेर बनाऔं भन्यो भने मुलुकको सन्देश सबै मिलेर जाउ भन्ने छ । आवश्यक परेमा त्यो पनि सम्भव छ,’ उपमहासचिव गुरुङले शिलापत्रसँग भने ।

कांग्रेस प्रचार विभाग प्रमुख मीन विश्वकर्मा केन्द्रको गठबन्धन नभत्काएर प्रदेशमा सहमतिको सरकार गठनका लागि बाटो खुलेको बताउँछन् । ‘बृहत्तर सहमतीय सरकारको बाटो खुल्यो । कांग्रेस नेतृत्वमा पनि बहुमत पुग्दैन । एमाले नेतृत्वको गठबन्धनको पनि बहुमत पुग्दैन । त्यसकारण संघमा भएका गठबन्धन नटुटाइकन थप सहमति गरेर जाने वातावरण खुल्यो,’ विश्वकर्माले शिलापत्रसँग भने ।

मध्यावधिमा जान हुँदैन

मध्यावधिमा जान भने राजनीतिक दलहरू चाहेका छैनन् । चुनावमा गएको खण्डमा व्यवस्था प्रति जनताको विकर्षण बढ्ने तर्फ दलहरू सचेत छन् । ‘मध्यावधिमा जान कसैका लागि पनि हितकर छैन । मुख्य दलहरूका बीचमा सहमति खोज्ने र सबै खालका चुनौतीहरूलाई सामना गर्ने साझा ढंगबाट सम्बोधन गर्ने अहिलेको आवश्यकता हो,’ विश्वकर्माले भने ।

एमालेको राय पनि उस्तै छ । मध्यावधिमा गएर महँगो चुनाव पटक पटक गर्न नहुने उसको बुझाइ छ । ‘मध्यावधिमा किन जाने ? महँगो चुनाव गरेर घरी घरी जनतालाई दु:ख किन दिने ? मिलेर काम गर्नुपर्छ । भारतमा हंग पार्लियामेन्ट हुँदा पनि तीन चार कार्यकाल त मजाले सरकार चलाए । हामीले पनि त्यो अभ्यास गर्न मिल्छ’ गुरुङले शिलापत्रसँग भने ।

प्रतिपक्षमा बस्ने राप्रपाको चाहना

राप्रपा भने कोशी प्रदेशमा प्रतिपक्षमा बस्न चाहेको छ । एमालेसँग नजिक देखिएको उसले राजनीतिक संस्कार प्रदर्शन गर्न प्रतिपक्षमा जान चाहेको हो । उसका अध्यक्ष राजेन्द्र लिङ्देनले पटक पटक भनेका छन्, ‘कोशीमा कांग्रेस-एमाले मिलेर सरकार बनाउन् हामी प्रतिपक्षमा बस्छौं ।’

राप्रपाका काेशी प्रदेशसभाको संसदीय दलका नेता भक्ति सिटौला सरकार गठनको आह्वान भएपछि सबैदलहरूसँग सल्लाह गर्ने बताउँछन् । ‘कांग्रेस र एमाले मिलेर सरकार बनाए जिम्मेवार प्रतिपक्षको भूमिका राप्रपाले निर्बाह गर्छ त्यसमा किन्तु परन्तु छैन । नैतिक रुपमा कति जिम्मेवार हुन्छ भनेर देखाउन पाउँछु । प्रतिपक्षी भनेको सरकारलाई ट्र्याकमा हिँडाउने, रचनात्मक सहयोग गर्ने र संसदीय अभ्यास भएका देशमा भएको अभ्यास देखाउन मन छ,’ नेता सिटौलाले शिलापत्रसँग भने ।

आशावादी माओवादी

कांग्रेस संसदीय दलका नेता उद्धब थापालाई मुख्यमन्त्री बनाउन सभामुख त्यागेको माओवादी यतिबेला कांग्रेसले गुन तिर्ने अपेक्षामा छ । ‘हामी सहमतिको प्रयासमा छौं । गठबन्धन भएपछि सबैलाई न्याय हुनुपर्छ । दलहरूबीच छलफल गर्छौं,’ माओवादी कोशी प्रदेशसभाका संसदीय दलका नेता इन्द्र आङ्बोले शिलापत्रसँग भनेका थिए ।