कोशीबाट सत्तामा फर्कन एमालेको निरन्तर प्रयास, देउवाले प्रचण्डसँगै 'कम्फर्ट फिल' गर्दा पाएन 'ग्रिन सिग्नल'

कोशीबाट सत्तामा फर्कन एमालेको निरन्तर प्रयास, देउवाले प्रचण्डसँगै 'कम्फर्ट फिल' गर्दा पाएन 'ग्रिन सिग्नल'

A+ A A-

संसदीय राजनीतिमा प्रमुख प्रतिपक्षी दलको नेतालाई 'वेटिङ प्राइममिनिस्टर'का रूपमा हेरिन्छ । तर, अहिले प्रमुख प्रतिपक्षी दल एमालेले सत्तापक्ष बन्न हरसम्भव प्रयास जारी राखेको छ । उसले सत्ताको नेतृत्वभन्दा सहकार्य आवश्यक ठानेको छ ।

१० पुस २०७९ मा नाटकीय ढंगले कांग्रेसलाई छक्याएर माओवादीसँग सत्ता सहकार्य गरेको एमाले अनपेक्षित अतिरिक्त फाइदा लिएको स्वयं एमाले नेताहरू नै स्वीकार्छन् । गत वर्षको २५ चैतमा राष्ट्रपतिको चुनावपछि एमाले संघीय सरकारबाट बाहिरिन बाध्य भयो । त्यसपछि एमालेले क्रमैसँग संघदेखि प्रदेशसम्मको सत्ता गुमायो ।

गुमेको त्यही सत्तामा पुनः फर्कन एमालेले अहिले पनि प्रयास जारी राखेको छ । त्यसका लागि एमालेले कांग्रेसलाई फकाइरहेको छ । तर, एमालेले सत्ता सहकार्यका लागि कांग्रेसबाट 'ग्रिन सिग्नल' पाएको छैन । एमालेले निरन्तर 'अफर' गरिरहेको अवस्थामा कांग्रेसले पर्ख र हेरको नीति लिएको छ । तत्काल कांग्रेसले अहिलेको सत्ता गठबन्धनको विकल्प खोजेको छैन ।

असार पहिलो साता कांग्रेस र एमालेका दोस्रो तहका नेताहरूबीच 'घनिभूत छलफल' भएको थियो । सो छलफल निरन्तर छ । कांग्रेसमाथि एमालेले चाहेको ‘म्याराथन टक’ कहिले सकिने हो त्यसको जवाफ नेताहरूसँग छैन ।

‘संसदको ठूलो दलको नेताले सरकारको नेतृत्व गर्दा प्राकृतिक हुन्छ, दुई दल मिल्दा साना दलहरूलाई मोलमोलाइको अवसर हुँदैन, सरकारले प्रभावकारी काम गर्न सक्छ । ढुक्कले सरकार चलाएर जनताको समस्या समाधान गर्न सक्छ भन्ने तर्क अघि सार्दै एमालेका नेताहरूले संवाद अघि बढाएको हो । अहिले घनिभूत नभए पनि छलफल हुन्छ,’ कांग्रेसका एक सांसदले शिलापत्रसँग भने ।

अहिले पनि एमालेका दोस्रो तहका नेताहरूबाट आफूहरूलाई मिलेर सरकार चलाउने प्रस्ताव आइरहेको कांग्रेसका दोस्रो तहका नेताहरू बताउँछन् ।

असार पहिलो साता एमालेका नेताहरूले कांग्रेसको संस्थापनइतर समूहका नेता डा. शेखर कोइराला, महामन्त्री गगन थापा र संस्थापन पक्षका नेता ज्ञानेन्द्रबहादुर कार्कीलगायतसँग संवाद गरेका थिए । सो समयमा सत्ता गठबन्धनमा रहेका माओवादी केन्द्र, एकीकृत समाजवादी र जसपाले समाजवादी मोर्चा बनाएर उपगठबन्धनको तयारी गरेका थिए ।

अहिले पनि एमालेका दोस्रो तहका नेताहरूले कांग्रेस सभापति शेरबहादुर देउवालाई सन्देश पठाइरहेका छन्, ‘देउवाको नेतृत्व स्वीकार्य छ ।’

अहिले पनि एमाले प्रमुख सचेतक पदम गिरी, सचेतक महेश बर्तौला, नेताहरू योगेश भट्टराई, गोकुल बास्कोटा, महेश बस्नेतलगायत नेताहरू कांग्रेस नेताहरूसँग संवादमा छन् । एमाले उपमहासचिव विष्णु रिमाल पनि यो संवादमा छन् । कांग्रेसका प्रमुख सचेतक रमेश लेखक, सांसद रामहरि खतिवडा, नेता कोइराला र महामन्त्री थापा संवादमा छन् ।

‘उहाँहरू (एमाले नेताहरू) चिया गफको लागि भए पनि भेट्नुहुन्छ । कुरा हुन्छ । तर, निश्कर्षमा पुग्ने गरी संवाद भएको छैन,’ कांग्रेसका एक नेताले भेटबारे शिलापत्रसँग भने ।

गत ३ चैतमा संसद भवनमा एमाले अध्यक्ष केपी शर्मा ओलीले भनेका थिए, ‘अस्ति मैले कांग्रेसँग सहकार्य हुँदैन भन्ने कसम खाएको छैन भनेको थिएँ । एक जना चर्का कांग्रेसले साल तोकेर प्रतिपक्षमा भेट हुन्छ भन्नुभएछ । अहिले पनि त भेट भइराखेको छ । उहाँहरूको कुराले त्यहाँभित्र ठूलो गडबडी देखिन्छ ।’

उनले चर्का कांग्रेसी भनेर कांग्रेस महामन्त्री थापालाई भनेका थिए । थापाले २०८४ सालको चुनावमा एमालेसँग सहकार्य हुँदैन भनेका थिए । उनले कांग्रेस-एमालेका भेट अर्को चुनावमा हुने बताएका थिए ।

पुसमा माओवादीसँग कुरा मिलाएर कांग्रेसलाई बालुवाटारमा कुराएर हेरेको हेर्‍यै पारेको एमाले अहिले पनि सोही रणनीति अपनाउन चाहन्छ । प्रदेश सरकारबाट पनि बाहिर बस्न बाध्य एमालेले कोशी प्रदेशको जटिल अंकगणितमा खेलेर केन्द्रीय सत्तालाई नै प्रभावित बनाउन खोजेको थियो । तर, उसको प्रयास सफल भइसकेको छैन ।

एमाले कोशी प्रेदशस्थित संसदीय दलका नेता तथा पूर्वमुख्यमन्त्री हिक्मत कार्कीले कांग्रेसलाई एमाले नेतृत्वको सरकारलाई विश्वासको मत दिएर सरकार बनाउन प्रस्ताव गरेका थिए । त्यो सन्देश बालकोटको थियो । कार्की काठमाडौंको सन्देश लिएर १५ असारमा विराटनगर पुगेका थिए । १ सांसदको अभावमा उनको नेतृत्वको सरकार ढलेको थियो ।

‘हिक्मत कार्कीले कांग्रेससँग मिल्न प्रस्ताव राख्नुभएको हो । तर उहाँहरू जसरी पनि एमालेलाई निषेध गर्ने बाटोमा लाग्नुभयो । त्यसका निम्ती संविधानको चीरहरण भयो । नाङ्गो हस्तक्षेप भयो,' एमाले उपमहासचिव प्रदीप ज्ञवालीले शिलापत्रसँग भने ।

ओली पनि पछिल्लो समय कांग्रेसप्रति नरम देखिएका छन् । कोशीमा विश्वासको मत लिँदा सभामुख र सभाध्यक्षको मतको प्रयोग कांग्रेसले गरेको थियो । ओलीले कांग्रेसले गैरसंवैधानिक काम गर्दा आफू अचम्ममा परेको बताएका छन् ।

‘माओवादीले संविधान मान्दिनँ भनेर हतियार उठाएर गएको थियो’, ओलीले शुक्रबार विराटनगरमा भने, ‘अहिले पनि मानेको छैन । तर, कांग्रेसजस्तो पुरानो पार्टीले संविधानको खिल्ली उडाएको देख्दा अचम्म लागेको छ ।’

साउन १० देखि सुन तस्करी प्ररणमा उच्चस्तरीय छानबिन समितिको माग गर्दै आएको एमालेको मागमा कांग्रेस सभापति देउवाले ‘ग्रीन सिग्नल’ दिए । पार्टी संसदीय दलको निर्णयमा गठबन्धनले भनेझैँ समिति आवश्यक नरहेको निश्कर्ष निकाले पनि देउवा छानबिन समिति बनाउन तयार भए । त्यसपछि छानबिन आयोग बन्ने सहमति भएको हो ।

देउवाले ओलीसँग ‘वान टु वान’ वार्ता गरेनन् । एक्लाएक्लै भेट्दा गठबन्धनमा शंका हुनेथियो । त्यस कारण उपसभापति तथा उपप्रधानमन्त्री पूर्णबहादुर खड्कालाई जिम्मा दिएर माओवादी र एमालेसँग वार्ता गर्न खटाएका थिए । प्रमुख सचेतक लेखकले पनि सहजीकरण गरेका थिए ।

देउवा प्रतिरक्षारत प्रधानमन्त्री हुन् । ओलीसँगको सहकार्य टुटाएर प्रचण्डलाई आफूतर्फ फर्काउन सफल देउवा गठबन्धनकै निरन्तरतामा प्रतिबद्ध छन् । संसदको पाँच वर्षको कार्यकालमा अन्तिम दुई वर्ष सरकारको नेतृत्व गरेर २०८४ को चुनाव गराउने चाहना देउवाको छ । गठबन्धनको सहमतिअगावै सरकारको नेतृत्व चाहेमा एमालेसँगको सहकार्य देउवाले चाहन्छन् । गठबन्धनका दल इमानदार भए देउवा सहजै प्रधानमन्त्री हुन्छन् । सहज अवस्था रहे पनि एमाले चिढ्याउने पक्षमा देउवा छैनन् ।

कांग्रेस र एमाले नेताबीच संवाद भएर सरकारको विषयमा कुरा हुनु समान्य मान्छन् एमाले नेताहरू । ‘सरकार परिवर्तनको बारेमा पहिलो दल र दोस्रो दलबीच संवाद निरन्तर हुनु समान्य हो,’ एमालेका एक नेताले शिलापत्रसँग भने ।

कांग्रेसले वर्तमान गठबन्धनमा ‘कम्फर्ट फिल’ गरेको एमालेको बुझाइ छ । अब कांग्रेससँगको सत्ता सहकार्यमा एमाले नेताहरूले आस मार्न थालेका छन् । कांग्रेस सत्तामा माओवादीको छायाँमा रहेको बुझाइ एमालेको छ ।

‘समग्र घटनाक्रम हेर्दा कांग्रेस निरिह देखिन्छ । आफ्नो पोजिसन पनि देखिँदैन । प्रधानमन्त्रीले कहिले जातीय राज्यका कुरा गर्नुहुन्छ अन्य यस्तै खालका कुरा गर्दा पनि कांग्रेस प्रतिक्रियाविहीन छ । अहिले कांग्रेसलाई सत्ताबाट हुने लाभ हाँसिल गरिरहेको छ,' ज्ञवाली भन्छन्, 'उसले अन्यथा सोचिरहेको छैन । कुरा भएको पनि छैन र त्यो सम्भावना पनि छैन । कांग्रेसले अहिलेको गठबन्धनमा कम्फर्ट फिल गरिरहेको छ ।’

गत वर्षको मंंसिरमा भएको चुनावलगत्तै एमालेले सरकार बनाउन कांग्रेससँग प्रस्ताव गरेको थियो । तर, कांग्रेसले आवश्यक ठानेन । एमाले सचेतक बर्तौला पनि तत्काल कांग्रेसले एमालेको प्रस्ताव मानिहाल्ने अवस्था नरहेको बताउँछन् । ‘कुरा भए पनि कांग्रेसले गम्भीरतापूर्वक लिएको छैन । अहिले त्यो सम्भावना छैन,’ उनले भने ।

कांग्रेस पनि वर्तमान सरकारको विकल्प खोज्ने पक्षमा छैन । आफ्ना नेताहरू पक्राउ परेका नक्कली भुटानी शरणार्थी प्रकरणमा कांग्रेसले अनुसन्धानमा संलग्न प्रहरी सरुवा गराइसकेको छ । गठबन्धनका शीर्ष नेताहरूलाई अप्ठ्यारो पार्ने ललिता निवास प्रकरणमा ठाडो बयान गराउने योजना सफल बनाएर कांग्रेस गलत काम गर्ने दबाब सरकारलाई दिँदै ढुक्कसँग बसेको छ ।

‘चुनावअघि पनि यही गठबन्धन थियो । बीचमा गलत बुझाइ रहेन अलग-अलग थियौँ । फेरी एक भयौँ । अब यही गठबन्धनलाई निरन्तर दिन हामी प्रतिबद्ध छौँ,' कांग्रेस सांसद खतिवडा भन्छन्, 'फेरबदलको सम्भावना छैन । जनताको पक्षमा काम गर्नुपर्ने समय हो ।’

प्रकाशित मिति: शुक्रबार, भदौ ८, २०८० १९:५७

दिपेन्द्र अधिकारी

प्रतिक्रिया दिनुहोस्

भर्खरै

व्यवस्थाविरुद्ध कोही नभएकाले राजनीतिक स्थायित्व छ : भट्टराई

सुरु भयो सन्दीप लामिछाने पक्षका वकिलको जवाफी बहस

आईसीसी वरीयतामा दीपेन्द्रसिंह ऐरीको ऐतिहासिक सफलता

विष्णुमति करिडोर मिचेर निर्माण गरिएको संरचना भत्काइयो

सदनमा अब कांग्रेसलाई बाेल्न नदिने एमाले अध्यक्ष ओलीकाे घाेषणा

लोकप्रिय

छानबिन समिति बने गृहमन्त्रीबाट राजीनामा दिने तयारीमा रवि लामिछाने

एउटै रेडियोमा काम गर्थे रवि र गगन, २५ वर्षपछि सम्बन्धमा कसरी बढ्यो खटपट ?

एमाले र माओवादीसँग कसरी बिग्रियो उपेन्द्रको सम्बन्ध ?

कलंकीबाट हराएकी स्नेहा सात दिनपछि पशुपतिमा भेटिइन्

बर्खास्तीमा परेको साढे सात वर्षपछि सार्वजनिक कार्यक्रममा देखिए पूर्वअख्तियार प्रमुख कार्की

विचार

नगरवधू आम्रपाली कसरी भिक्षु भइन् ?

खुसीको कुरा, नेपालीको आयु बढ्यो तर हेरचाह गर्ने कसले ?

इलाम- २ को उपनिर्वाचनपछि रास्वपा नेतृत्वले बुझाेस्- सधैँसधैँ आँधीहुरी आउँदैन

ब्लग

रहस्यैरहस्यको चाङ नरवीर नेम्वाङ

गोसाइँकुण्ड यात्राले स्वस्थ छु, चुस्त छु भन्ने भ्रमबाट मुक्त गरायो

म गे हुँ भनेर थाहा पाउँदा आमालाई सुर्ता भयो, 'अब यसलाई समाजले कति दुःख देला नि'

शिक्षा

शिक्षकलाई अब महिनैपिच्छे तलब, राजनीतिमा सक्रिय हुन नपाइने

शिक्षक तथा कर्मचारी राजनीतिक दलको सदस्य हुन नपाउने

भृकुटीमण्डपमा विद्यार्थी महोत्सव (तस्वीरहरू)