रामलाल जोशीलाई मन पर्ने विश्वेश्वर: ‘आफूलाई चिन्न उहाँलाई पढ्नुपर्छ’

A+ A A-

नेपाली साहित्यमा रामलाल जोशी स्थापित कथाकार हुन् । सुदूरपश्चिमको जीवनशैली र मानिसको यौन मनोविज्ञानलाई मुख्य विषय बनाएर लेखिएको उनको पहिलो कथासङ्ग्रह ‘ऐना’ले विसं २०७२ को मदन पुरस्कार प्राप्त गर्‍यो ।

त्यसैगरी उपन्यास ‘सखी’ र हालै प्रकाशन भएको ‘बाआमा’का लेखक रामलालले सीमान्त वर्ग र समुदायको कथा सशक्त ढङ्गले साहित्यमा उतारेका छन् । उनै लेखक रामलाल लेखनमा कोबाट प्रभावित छन् त ? उनी भन्छन्, ‘म विश्वेश्वरप्रसाद कोइरालाबाट प्रभावित छु ।’

किन त ? रामलाल विश्वेश्वरप्रसाद कोइरालाबाट प्रभावित हुनुको रहस्य खोल्छन् :

विश्वेश्वरप्रसाद कोइरालाबाट म धेरै प्रभावित छु । उहाँको लेखनमा नयाँपन हुन्छ । मान्छेको जीवनमा नउग्रेको पाटो मनोविज्ञान उहाँको लेखनमा पाइन्छ । उहाँको आख्यानमा दर्शनको प्रयोग र मानव नियतिको प्रयोग सबैभन्दा बढी पाइन्छ । म त उहाँलाई नियतिवादी लेखक भन्न रुचाउँछु । नियतिको खेललाई आधार बनाएर उहाँले लेख्नुहुन्छ ।

उहाँका कथामा नयाँ शब्द भेटिन्छ । पढ्दा श्रुतिमधुर लाग्ने । विश्वेश्वरको लेखनले ज्ञानका साथै मानिसको दायरा फराकिलो गर्छ । राजनीतिक रूपमा मैले उहाँलाई कक्षा ९ देखि पढेँ । साहित्यकारको रूपमा २०५२ सालबाट पढेँ ।

मानिसको रूपमा पनि उहाँ चमत्कारी पाएँ । विश्वेश्वरको रचना पढ्दा पहिलो रचनामा जति स्वाद आउँछ, १० पटक पढ्दा पनि त्यति नै स्वाद र नवीनता भेटिन्छ, नमर्ने नवीनता ।

याे पनि:

कवि विमला तुम्खेवालाई यस कारण विश्वेश्वरप्रसाद कोइराला प्रिय लाग्छ

‘सुम्निमा’ पाँचपटक पढिसकेँ अहिलेसम्म मैले । शब्दमा त्यस्तै जादुु छन् । रहस्यमयी छन् ।

समाज हरेक मान्छेले आफ्नो आँखाले देख्छ । देखिएको समाजबारे जसले नि वर्णन गर्छ । तर, नदेखिएको समाज, त्यो समाजको मानिसको मन र प्रभाव अनि मनको संघर्षलाई चित्रण गर्नु सजिलो कुरा होइन ।

नयाँ पुस्ताले विश्वेश्वरलाई पढ्न यस कारण जरुरी छ कि हामीलाई मनोविज्ञानको अध्ययन आवश्यक छ । मानव जीवनको मनोविज्ञानको अध्ययन । यसका लागि विश्वेश्वरप्रसाद कोइराला पढ्नुपर्छ । मानव जीवनले निषेध गरेको मनोविज्ञानलाई विश्वेश्वरले गजबले उद्घाटन गरेका छन् । त्यस कारण आफूलाई चिन्नका लागि पनि विश्वेश्वर पढ्नुपर्छ ।

प्रकाशित मिति: सोमबार, असोज १७, २०७९ ०६:४४