कवि विमला तुम्खेवालाई यस कारण विश्वेश्वरप्रसाद कोइराला प्रिय लाग्छ

A+ A A-

कवि विमला तुम्खेवा नेपाली साहित्यकी चर्चित र सशक्त कवि हुन् । उनका सरल कविताले समाजका विसंगति र राज्यव्यवस्थासँग शानदार विद्रोह गर्छन् । नारी संवेदना र लुकेका स्वर उनका कवितामार्फत बुलन्द बोल्छन् ।

‘छाल र तरङ्गहरू’, ‘संस्मरणमा एउटा बुढो रुख’ र ‘हत्केलामा पृथ्वी लिएर उभिएको मान्छे’ उनका चर्चित कवितासङ्ग्रह हुन् । उनै लोकप्रिय कवि तुम्खेवालाई शिलापत्रले सोध्यो, ‘तपाईंलाई मन पर्ने नेपाली लेखक को हुन् ?’ उनले पहिलो नाम साहित्यकार विश्वेश्वरप्रसाद कोइरालाको लिइन् ।

‘विश्वेश्वरलाई नबुझी नेपाली साहित्य बुझिन्न’

विश्वेश्वरप्रसाद कोइराला मलाई नेपाली साहित्यमा अत्यन्तै सशक्त लेखक लाग्छन् । समाजभित्रको मनोवैज्ञानिक पक्षलाई जुन तवरले उनले आफ्ना कथाहरूमा उतारेका छन्, त्यो निकै गहिरो र अर्थपूर्ण छ ।

उनलाई पहिलोपटक पढेर बुझिन्न । जति पढ्दै गयो उति फरक र सरल लाग्छन् बीपी । राजनीतिक व्यक्तित्व भईकन पनि साहित्यबाट समाजलाई गहिरोसँग बुझ्न सक्नु विश्वेश्वरको लेखन सामर्थ्य हो ।

तीन घुुम्ती, सुम्निमा वा नरेन्द्र दाइ । मैले पटकपटक दोहोर्‍याएर उनका कथाहरू पढेकी छु । आफू ब्राह्मण परिवेशबाट हुर्किए पनि ‘सुम्निमा’ जुन समुदायको कथा लेखे, निकै गहिरो अध्ययन विश्वेश्वरमा छ भन्ने कुरा त्यसबाट प्रस्ट हुन्छ ।

विश्वेश्वर चर्चित राजनीतिक व्यक्तित्व हुन् । मलाई लाग्छ, यदि उनले साहित्य नलेखिदिएको भए हाम्रो साहित्य कहाँ हुन्थ्यो ? वा राजनीतिक रूपमा उनको उचाइ पनि त यो स्तरमा नहुन सक्थ्यो ।

चालीसको दशकयता विश्वेश्वरलाई नेपाली साहित्यमा सँगै लिएर आइयो । उनका साहित्यमाथिको छलफल, बहस र विमर्श भइरह्यो । पछिल्लो पुस्ताले उनलाई पढ्नु जरुरी छ । बीपी नपढीकन नेपाली साहित्यको संरचनालाई बुझ्न सकिन्न । त्यस कारण पछिल्लो पुुस्ता र साहित्य अनुरागीलाई यो विश्वेश्वर पढ्न मेरो सुझाव छ ।

प्रकाशित मिति: आइतबार, असोज १६, २०७९ १८:५८