पक्राउ नगर्ने आदेश माग्न अदालत जाने प्रमाण जुटाउँदाजुटाउँदै समातिएका थिए मनोज

पक्राउ नगर्ने आदेश माग्न अदालत जाने प्रमाण जुटाउँदाजुटाउँदै समातिएका थिए मनोज

A+ A A-

४ जेठमा एक मोडलले ८ वर्षअघि आफूमाथि बलात्कार भएको घटना टिकटकमार्फत सार्वजनिक गरिन् । यो भिडियो भाइरल बनेपछि नेपाल प्रहरीलाई मेन्सन गर्दै कानुनी कारबाहीका लागि मानिसहरूले दबाब दिन थाले । आफूमाथि भएको अन्यायको फेहरिस्त लगाएका २२ वटा भिडियो क्लिप बाहिरिएकै दिन आरोपित मनोज पाण्डे भने पोखरा हानिए ।

पाण्डे आफ्नो मोबाइल र गाडी नयाँ बानेश्वरस्थित कार्यालयमै छोडेर पोखरा पुगेका थिए । पाण्डे निकै चालखीपूर्वक पोखरा पुगेको अनुसन्धानरत प्रहरीको भनाइ छ । किनभने मनोजको मोबाइल लोकेसन ट्र्याक गर्दा बानेश्वरमै देखिन्थ्यो ।

८ वर्ष पुरानो घटना बाहिरिएसँगै पोखरा पुगेका पाण्डे भोलिपल्ट नै एकाएक काठमाडौं फर्किए, हवाई मार्गबाट । प्रहरीलाई छक्याउन मोबाइल एउटा ठाउँमा छोडेर भागेका पाण्डे अकस्मात् काठमाडौं फर्किंदा प्रहरी पनि चकित पर्‍यो ।

पोखराबाट काठमाडौं ओर्लिएपछि पाण्डेले आफ्ना वकिललाई भेटे । वकिलकै सल्लाहमा पाण्डेले युवतीविरुद्ध प्रहरीमा साइबर क्राइमको उजुरी हाल्ने र अदालतमा आफूलाई पक्राउ नगर्न/नगराउन आदेश माग्दै रिट हाल्ने तयारीमा थिए । घटना ८ वर्ष पुरानो भएको र युवतीले नै घटना दबाउन पाण्डेले दिएको धम्कीपूर्ण म्यासेज डिलिट गरेको बताएपछि उनीहरूले युवतीलाई साइबर क्राइमको मुद्दा लगाउने तयारी गरेका थिए । त्यस्तै, केही समयअघि पाण्डेलाई टाउको सम्बन्धी गम्भीर रोग भएकाले पक्राउ नगर्न आदेश माग्दै अदालतमा रिट लिएर जाने उनीहरूको तयारी थियो ।

स्वास्थ्य उपचारको कागजात पाण्डेको गाडीमै थियो । त्यही कागजात लिन आउने व्यक्तिलाई पछ्याएर काठमाडौं उपत्यका अपराध अनुसन्धान कार्यालयले पाण्डेलाई ७ जेठमा स्वयम्भुबाट पक्राउ गरेको थियो । ‘हामी बानेश्वरमा निगरानी गरेर बसिरहेका थियौँ,’ अपराध अनुसन्धान कार्यालयका एक अधिकारीले भने, ‘पाण्डेले गाडीको चाबी दिएर कागजात वकिलकोमा पुर्‍याइदिन भनेका रहेछन् । हामी त्यहाँ ढुकेर बसिरहेका थियौँ । उनैलाई पछ्याउँदै जाँदा पाण्डेलाई पक्राउ गर्न सफल भयौँ ।’ पाण्डेलाई पक्राउ गरे पनि उनका स्वास्थ्यसम्बन्धी कागजातचाहिँ प्रहरीले जफत गर्न सकेन ।

पाण्डेले पछि हिरासतमा छँदा प्रहरीलाई बताएअनुसार उनलाई ‘ब्रेन ह्यामरेज’ भएको थियो । ‘छ दिन कोमामा बसेको भनेका छन्,’ अनुसन्धानरत प्रहरी अधिकारी भन्छन्, ‘उपचारको प्रमाण जुटाएर बिरामी मानिसलाई पक्राउ गर्न कानुनअनुसार मिल्दैन भन्दै अदातल जाने तयारी गरेका रहेछन् ।’

अपराध अनुसन्धान कार्यालयले पक्राउपछि पाण्डेलाई काठमाडौं प्रहरी परिसरको जिम्मा लगाएको छ । परिसर प्रमुख प्रहरी वरिष्ठ उपरीक्षक (एसएसपी) सुदीप गिरीले पाण्डेको ‘मेडिकल हिस्ट्री’बारे अनुसन्धान भइरहेको बताए । ‘ऊ बिरामी नै हो भने पनि अब कसुरबाट उन्मुक्ति पाउने कुरा कानुनत: मिल्दैन,’ गिरी भन्छन्, ‘पहिले नै अदालतबाट पक्राउ नगर्ने आदेश ल्याएको भएचाहिँ फरक पर्थ्यो । अब त स्वास्थ्यको सरोकार नै भएन ।’

पाण्डे ‘मिस ग्लोबल इन्टरनेसनल’ नामक सौन्दर्य प्रतियोगिताका आयोजक हुन् । नागरिकतामा उनको नाम मनोजकुमार जैसी छ । सन् २०१४ मा सहभागी सौन्दर्य प्रतियोगितामा सहभागीमध्येकी एकलाई ‘सक्सेस पार्टी’ दिने भन्दै नयाँ बानेश्वरको एभरेस्ट होटलमा बोलाएर पाण्डेले रातभर बलात्कार गरेको आरोप छ । आफूमाथि भएको घटना पूर्वमिस नेपाल माल्भिका सुब्बालाई सुनाउँदा बेवास्ता गरेकाले पनि समयमै न्याय खोज्ने आँटमा आघात पुगेको ती युवतीले भिडियोमा बताएकी छिन् । घटनापछि आफू विक्षिप्त बनेकाले उजुरी दिन नसकेको पीडित युवतीको भनाइ छ ।

मुलुकी अपराध संहिताअनुसार बलात्कारको कसुरमा घटना भएको एक वर्षभित्र उजुरी दिनुपर्ने व्यवस्था छ । यही हदम्यादका कारण जबर्जस्ती करणीमा पाण्डेलाई अनुसन्धान गर्न नसकिने भन्दै मानव बेचबिखन र बाल यौन दुर्व्यवहारको कसुर लगाएर पक्राउ गरेको हो । मानव बेचबिखनमा हदम्यादको तगारो छैन । त्यसैले प्रहरीले पाण्डेलाई मानव बेचबिखन तथा ओसारपसार ऐनको दफा ४ को उपदफा २ (ख) को कसुर लगाएको छ ।

पाण्डे पक्राउ परे पनि उनीविरुद्धको कानुनी कारबाही न्यायालयमा स्थापित हुन सक्छ कि सक्दैन भन्नेमा चाहिँ स्वयम् प्रहरी पनि सशंकित छ । ‘पक्राउ गर्ने कानुनी आधार त भयो तर मुद्दा बलियो कसरी बनाउने भन्ने चुनौती हामीलाई थपिएको छ,’ परिसरका एक अधिकारीले भने ।

पीडितले घटना भएको समयदेखि अहिलेसम्म आफू निरन्तर उपचारमा रहेको भिडियोमा बताएकी छिन् । लामो समयसम्म उपचार गर्दा पनि अपेक्षित सुधार नभएपछि चिकित्सककै सल्लाहअनुसार यो कुरा बाहिर ल्याएको उनले भिडियोमा भनेकी छिन् । घटनापछि लगातार हालसम्मै उपचारमा रहेको चिकित्सकीय रिपोर्टबाट प्रमाणित हुन सकेमा उक्त अवधिलाई हदम्यादको गणना नगरी अनुसन्धान गर्न पाऊँ भन्दै न्यायालयको आदेश लिन सकिने महान्यायाधिवक्ताको कार्यालयले प्रहरीलाई सुझाव दिएको छ ।

तर, बलात्कारसम्बन्धी एउटा मुद्दामा सर्वोच्च अदालतले यसअघि नै हदम्यादलाई परम्परागत मान्यताका आधारमा कठोर भएर हेर्न नमिल्ने फैसला गरेको छ । १४ वर्षीया बालिकामाथि भएको बलात्कार मुद्दामा ०७३ मा न्यायाधीशद्वय देवेन्द्रगोपाल श्रेष्ठ र चोलेन्द्रशमशेर जबराको इजलासले जबर्जस्ती करणीजस्तो मुद्दामा विभिन्न कारणले जाहेरी नपर्ने हुँदा अनुसन्धानका लागि जाहेरी नै पर्नुपर्छ भन्ने नरहेको व्याख्या गरेको छ । ‘जाहेरी समयमै आयो आएन भन्ने भन्दा पनि अपराध भयो वा भएन र अपराधमा कसको संलग्नता थियो भन्ने कुरा बढी महत्त्वपूर्ण हुने’ फैसलामा छ ।

यद्यपि महान्यायाधिवक्ता कार्यालय र प्रहरीले भने जबर्जस्ती करणीको कसुरबारे अनुसन्धानमा प्रवेश गर्ने कानुनी आधार नै भेटाउन नसकिएको बताउँदै आएको छ । त्यसैले ८ वर्षपछि उठान भएको यो मुद्दाको कानुनी बैठान कसरी हुन्छ भन्ने अनिश्चित बनेको छ ।

यी पनि पढ्नुस् :

शिलापत्र ब्रिफिङः ८ वर्षअगाडि सौन्दर्य प्रतियोगी बलात्कृत घटनामा कुन कानुन लाग्छ ?

साैन्दर्य प्रतियाेगी बलात्कार प्रकरण: अनुसन्धानकारी निकायले थाहा पाएपछि मात्र हदम्याद लाग्ने सर्वोच्चका यी फैसला

८ वर्षअघि सौन्दर्य प्रतियोगितालगत्तै बलात्कृत किशाेरीको बयान, 'म मर्दै बाँचिरहेकी छु'

प्रकाशित मिति: बुधबार, जेठ ११, २०७९ १९:०५