नयाँलाई अन्योल, अनुभवीलाई अलमल र बुढापाकालाई भोट बदरको पिरलो

A+ A A-

मतदाता परिचयपत्र वितरणमा दरबार हाईस्कुलमा खटिएकाे टोलीमध्येकी हुन्, रविना न्यौपाने ।

आफ्नो मतपत्र लिन त्यहाँ पुगेकी उत्प्रेरणा कंसाकारलाई न्यौपानेले सोधिन्, 'भोट हाल्न कत्तिको उत्सुक हुनुहुन्छ ? कसरी मतदान गर्ने तपाईंलाई थाहा छ त ?'

'म त एकदम एक्साइटेड छु । तर, कसरी कहाँ मतदान गर्ने पाे आइडिया छैन,' कंसाकारले भनिन् ।

पहिलोपटक भोट खसाल्ने उत्प्रेरणा

कंसाकारले मतदान प्रक्रियामा अनभिज्ञता प्रकट गरेपछि न्यौपानेले बेलीबिस्तार लगाइन् । मतदाता शिक्षा सकिएपछि कंसाकारलाई हामीले सोध्यौँ, 'भोट कसरी खसाल्ने, सबै कुरा बुझ्नुभयो त ?'

'चुनाव चिह्न धेरै छन् । बक्स पनि धेरै रहेछन् मलाई त अझै कन्फ्युज भइरहेछ । घर गएर राम्रोसँग बुझ्छु,' काठमाडौँ महानगरपालिका– २७ की मतदाता उत्प्रेरणाले मतदाता शिक्षा लिएपछि सुनाइन् ।

मतपत्र लामो हुँदा आफू पनि अलमलिनेझैँ लागेको वडा नम्बर १९ का मतदाता सुरेन्द्र श्रेष्ठले बताए । 'मलाई दल छोडेर स्वतन्त्र रोज्न मन लाग्याे । तर, मतपत्रमा चुनाव चिह्न खोज्नै समय लाग्ने देखियो । मतदानको समयमा अलमलमा पर्छु कि जस्तो लागेको छ । हामी त अलमलमा पर्‍यौँ भने बुढाबुढीलाई बुझ्न झन् अप्ठ्यारो होला,' श्रेष्ठले भने ।

सुरेन्द्र श्रेष्ठ

वडा नम्बर १९ का मतदाता सुरेन्द्र श्रेष्ठ

८६ वर्षका कृष्णहरि महर्जन २३ नम्बर वडाका मतदाता हुन् । वसन्तपुरस्थित डबलीमा उनी आफ्नो नातिकाे मतदाता परिचयपत्र लिन आएका थिए । प्रजातन्त्र आएपछिका सबै निर्वाचनमा सहभागी उनलाई यसपटक मत बदर हुने पिरलो छ । आफूले कुन चुनाव चिह्नमा मत हाल्ने भन्नेमा उनी प्रस्ट छन् ।

नातीको मतदाता परिचयपत्र संकलन गर्न पुगेका कृष्णहरी महर्जन

नातिको मतदाता परिचयपत्र संकलन गर्न पुगेका कृष्णहरि महर्जन ।

तर, राेजेकाे चुनाव चिह्न लिएर उम्मेदवार मैदानमा रहे/नरहेकोबारे उनलाई थाहा छैन । राम्रोसँग मत संकेत गरे पनि मत बदर होला कि भन्ने उनलाई चिन्ता छ । 'मैले कुन चुनाव चिह्नमा मतदान गर्ने भन्नेमा प्रस्ट छु । दलहरू मिलेर आएका छन् । सात ठाउँमा मत खसाल्नुपर्छ । मैले कहाँ कसरी मत दिने, कसैले बुझाएको छैन । कहाँ सोध्ने, थाहा पनि छैन । मत हाले पनि खेर जालाजस्तो छ,' उनले पिर पोखे ।

८३ वर्षका हरिगोविन्द खड्गीले पनि उस्तै समस्या दर्शाए । स्वस्तिक चिह्न प्रस्ट हुनुपर्ने र मतदान अधिकृतको हस्ताक्षर अनिवार्य हुनुपर्ने ज्ञान उनलाई छ । तर, आफ्नो चुनाव चिह्नमा उम्मेदवार भए/नभएकोबारे उनी अन्योलमै छन् ।

मतदातापरिचय पत्र संकलन गरेपछि हरिगोविन्द खड्गी

'खेर नजाने गरी भोट दिनुपर्छ भन्ने थाहा छ । अहिले धेरै गन्जागोल बनाएका छन् । मैले भोट दिँदै आएको चिह्नमा छाप लगाएँ भने पनि खेर जाने स्थिति छ,' वडा नम्बर २७ का मतदाता खड्गीले भने ।

६० वर्षीया मञ्जु च्यामे काठमाडौं महानगरपालिका– १ की मतदाता हुन् । सात ठाउँमा मत संकेत गर्नुपर्ने हुँदा उनी पनि अलमलमा छिन् ।

नन्दी माध्यमिक विद्यालयमा मतदाता परिचयपत्र लिन आएकी उनले भनिन्, 'सातवटा बक्सामा स्वस्तिक छाप लगाउनुपर्ने कुरा त थाहा भयो । धेरै चिह्न देख्दा त मलाई चक्कर नै लाग्याे । अब घरपरिवारलाई सोध्छु,' उनले भनिन् ।

वडा नम्बर १ कै उम्मेदवार मधुसुधन भट्टराई वडासदस्यको बक्सामा मत संकेतका लागि अझै झुक्किएको बताउँछन् । 'मतदान कसरी हाल्ने भनेर सिकाउन कोही आएनन् । यहाँ आएर बुझ्दा पनि अझै कन्फ्युज छु । मत बदर नहुने गरी भोट दिन म कोसिस गर्दैछु,' उनले भने ।

राजधानीमा वडा-वडामा सर्वदलीय संयन्त्र बनाएर राजनीतिक दलहरू नै मतदाता शिक्षा दिन खटिएका छन् । तर, उनीहरूको सक्रियताका बाबजुद पनि मतदातामा भाेट हाल्ने चिह्न भेट्टाउन अझै अन्याेल देखिएको छ । २०७४ को स्थानीय चुनावमा काठमाडौँ महानगरपालिकामा ११ हजार ९ सय ८८ मत बदर भएको थियो ।

यसपालि मतपत्र निकै लामो र गठबन्धनका कारणले मत बदर हुने याे संख्या बढ्न सक्ने मतदाता परिचयपत्र वितरणमा खटिएका एक निर्वाचन अधिकृतले बताए । 'मतपत्र पनि निकै लामो छ । बुढाबुढीहरूको मस्तिष्कमा चुनाव चिह्न सेट भइसकेको छ । पढेलेखेका मतदाता पनि अलमलमा परेका छन् । मत बदर झनै बढ्ने देखिन्छ,' उनले भने ।

निर्वाचन आयोगले यसपटक ७७ किसिमका मतपत्र छापेको छ । सबैभन्दा धेरै काठमाडाैं महानगरपालिकाका लागि ५६ लहरकाे मतपत्र छ । ठूलाे लहरको मतपत्र हुँदा मतदाताहरू अलमलमा पर्ने जोखिम उच्च छ । भोट बदरको संख्या कम गर्ने उद्देश्यले आयोगले मतदानअघि केन्द्रमै पनि मतदाता शिक्षाको व्यवस्था गर्ने भएको छ । यद्यपि धेरै चुनाव चिह्न र गठबन्धनको अभ्यासले मत बदरको जोखिम झनै बढाउने देखिन्छ ।

प्रकाशित मिति: बुधबार, वैशाख २८, २०७९ १९:५२