निर्वाचन सुरक्षामा सेवानिवृत्त जनशक्ति प्रयोगको सुझाव, स्थानीय चुनावको अनुमानित बजेट १२ अर्ब

निर्वाचन सुरक्षामा सेवानिवृत्त जनशक्ति प्रयोगको सुझाव, स्थानीय चुनावको अनुमानित बजेट १२ अर्ब

A+ A A-

सरकारले आगामी बिहीबार स्थानीय तहको निर्वाचनको मितिबारे निर्णय लिने भएको छ ।

प्रधानमन्त्री शेरबहादुर देउवा ४ जेठमा निर्वाचन गराउन सहमत भएपछि बिहीबारको मन्त्रिपरिषद् बैठकमार्फत निर्वाचनको मिति घोषणा गर्ने तयारी सरकारले गरेको हो । सरकारका प्रवक्ता एवं सञ्चार तथा सूचना प्रविधिमन्त्री ज्ञानेन्द्रबहादुर कार्कीले आगामी मन्त्रिपरिषद् बैठकमार्फत औपचारिक निर्णय हुने बताएका छन् । 'आयोगसँगको परामर्शमा प्रधानमन्त्री ४ जेठमा निर्वाचन गराउन सहमत हुनुभएको छ । अब बिहीबारको मन्त्रिपरिषद् बैठकले औपचारिक निर्णय गर्नेछ,' उनले भने।

गत शनिबार बसेको सत्ता गठबन्धनको बैठकले जेठभित्रै निर्वाचन गर्ने र आयोगसँगको परामर्शमा मिति तोक्ने निर्णय गरेको थियो । गठबन्धनका दल जेठभित्रै निर्वाचन गर्न सहमत भएपछि प्रधानमन्त्री देउवाले मंगलबार निर्वाचन आयोगसँगको परामर्श गरेर ४ जेठमा निर्वाचन गर्ने सहमति प्रदान गरेका हुन् ।

'निर्वाचन आयोगले प्रधानमन्त्रीसँगको छलफलमा ४ जेठमै निर्वाचन हुनुपर्ने प्रस्ताव गरेको थियो । प्रधानमन्त्रीले पनि आफूले त्यहीँ सोचेको भन्दै आवश्यक तयारीको निर्देशन दिनुभएको छ,' निर्वाचन आयोगका प्रमुख आयुक्त दिनेश थपलियाले भने ।

प्रधानमन्त्रीसँगको छलफलमा आयोगले एकै चरणमा स्थानीय चुनाव गर्न सुझाएपछि प्रधानमन्त्री देउवाले एकै चरणमा निर्वाचनको तयारी गर्न निर्देशन दिएका छन् । एकै चरणमा निर्वाचन गर्दा खर्चमा मितव्ययिता हुने, सुरक्षा प्रबन्धमा सहज हुने, निर्वाचन प्रचारप्रसार कम हुने र एक ठाउँको परिणामले अर्को स्थानको नतिजा प्रभावित नहुने सुझाव आयोगले प्रधानमन्त्रीलाई दिएको थियो ।

'चरण-चरणमा निर्वाचन गर्दा प्रेसर हुन्छ एकै चरणमा निर्वाचनको तयारी गर्नुस् । बजेट र सुरक्षाको आवश्यक प्रबन्ध सरकारले मिलाउनेछ,' प्रधानमन्त्री देउवाले आयोगका पदाधिकारीसँग भनेका छन् । आयोगले निर्वाचन व्यवस्थापनका लागि पर्याप्त समय रहेको बताएको छ । निर्वाचनका लागि १ सय २० दिनको समय आवश्यक पर्ने भए पनि ४ जेठमा निर्वाचन गर्न पनि आयोग तयार अवस्थामा रहेको जानकारी सरकारलाई गराएको छ ।

'मतदाता नामावली संकलन, मतदान स्थलहरूको पुनरावलोकन र निर्धारण तथा निर्वाचन सम्पन्न गर्न आवश्यक पूर्व तयारीका अन्य काम निरन्तर गरिरहेकाले आयोगले प्रस्ताव गरेको मिति अनुसार निर्वाचनको मिति तोकए स्थानीय तहको निर्वाचन सम्पन्न गर्न आयोग तयारी अवस्थामा छ,' आयोगले प्रधानमन्त्री देउवालाई भनेको छ ।

निर्वाचनको अनुमानित खर्च १२ अर्ब

स्थानीय निर्वाचनका लागि आयोगले सरकारसँग १२ अर्ब रुपैयाँ माग गरेको छ । २०७४ सालमा स्थानीय चुनावका लागि ८ अर्ब खर्च भएकोमा यसपटक १२ अर्ब रुपैयाँ खर्च हुने आयोगले जनाएको छ । 'महँगी अनुसार यसपटक १२ अर्ब रुपैयाँ खर्च हुने आयोगको अनुमान छ,' प्रमुख निर्वाचन आयुक्त थपलियाले भने ।

आयोगले निर्वाचन खर्चको अधिकांश भाग निर्वाचनमा खटिने जनशक्तिको तलबभत्ता र भ्रमण खर्च तथा अन्य सुविधामा खर्च हुने जनाएको छ । '२०७४ पछि यी शीर्षकमा करिब ३० प्रतिशतले वृद्धि भएको हुँदा यस्तो अनिवार्य खर्चमा थप बजेट आवश्यकता पर्नेछ,' आयोगले भनेको छ ।

आयोगले हालको बजार मूल्य, ढुवानी खर्च र ज्याला दररेटमा वृद्धि भएकाले मुद्रा स्फ्रितिसमेतलाई ध्यानमा राख्दा निर्वाचन खर्च बढ्न सक्ने अनुमान गरेको छ ।

सेवानिवृत्त सुरक्षा जनशक्तिलाई निर्वाचनमा परिचालन गर्न सुझाव

निर्वाचन आयोगले सेवानिवृत्त जनशक्तिलाई निर्वाचनमा परिचालन गर्न सरकारलाई सुझाव दिएको छ । एकै चरणमा निर्वाचन गर्दा सुरक्षा निकायमा रहेको मौजुदा जनशक्ति कम हुने अवस्थामा नयाँ जनशक्ति भर्तीको सट्टा सेवानिवृत्त नेपाली सेना, नेपाल प्रहरी, सशस्त्र प्रहरी र स्थानीय तहका प्रहरी परिचालन गर्न आयोगले सुझाएको हो ।

'वर्तमान राजनीतिक परिवेश हेर्दा निर्वाचनमा आन्तरिक प्रतिस्पर्धा तीव्र भए पनि बाह्य सुरक्षा चुनौती सामान्य रहेकाले सुरक्षा निकायमा रहेको मौजुदा जनशक्ति र अस्थायी तथा म्यादी जनशक्तिको प्रभावकारी परिचालन गरी एकै चरणमा निर्वाचन भए पनि सुरक्षा दिन सकिने अवस्था देखिएको छ,' आयोगले भनेको छ ।

आयोगले खोप अभियानलाई तीव्रता दिन सरकारलाई भनेको छ । 'स्थानीय तह निर्वाचनमा सहभागी हुने मतदाता, उम्मेदवारका प्रतिनिधि एवं निर्वाचनमा खटिने सबै कर्मचारी, सुरक्षाकर्मी, स्वयंसेवक र पर्यवेक्षकका लागि खोप अभियानलाई व्यापक बनाउँदै खोप सुनिश्चित गर्नुपर्नेछ,'आयोगले भनेको छ ।

संक्रमित मतदातालाई मतदानको विशेष प्रबन्ध मिलाउन आयोगले सरकारलाई आग्रह गरेको छ । यस्तै निर्वाचन प्रचार-प्रसारलाई सञ्चार तथा प्रविधिमैत्री बनाएर आमसभा ‍र र्‍यालीलाई निरुत्साहितको नीति अबलम्बन गर्न सरकारलाई आयोगले आग्रह गरेको छ ।

प्रकाशित मिति: मंगलबार, माघ १८, २०७८ १८:१४