रामदेवलाई क्रान्तिकारी घोषित गरेका प्रचण्डको धार्मिक रुपान्तरण

A+ A A-

प्रचण्डले केही वर्षअघि प्रस‌ंगवश सुनाएका थिए, '१० कक्षा पढ्दै गर्दा ‘सचित्र चीन’ नामक पत्रिकामा चिनियाँ नेता माओको तस्वीर देखेर कम्युनिस्टप्रति आकर्षित भएको ।'

बाल्यकालमा माओको तस्वीर देख्दाको क्षण सम्झिँदै प्रचण्डले रेडियोकर्मी सविना कार्कीलाई दिएको एक रेडियो अन्तर्वार्तामा भनेका थिए, ‘सचित्र चीनमा एउटा राम्रो मान्छेको ठूलो फोटो थियो । यसो हेरेँ, मैले फोटो हेरिराखेँ एकछिन ।’

पुष्पकमल दाहाललाई प्रचण्ड बनाउने त्यस्तै प्र‌संगहरू थिए । र, १० वर्षे सशस्त्र युद्धकाे नेतृत्वसम्म गरे । त्यसबीचमा धर्म अफिम हाे भनेर नागरिकलाई प्रशिक्षित गर्ने काम मात्रै गरेनन्, पण्डित र पुजारीमाथि कारबाहीसमेत गरे ।

समयकाल यस्ताे भइदियाे कि भाैतिकवादी तिनै प्रचण्ड मार्क्सभन्दा बढ्ता रामदेव र सद्गुरुहरूलाई गुरु थाप्न थाले ।

प्रचण्ड कतिसम्म गेरुवस्त्रधारीकाे पक्षधर भइसकेछन् भन्नलाई शुक्रबारकै घटना काफी हुन्छ ।

कट्टर कम्युनिस्ट पृष्ठभूमिबाट राजनीतिमा प्रवेश गरेर सशस्त्र संघर्षको बाटोहुँदै उदाएका पुष्पकमल दाहाल प्रचण्डले शुक्रबार भारतका व्यापारी बाबा रामदेवलाई क्रान्तिकारी घाेषित गरिदिए ।

शुक्रबार प्रचण्डले बाबा रामदेवको प्रशंसामा भने, ‘सुरुसुरुमा लाग्थ्यो, उहाँ अलिक बढी रुढिवादी हुनुहुन्छ होला, अलिक बढी परम्परावादी हुनुहुन्छ होला तर छलफल र संगत गर्दै जाँदा उहाँ त वैज्ञानिक हुनुहुँदो रहेछ, क्रान्तिकारी पो हुनुहुँदोरहेछ ।’

रामदेवको स्वामित्व रहेको पतञ्जलिले सञ्चालन गर्न लागेको पतञ्जलि नेपाल टीभी, आस्था नेपाल टीभी तथा पतञ्जलि सेवा सदनको उद्घाटनमा प्रचण्डले क्रान्तिकारी शब्दले नपुगेर वैज्ञानिकसम्म भन्न भ्याए ।

बाबा रामदेव भारतमै विवादित छन् । उनको अभिव्यक्तिको भारतमै चर्काे आलोचना हुन्छ ।

कोराना कहरको दोस्रो लहरमा बाबा रामदेवले भनेका थिए, 'कोरोना संक्रमितलाई अक्सिजन चाहिँदैन । अक्सिजनको कमीले कोही नमरेको, चिकित्सकले संक्रमितलाई बचाउन नसकेको, कोरोनाको औषधि भन्दै कोरोनिल नामक धुलो बाँडेको भन्दै रामदेवकाे थप आलोचना भएको थियो । कोरोनिलमाथि त भारतको स्वास्थ्य मन्त्रालयले प्रतिबन्ध नै लगाएको थियो ।

तिनै विवादास्पद छवि र गतिविधिमा स‌ंलग्न रामदेवलाई प्रचण्डले क्रान्तिकारी मात्र हाेइन, वैज्ञानिकसम्म भन्न भ्याए । प्रचण्ड मार्क्स र माओको सट्टा धर्मगुरुतर्फ सोझिएको यी भनाइले पुष्टि गर्छ ।

धार्मिक संकीर्णताले नेपाली समाजको गति र विकास रोकिएको टिप्पणी गर्ने प्रचण्डले संसदीय राजनीतिमा आइसकेपछि आफ्नै नाममा बनाइएको प्रचण्डपथ मात्रै त्यागेनन्, कम्युनिस्टको सामान्य मागदर्शनसमेत भुले ।

सन्त भनिने कृष्णजी महाराजले दिएको सल्लाहअनुसार ग्रह सपार्न प्रचण्डले पहिलोपटक प्रधानमन्त्री हुँदा सुनसरी पुगेर भैँसीपूजा गरेर आफ्नो धार्मिक रुझान देखाए । सशस्त्र संघर्षका दौरान धर्म, मन्दिर र धार्मिक कार्यक्रममाथि गरेको प्रहार भुलेर त्यतिबेला प्रचण्ड धार्मिक गतिविधिमा संलग्न भए ।

प्रचण्डकाे धार्मिक रुझान बेला माैकामा प्रकट भने हुँदै आएकाे छ । जस्ताे दुई वर्षअगाडि २३ मंसिर ०७७ मा भएको ‘कान्तिपुर कन्क्लेभ’मा प्रचण्डले भारतका विवादित धर्मगुरु सद्गुरुको प्रशंसा मात्र गरेनन् । सद्गुरुको प्रवचन सुन्दै निदाउने गरेको सुनाए । उनले भनेका, ‘तपाईंहरू भ्रममा नपर्नुहोला, सद्गुरुजति भौतिकवादी कोही पनि छैन ।’

यसबीचमा प्रचण्डले विभिन्न धार्मिक कार्यक्रम उद्घाटनमा समय खर्चिए । उनले कहिले बाबा रामदेवको आशीर्वाद थापे त कहिले पूजापाठमा लागे । गत वर्ष पत्नी सीतालाई उपचारका लागि रामदेवको आश्रममा पठाएका थिए ।

सार्वजनिक भाषणमा प्रचण्ड कहिले जंगल जान्छु भन्छन् । कहिले सबै चीज त्यागेर गौतम बुद्ध बन्छु भन्छन् । २२ वैशाख ०७६ मा प्रचण्डले म जंगल जान्छु भनेका थिए । त्यसको पछिल्लो दिन उनले सबै चीज त्यागेर गौतम बुद्ध बन्छु भन्दिए ।

केपी ओलीले प्रचण्डको चुनाव क्षेत्र चितवनको माडी नै भगवान् रामको जन्मभूमि भएको बताएपछि प्रचण्डले पनि ओलीकै बोली सापटी लिए । ओलीभन्दा एक कदम अगाडि बढेर प्रचण्डले माडी नै अयोध्या भएको प्रमाणित गर्न लागिपर्ने वाचा गरे ।

५ वैशाख ०७८ मा माडी पुगेका प्रचण्डले भनेका थिए, ‘माडीको अयोध्याधामलाई रामजन्मभूमि भनेर प्रमाणित गर्न अब म निरन्तर लाग्नेछु,’ ओलीको धार्मिक बिँडो थाम्दै प्रचण्डले भने, ‘यहाँको निर्वाचित जनप्रतिनिधिको नाताले पनि अयोध्या नै रामजन्मभूमि हो भनेर प्रमाणित गर्न म लाग्नेछु ।’

पार्किन्सन रोगबाट ग्रसित पत्नी सीताको उपचारका लागि गरेका सम्पूर्ण प्रयास असफल भएपछि प्रचण्ड म्याग्दीको तातोपानी कुण्ड पुगे । यतिले पनि नपुगेर उनले विवाहको ५०औँ वर्षगाँठको अवसर पारेर आफ्नै पत्नीसँग पञ्चेबाजा बजाएर पुनः विवाह गरे । यो सुझाव उनलाई विभिन्न धर्मगुरुले दिएको बताइन्छ । आस्थाको लौरो टेक्दै उनी ‘गुगल ब्वाई’ भनिने आदित्य दाहालकहाँ पनि पुगे ।

माओवादीले आफ्नो पार्टीको सिद्धान्त नै प्रचण्डपथ बनाएको थियो । माओवादीका तत्कालीन सांस्कृतिक कार्यकर्ता मणि थापाले प्रचण्डपथको प्रशंसा गर्दै गीत रचेका थिए:

‘मार्क्सवाद, लेनिनवाद, माओवादको बाटो हो यो
संसारलाई फेर्न सक्ने प्रचण्डपथ हो यो ।’

तर प्रचण्डले संसार त फेरेनन्, बरु आफैँ फेरिए । फेरिएका प्रचण्ड कम्युनिस्टको भौतिकवादी दर्शन त्यागेर धार्मिक आस्थाको शरणागत हुने बाटोमा निरन्तर सक्रिय छन् ।

त्यसैले त कोरोना महामारीमा भ्रम र अफवाह फैलाएर व्यापार गर्ने बाबा रामदेवलाई क्रान्तिकारी देख्न थालेका छन् प्रचण्ड । र, त प्रचण्डलाई कोमल देख्छन् रामदेव पनि ।

प्रचण्डको धार्मिक रुझानबारे प्रचण्डसँग विद्रोह गरेर छुट्टिएका नेत्रविक्रम चन्द ‘विप्लव’ लेख्छन्, ‘शान्ति प्रक्रियामा आइसकेपछि विचारधारात्मक दृष्टिकोणमा पनि शान्ति छायो । प्रचण्ड द्वन्द्वात्मक भौतिकवादभन्दा उल्टो दिशामा हिँड्न पुगे । उनी धार्मिक कार्यक्रममा हिँड्न थाले । भौतिकवाद र अध्यात्मवादको फ्युजन गर्छु भन्दै हिँडे ।’

कम्युनिस्ट नेता पुष्पलाल भन्थे, ‘पाँच ‘प’ ले नेपाली समाज पछि परेको छ ।’ उनले भनेका पाँच ‘प’ थिए, पुर्पुरो, परम्परा, परमेश्वर, पुनर्जन्म र परलोक ।

नेपाली समाजबाट यी पाँचवटै ‘प’ हटाउँदै समाजलाई अग्रगामी छलाङ दिलाउँछु भनेर लागेका प्रचण्ड अन्ततः यी पाँचवटै ‘प’को शरण परेकाे देखिन्छ ।

यो पनि...

भौतिकवादी प्रचण्डको धार्मिक यात्रा
जनताकाे धार्मिक आस्थामा राजनीतिक रङ मिसाउँदै भाेट साेहाेर्ने दाउमा नेताहरू
ओलीले किन खेल्दैछन् अयोध्या ‘कार्ड’ ?

प्रकाशित मिति: शुक्रबार, मंसिर ३, २०७८ १८:५६