जुठा भाँडा बोकेर मन्त्रालय चहार्ने राजु, १७ वर्षको उमेरमा बन्दैछन् सफल व्यवसायी

जुठा भाँडा बोकेर मन्त्रालय चहार्ने राजु, १७ वर्षको उमेरमा बन्दैछन् सफल व्यवसायी

A+ A A-

काठमाडौंको व्यस्त सडक । यही व्यस्त सडकले आजभन्दा ४ वर्ष अगाडि राजु घिसिङलाई बेवारिसे अवस्थामा पायो । गरिबीले घरबाट सडकमा आइपुगेका राजुको आश्रयस्थल अनि घर काठमाडौंका गल्लिहरू बने । रामेछापबाट पैसा कमाउन १३ वर्षको उमेरमा घरबाट भागेर काठमाडौं पसेका राजु अझै पनि किशोर नै छन् । तर, उनको अनुभव र सोचले भने उनलाई बालपनमा रमाउन दिएन । पैसा कमाउन घरबाट सडकमा पुगेका राजु सडकबाट सिंहदरबारसम्म पुगे । तर, बालबालिकाको भविष्यका नाममा करोडौँ खर्च गर्ने त्यही सिंहदबारले राजुलाई देखेन । सिंहदबारभित्रै क्यान्टिनमा भाडा माझ्न पुगेका राजु झण्डै ४ वर्षपछि व्यवसायिक रूपमा रफ्तारका साथ अगाडि बढिरहेका छन् ।

बालपनमा नै गरिबीको चपटाले पिल्सिएका उनी १५ वर्ष नपुग्दै व्यवसायिक यात्रामा होमिए । उनको अझै कापीकलम बोकेर पढ्न जाने उमेर सकिएको छैन । तर, उनलाई त्यो अवसर कहाँ ? उनी भन्छन्, ‘घरमा दुःख नै थियो, भनेको खान पनि पाइँदैन थियो त्यसैले काठमाडौं पैसा कमाउने भन्दै हिँडेको म ।’

राजु अहिले बानेश्वर नजिकै पञ्चमार्गमा ग्राहकलाई सन्तुष्टि दिन तल्लिन भेटिन्छन् । जो कोहिले देख्दा राजुलाई आश्चर्यसहित एउटै प्रश्न सोध्ने गर्छन् ? बाबु क्याफेको मालिक खैत ? ‘म आफैँ मालिक म आफैँ कामदार,’ उनी हातमा फ्राइपिन नचाउँदै भन्छन्, ‘सानो भनेर कसैले पत्याउदैनन् मेरै क्याफे हो भनेर ।’

हुन त राजुलाई केही वर्षअघिका प्रश्नहरू अहिले खासै झेल्नु पर्दैन । ‘सुरु सुरुमा सानो उमेर भएर होला मलाई पैसा तिर्ने बेला ठूला मान्छे खोज्थे पत्याउँदैनथे जसले पत्याउँथे उनीहरू नै मेरा भगवान बने ।’

राजुले आजभन्दा दुई वर्षपहिले किन् फुल्की क्याफे सुरु गरे । त्यतिबेला उनी १५ वर्षका थिए । जुन उमेरमा आम बालबालिका आमाबाबुको काखमा लुट्पुटिन्छन् त्यही उमेरमा राजुले व्यवसाय सुरु गरे ।

सानैबाट गरिबीले थिचिएका उनमा बाल्यपनमै पैसा कमाउनु पर्छ भन्ने छाप परेको थियो । सायद यही छापले उनलाई रामेछापबाट काठमाडौं ल्यायो । घर छोडेर लामो बाटो यात्रा गर्ने बनायो । सहर पस्छु र पैसा कमाउछु भन्ने बालापनको त्यो चेतले राजु काठमाडौं पसे । ‘त्यतिबेला नहिँडेको भए सायद म यहाँ यसरी तपाइँसँग कुरा गरिरहेको हुन्नथे,’ मुहारमा हल्का मुस्कान छोड्दै राजु भन्छन्, ‘कहिले काँही लाग्छ घरमै भएको भए बाबुआमाको माया पाउँथे होला तर विस्मत छैन अहिले धेरैले मलाई राम्रो काम गर्दैछौ भन्नुहुन्छ ।’

किन् फुल्की क्याफेका सञ्चालक १७ वर्षीय राजु घिसिङ व्यवसाय गर्नलाई पैसा नभएर अनुभव र व्यवसायिक चेत हुनुपर्ने धारणा राख्छन् । हुन पनि उनको यो भनाइ आफ्ना ग्राहकसँगको व्यवहारले प्रश्टै झल्काउँदै थियो । उनी हामीसँग बोल्दै सोध्दैथे, ‘खाना कस्तो छ ? मिठो लाग्यो नि ? फेरि पनि आउनुस् है ?’

उनको दिनचर्या फेरिएको दुई वर्ष भयो । बिहान ४ बजेदेखि साँझ ७ बजेसम्म अनवरत खटिरहेका भेटिन्छन् आफ्नै क्याफेमा । उनी आफ्नै लागत र परिश्रममा व्यवसायिक बन्न तल्लिन देखिन्छन् । दैनिक १ सयभन्दा बढी ग्राहकलाई संतुष्ट बनाउने राजु पढाइमा भने सन्तुष्ट छैनन् । भन्छन्, ‘खै पढ्नुपर्ने हो, काठमाडौं आएर होटल गरेपछि पनि पढ्न त खोजेको तर, पास नै भइनँ अनि छोड्दिए पढ्नलाई ।’ उनी घरमा बसेर सहज वतावारणमा पढ्न नपाउँदा पढाई छुटेको बताउँछन् । ‘अब मेरो पढाई नै यही व्यवसाय हो यसैलाई अझै ठूलो बनाउँदै लाने सोचमा छु ।’

भाँडा माझ्दामाझ्दै फुरेको जुक्ती

घरबाट पैसा कमाउन भागेका राजुले काठमाडौंका गल्ली-गल्ली चहारे, सिंहदरबारका मन्त्रालयहरू चहारे कहिले हातमा खाजा बोकेर र कहिले जुठो भाँडा बोकेर । वर्षदिन बित्यो राजुको दैनिकी फेरिएन । पैसा कमाउन निस्केका राजु संतुष्ट बन्न सकेनन् । कारण उनले घरखर्च आमाबाबुलाई पनि पठाउनु थियो, आफैँ पढ्नु थियो । दैनिक १६ घण्टा भाडा माझ्दा पनि पैसाको अभाव उस्तै भएपछि उनले नयाँ जुक्ति निकाले आफैँ व्यवसाय किन नगर्ने ? १५ वर्षको उमेरमा व्यवसाय गर्ने उनको योजना पत्याउने कुरै भएन ।

त्यसैले एक वर्षसम्म अरुको होटलमा भाँडा माझेर जम्मा गरेको पैसा र आफूसँग भएको आमाको चिनो औँठी बेचेर व्यवसाय गर्न कस्सिए । तर त्यती पैसाले व्यवसाय गर्न कहाँ सकिन्थ्यो र ? उनले अर्काे जुक्ती निकाले साथीबाट ऋण काड्ने । नभन्दै उनले व्यवसाय सुरु गर्न डेढ लाख रुपैयाँ जम्मा पारे । तर विडम्बना काठमाडौं जस्तो महंगो सहरले उनको त्यो पैसा यसै निल्न सक्थ्यो । त्यसैले बाठो उपाय लगाए ‘पानी पुरी किन नबेच्ने ?’ उनि भन्छन्, ‘सुरुमा एउटा टेबल राखेर पानी पुरी चटपटे बेच्न थालेँ । राम्रै चल्यो । बिस्तारै बढाउँदै लगेपछि यो क्याफे खोलेको हो ।’ जम्मा डेढ लाख रुपैयाँले व्यवसाय सुरु गरेका राजु अब अर्को फड्को मार्ने तयारीमा छन् ।

व्यवसाय फस्टाउँदै गएपछि उनी क्याफे छोडेर रेष्टुरेन्ट व्यवसायतिर लोभिएका हुन् । अझै पनि उनलाई रेष्टुरेन्ट व्यवसाय गर्छु भन्दा पत्याउने मानिस विरलै मात्र भेट्न सकिन्छ । जसलाई उनी आफैँ यसरी सुनाउँछन्, ‘अब सानै देखिन्छ हेर्दा पनि, यसले रेष्टुरेन्ट चलाउला र ? पैसा त छ नि ? या भाडा नै नदिइ भाग्ने त होइनौँ भनेर सोध्छन् । उमेरले सानै भए पनि स्वाभिमानी छु । काम गरेर नाफा लिन्छु व्यवसाय गरेरै भविष्य बनाउँछु ।’

हिजोआज उनको पसलमा खान आउनेभन्दा उनका कुरा सुन्न आउनेको भीड लाग्छ । भन्छन्, ‘कहिलेकाँही त काममा असर पनि गर्छ सबै सोध्न र इन्टरभ्यु मात्रै लिन आउनुहुन्छ । यसले त मलाई क्याफेमा आउने ग्राहकलाई दिनुपर्ने सेवा दिन पनि समस्या हुन्छ ।’

आफूले सानैमा जुठा भाँडा छुनुपर्दा उनी भने त्यस्तो अवस्था अरुलाई नआओस् भन्ने सोच्छन् । भन्छन्, ‘हामी सबैले यहीँ केही गर्छु भनेर लागीपर्ने हो भने गरिबीको चपेटामा कोही पनि बालबालिका घर छोडेर हिँड्न पर्दैन थियो होला । उनी विदेश गएर उतै अलपत्र पर्ने नेपालीहरू नेपालमै बसेर केही गर्न सके उनीहरूका बालबालिकाले राम्रो भविष्य पाउने बताउँछन् ।

युट्युबरको मारमा

क्याँफै सञ्चालन गर्दै गर्दा खाजा खान आउने ग्राहकले राजुको भिडियो खिचेर सामाजिक सञ्जालमा पोष्ट गरे । उनको पोष्टले छिनमै लाखौँ भ्युज कमायो । त्यसपछि उनको होटलमा युटुबरको भीड लाग्न थाल्यो ।

सुरु सुरुमा प्रचारप्रसार भए पनि यसको असर उनको व्यवसायमा मात्र परेन स्वयं राजुमा पनि पर्न थाल्यो । राजु भन्छन्, 'युट्युबमा हालेपछि मेरो प्रशंसा पनि गरे खुसी लाग्यो । तर, अचेल विभिन्न नराम्रा कमेन्ट आउने गर्छ । यसले त मलाई झन् तनाबमा पार्न थालेको छ ।' होटलमा अनावश्यक भीड बढ्न थालेपछि उनले राम्रोसँग काम गर्न नपाएको तथा सामाजिक सञ्जालमा उनैलाई लक्षित गर्दै आउने नकारात्मक प्रतिक्रियाले मानसिक तनाब झेल्नुपरेको बताउँछन् ।

तस्वीरहरू : सुशील श्रेष्ठ/शिलापत्र

'हिजाे खाते भनेर अपमान गर्नेहरू आज स्याबास भन्दै धाप मार्छन्'

प्रकाशित मिति: सोमबार, भदौ ७, २०७८ ०९:०२