देश काेभिडमा, प्रधानमन्त्री भीडमा (भिडियाेसहित)

A+ A A-

११ असार २०७७ मा नेविसंघले शान्तिबाटिकामा रक्तदान कार्यक्रम गर्‍यो । त्यसको प्रमुख अतिथि थिए, कांग्रेस सभापति शेरबहादुर देउवा । पुनित कार्य गरेकोमा सभापतिबाट धन्यवाद पाउने आस गरेका आयोजकले कार्यक्रमको अन्त्यमा देउवा भाषणको चाँजोपाँजो मिलाएको थियो । तर, आयोजकले सोचेभन्दा उल्टो भयो ।

आपसी झगडामा रुमल्लिएका विद्यार्थी नेताहरूसँग रुष्ट देउवाले माइक समातेलगत्तै आयोजकलाई झपार्न थाले, ‘सोसल डिस्ट्यान्सिङ भन्या छ, टाँस्सेर बसिरा’छ याँ । खोइ सोसल डिस्ट्यान्सिङ ? अहिले यो खतरा रोग आएको छ । सामाजिक दूरी कायम गर्नोस् । टाँस्सेर बसेर केही हुनेवाला छैन । अहिले कार्यक्रम नगरे पनि हुन्छ । सबैले यसरी कार्यक्रम गर्न छोडिसके । हामीले मात्र गर्नुपर्ने ?’

भीडमा उभिएका देउवाले यसो भनिरहँदा स्वयंले चाहिँ मास्क लगाएका थिएनन् । तैपनि कतिपयले ‘देउवाले साह्रै मनासिब कुरा गरे’ भनेर उनको प्रशंसा गरेका थिए ।

उनै देउवा गत २९ असारदेखि देशका प्रधानमन्त्री छन् । उनले भनेको खतरनाक रोग (कोरोना भाइरस) नयाँ भेरियन्टमा फैलिइरहेकै छ । तर, यसको फैलावट रोक्न लागू गरिएको स्वास्थ्य सुरक्षा मापदण्डको पालनामा भने देउवा नै लापरवाह देखिएका छन् ।

हिजो साेमबार काठमाडौं गोकर्णेश्वर नगरपालिकाको जोरपाटीस्थित खगेन्द्र नवजीवन केन्द्रमा जोनसन एन्ड जोनसन खोप उद्घाटन कार्यक्रममा देउवाले स्वास्थ्य मापदण्डको धज्जी उडाए । दलबलसहित अस्पताल पुगेका देउवा करिब दुई सय जनाको भीडमा थिए । त्यहाँ न भौतिक दूरी थियो, न धेरैले मास्क नै मिलाएर लगाएका थिए । बरु प्रधानमन्त्री देउवाकै मास्क चिउँडोमा पुगेको थियो । उपत्यकाका अन्य केही खोप केन्द्र घुमेका देउवाको मास्क लगाउने तरिकै मिलेको थिएन ।

भीडभाडसहित खोप केन्द्रहरूको अनुगमन गरेको भिडियो देउवाले आफ्नै फेसबुक पेजमा राखेका छन् :

विज्ञहरूका अनुसार, नाक र मुख मजाले छोपिने गरी मास्क लगाउनुपर्छ । तर, देउवाकाे मास्कले नाक छाेपेकाे कमै देख्न पाइन्छ ।

लागू स्वास्थ्य मापदण्डअनुसार, २५ जनाभन्दा बढी भेला भएर कुनै पनि कार्यक्रम गर्न पाइँदैन । मास्क अनिवार्य छ । सर्वसाधारणलाई विवाह, ब्रतवन्धदेखि मलामी जानसम्ममा यस्तो नियम नमान्न छुट छैन । नमाने जरिवानादेखि एक वर्ष कैदसम्मको सजाय तोकिएको छ । उद्यमी, व्यवसायीदेखि विद्यार्थीसम्म सरकारी नियम मानेरै बसिरहेका छन् । तर, प्रधानमन्त्री देउवाचाहिँ यी सब कुराप्रति बेमतलव देखिएका छन् ।

गत शुक्रबार मात्र मुख्यसचिव र स्वास्थ्यसचिवलाई खोप केन्द्रहरूमा स्वास्थ्य मापदण्डको पूर्ण पालना गराउँदै खोपको प्रबन्ध मिलाउन निर्देशन दिएका देउवाले तीन दिन नबित्दै सरकारी नियम मिचेका हुन् ।

हाच्छिउँसाच्छिउँ गरेर कोरोना उडाइदिने बताउने तत्कालीन प्रधानमन्त्री केपी ओलीले समेत कोरोनाको दोस्रो लहरबाट देश आक्रान्त बनेका बेला मास्क लगाएरै संसदमा सम्बोधन गरेका थिए । तर, आइतबार संसदमा विश्वासको मत माग्दा प्रधानमन्त्री देउवा मास्कविहीन थिए ।

‘प्रधानमन्त्री, मन्त्री अनि नेताहरू रोल मोडल हुन् । उहाँहरूका गतिविधि, शैली धेरैले अनुशरण गर्छन् । त्यसैले उहाँहरूले बढी नैतिक उत्तरदायित्व बहन गर्नुपर्ने हुन्छ’, जनस्वास्थ्यविद् सुजन मरहट्ठा भन्छन्, ‘कोरोना अब सकियोजस्तो गरी उहाँहरू बेमतलव देखिँदा त्यसको सिधा असर जनमानसमा पर्छ । मास्क लगाएर बोल्नुपर्दा कुनै समस्या छ भने यसबारे जानकारी गराउँदा भइहाल्यो नि !’

जोरपाटीकाे खगेन्द्र नवजीवन केन्द्रमा जोनसन एन्ड जोनसन खोप उद्घाटन कार्यक्रममा देउवा भीडभाडमा थिए । उनले मास्क लगाएकाे मिलेकै थिएन । तस्वीरः दिनेश गाैतम ।

हात मिलाउँदा कोरोना सजिलै एक व्यक्तिबाट अर्को व्यक्तिमा सर्नसक्ने चिकित्सकहरू बताउँछन् । त्यसैले अमेरिका, युरोपतिरका नेताहरूसमेत हात मिलाउन छाडेर नमस्कार गर्न थालेका छन् । अघिल्लो वर्ष मार्चमा बर्लिनमा आयोजित एक कार्यक्रममा जर्मनीका आन्तरिक मामिलामन्त्री हर्स्ट सीहोफरले चान्सलर एंगेला मर्केलसँग हात मिलाउन इन्कार गरेका थिए । मर्केलले हात अघि बढाए पनि सीहोफरले ‘हेलो’ मात्रै भने, ह्याण्डसेक गरेनन् । त्यसपछि मर्केलका साथमा आएका अरुले पनि सीहोफरतिर हात बढाएनन् । कोरोना प्रसार रोक्न नेताहरूले नै आनीबानी र व्यवहार बदल्नुपर्ने सन्देश सीहोफरले दिएका थिए ।

तर, हाम्रा नेताहरू भीडभाडमा जाने, मास्क मिलाएर नलगाउने र हात मिलाउने काम निस्फिक्री गरिरहेका छन् । गत साता राष्ट्रपति भवनमा आयोजित शपथ समारोहपछि प्रधानमन्त्री देउवालाई बधाई दिँदै एमाले वरिष्ठ नेता माधव नेपालले हात अघि बढाए । देउवाले नेपालसित ह्याण्डसेक गरे । लगत्तै उनीहरूले स्यानिटाइजर प्रयोग गरेको देखिएन ।

संसदमा विश्वासको मतमा भोटिङ सुरु हुनुअघि देउवा र निवर्तमान प्रधानमन्त्री ओलीले हात मिलाएका थिए । यसरी हात मिलाएपछि स्यानिटाइजर प्रयोग नगरी देउवाले मास्क खोलेर भाषण गरे अनि बोलिसकेपछि मास्क लगाए ।

स्मरणीय कुरा के भने, नेविसंघका विद्यार्थीलाई देउवाले स्वास्थ्य मापदण्ड पालना गर्न सुझाउँदा असार २०७७ तिर नेपालमा कोरोना भाइरसबाट संक्रमित हुनेको कुल संख्या १० हजार हाराहारीमा थियो । दैनिक सरदर पाँच सय जना संक्रमित थपिइरहेका थिए । त्यतिबेलासम्म ३० जनाको मृत्यु भएको थियो । तर, अहिले स्थिति त्योभन्दा भयावह छ । अहिलेसम्म ६ लाख ६८ हजार बढीलाई कोरोना लागिसकेको छ भने यसले साढे ९ हजार जनाको ज्यान लिइसकेको छ । दैनिक झण्डै दुई हजार संक्रमित थपिइरहेका छन् । पछिल्लो २४ घण्टामा १६ सय ४२ नयाँ संक्रमित थपिँदा २४ जनाको मृत्यु भएको छ ।

‘कोरोनाले थलै पार्ने स्थितिमा मात्र बिरामी अस्पताल आउने गरेका छन् । तैपनि अहिले अस्पतालमा आइसीयूहरू भरिभराउ छन्’, सरुवा रोगसम्बन्धी विशेषज्ञ डाक्टर शेरबहादुर पुन भन्छन्, ‘मानव जातिको अदृश्य शक्ति कोरोनासँगको लडाइँ त जारी नै छ । पहिलो लहरको स्थितिसँग अहिले दाँज्नै मिल्दैन । हामी त्यति जटिल मोडबाट गुज्रिरहेका छौँ ।’

प्रधानमन्त्री देउवा भने कोरोनाबाट मुक्ति मिलेझैं गरी भीडभाडतिर दौडिँदैछन् ।

कोरोनाको पहिलो लहर केही मत्थर हुँदैजाँदा जनस्वास्थ्यका मापदण्डहरूको खासै पालना नभएकोमा जनस्वास्थ्यविद्ले बारम्बार चिन्ता जनाउँदै थिए । तर, विज्ञका सुझावलाई नमानेर तत्कालीन प्रधानमन्त्री, मन्त्री, सत्तारुढ नेताहरूले नै स्वास्थ्य मापदण्डको खिल्ली उडाउँदा गत वैशाखदेखि कोरोनाले डरलाग्दो रूप लियो, जुन आजपर्यन्त छ । त्यो बेला कोरोना फैलाएको भन्दै देउवाले नै संसद्मा तत्कालीन प्रधानमन्त्री ओलीको आलोचना गरेका थिए । अचेल देउवा आफैँ कोरोना रोक्न लागू नियमहरू नमानी हिँडिरहेका छन् ।

‘धेरै नागरिकले खोप लाउन पाएका छैनन् । त्यसैले खोप लाइयो वा आएको छ लगाउँला भनेर कोही लापरवाह हुनुहुँदैन’, जनस्वास्थ्यविद् मरहट्ठा चेतावनी दिन्छन्, ‘भीडभाड गर्ने, मास्क नलगाउनेजस्ता लापरवाहीले हामीलाई अर्को डरलाग्दो चरणमा नलैजाला भन्न सकिन्न ।’

स्वास्थ्य मन्त्रालयका एक अधिकारी तत्कालीन प्रधानमन्त्री केपी ओलीलाई सम्झिँदै भन्छन्, ‘महामारीका बेला विज्ञलाई सुन्न छाडेर बेद, पुराण र उपनिषदका कुरा गर्दा, स्वास्थ्य मापदण्ड उल्लंघन गरी सभासम्मेलन गर्दाकाे परिणाम के भयो, हामी सबैलाई थाहै छ । अहिले पनि प्रधानमन्त्रीलाई चाहिँ कोरोना लाग्दैन भन्ने ढंगले गतिविधि गरिनु आपत्तिजनक छ ।’

डा. पुन विशिष्ट व्यक्ति, नेताहरू आफ्नो मात्र नभई जनताको स्वास्थ्य सुरक्षाप्रति पनि गम्भीर हुनुपर्ने बताउँछन् । ‘जसरी उहाँहरूको सुरक्षार्थ सुरक्षाकर्मी खटिएका छन्, उसैगरी जनतालाई कोरोनाबाट जोगाउन प्रधानमन्त्री, मन्त्री र नेताहरू खटिनुपर्छ’, डा. पुन भन्छन्, ‘स्वास्थ्यसम्बन्धी सरकारी नियमप्रति उहाँहरू अत्यन्तै संवेदनशील हुनुपर्छ । किनकि, उहाँहरूका गतिविधि सञ्चारमाध्यममा बारम्बार देखाइन्छ । जनताले त्यो बारबार हेरिरहेका हुन्छन् । सिको गर्छन् ।’

विकसित देशतिर उच्च पदस्थ व्यक्तिले सरकारी नियम मिच्नुलाई गम्भीर नैतिक अपराध मानिन्छ । स्वास्थ्य सुरक्षा मापदण्डविपरीत आफ्नो जन्मदिनको पार्टीमा सहभागी भएपछि नर्वेकी प्रधानमन्त्री एर्ना सोल्वेगले अघिल्लो वर्ष फेब्रुअरीमा २० हजार क्रोनर जरिवाना तिरेकी थिइन् । गतवर्ष अप्रिलमा लकडाउन उल्लंघन गर्दै परिवारसहित समुद्री किनारमा घुम्न गएपछि न्युजिल्यान्डका स्वास्थ्यमन्त्री डेभिड क्लार्कले राजीनामा दिएका थिए । लकडाउन उल्लंघन गरेपछि बेलायत सरकारको कोरोना भाइरस कार्यदलका सल्लाहकार तथा वरिष्ठ जनस्वास्थ्यविद् निल फग्र्युसनले राजीनामा दिनुपरेको थियो ।

याे पनि..

सम्बन्धित समाचार

प्रकाशित मिति: मंगलबार, साउन ५, २०७८ १५:०५