महामन्त्रीमा गगन र विश्वप्रकाशको पक्का दाबेदारी, अरु युवाको पनि तयारी

A+ A A-

अघिल्लो रिपोर्टिङमा शिलापत्रले कांग्रेसमा ह्वात्तै बढेको महाधिवेशन गर्मीबारे खोजीनीति गरेको थियो । १६ भदौमा हुने भनिएको १४ औं महाधिवेशनका लागि विमलेन्द्र निधि, शेखर कोइराला, शशांक कोइराला र कृष्णप्रसाद सिटौलाको सम्भावित दाबेदारीबारे हामीले चर्चा गरेका थियौँ । हामीले भनेका थियौँ, उनीहरू युवा पुस्तालाई महामन्त्री पद सुम्पिन चाहन्छन्, ता कि कांग्रेस सभापतिमा आफू सुरक्षित हुन सकियोस् ।

कांग्रेसमा चढ्यो महाधिवेशन गर्मी : निधि, शेखर, शशांक र सिटौलाको नजर युवातिर

युवाहरूको प्राथमिकता भने यी शीर्षस्थहरूले सोचेजति सजिलो छैन । पार्टीभित्र उनीहरूलाई बुढाहरूले 'युवा' भनेर आजसम्म पत्याएनन् । पार्टीबाहिर उनीहरूलाई 'बुढा' भनेर भाउ दिन छाड्दै जाने डर उत्तिकै छ । राजनीति दलभित्र मात्रै छैन, बाहिर पनि उत्तिकै छ । अझ बढी छ ।

यस्ताेमा उनीहरू के चाहन्छन् त ? यो रिपोर्ट यसै प्रश्नको वरिपरि केन्द्रित छ ।

पहिले उनीहरूको आन्तरिक सहकार्य र प्रतिष्पर्धा तयारीबारे सूचनाहरू केलाऔँ ।

कांग्रेस महाधिवेशन आउन ७० दिनजति बाँकी रहँदा नेतृत्वको सम्भावित दृश्य प्रष्ट बन्दै गएको छ । देउवा, निधि, शेखर, शशांक, रामचन्द्र पौडेलमध्ये जोकोहीले महामन्त्री बनाउन सक्ने सम्भावित अनुहारमा गगन थापा, विश्वप्रकाश शर्मा, प्रदीप पौडेललगायत देखिँदैछन् । धनराज गुरुङ, जीवन परियार, चन्द्र भन्डारी, सरिता प्रसाई, कल्याण गुरुङसमेतलाई उनीहरूले समेट्न खोजेको देखिन्छ । कल्याणको ध्यान भने सिधै सभापति 'हान्दिने'मा रहेछ ।

शिलापत्रसँग उनले भने, ‘म त योपल्ट सभापति भिड्ने हो, सबैको साथ–सहयोग चाहियो ।’

राजनीतिको व्यावहारिक पाटो बुझेका कांग्रेस युवा नेताहरू भने कल्याणझैं दुस्साहस मोल्न तयार छैनन् । विगतमा नरहरि आचार्यलगायतले पार्टी सभापतिमा दाबी गर्दा भोगेको नतिजा उनीहरूलाई याद छँदै छ । बुढाहरूले हाँकेको कांग्रेसमा महामन्त्री ताक्नु त महँगो पर्ने गर्थ्यो, केही अघिसम्म । गगन थापाले वरिष्ठ शशांक कोइराला र अर्जुननरसिंह केसीलाई चुनौती दिँदै तेह्रौं महाधिवेशनमा महामन्त्री लड्दा आम नागरिकले उत्साहका साथ हेरेका थिए । स्वयं कांग्रेसको परम्परागत महाधिवेशन मतदाता भने सकार्न तयार देखिएनन् । उल्लेख्य मत पाउँदापाउँदै पनि थापा हार्न पुगे ।

डेढ वर्ष अघि नै थापाले १४ औँ महाधिवेशनको महामन्त्रीमा लड्ने घोषणा गरिसकेका छन् । महाधिवेशन आउन दुई महिना बाँकी छँदा उनी महामन्त्रीका एकमात्र घोषित दाबेदार देखिन्छन् । ‘मेरो उम्मेदवारी निःसन्देह महामन्त्रीमा हुन्छ, जिल्लाका साथीहरूसँग अन्तर्क्रिया गरिरहेको छु, केन्द्रमा नेताहरूसँग पनि कुराकानी भइरहेको छ,’ थापाले भने, ‘अहिले समग्र पार्टीलाई राष्ट्रिय राजनीतिक मुद्दाको नेतृत्व गर्नेगरी अघि बढाउन मेरो, हाम्रो ध्यान केन्द्रित छ । अर्को महिनासम्म भावी नेतृत्वको बारेमा स्पष्ट चित्र आइसक्छ ।’

थापालाई नजिकैबाट बुझ्नेहरूको भनाइमा, उनी विगतको आफ्नो कृष्ण सिटौला समूहको तर्फबाट मात्रै उम्मेदवार नबन्न सक्छन् । कारण, सिटौला आफैँ सभापतिमा लड्ने मुडमा देखिँदैनन् । बरु सिटौला आगामी कांग्रेस सभापति निर्वाचनका लागि किङ्मेकर बनेर अगाडि बढ्न सक्छन् । यस्तो अवस्थामा उनी उपसभापति बन्न सक्ने अवस्था हुन्छ । उनले विगत १३ औँ महाधिवेशनको तेस्रो धार अक्षुण्ण राख्दै थापालाई आफ्नो समूहको अगुवाका रुपमा महाधिवेशनमा होम्न भने सक्नेछन् ।

थापाले विमलेन्द्र निधि या शेखर कोइरालामध्ये एकलाई सभापति मान्ने सम्भावना देखिन्छ । उनी देउवा र शशांक कोइरालाको महामन्त्री भने नबन्ने निकटस्थहरूले स्पष्ट गरे ।

यस्तो अवस्थामा थापालाई टक्कर दिन आइपुग्नेछन्, पार्टी प्रवक्ता विश्वप्रकाश शर्मा । सिंगो पार्टी पंक्तिभित्र यिनै दुई नेताहरूको बढ्ता चर्चा हुनेगर्छ । महाधिवेशन प्रतिनिधिहरूलाई ‘थापा या शर्मा’ होइन, ‘थापा र शर्मा’ छान्ने सुविधा हुनेछ । कारण, आइन्दा कांग्रेसमा दुवै महामन्त्री निर्वाचित भएर आउनेछन् ।

घुम्ने मेचमाथि विमलेन्द्र निधिः ‘ज्योतिषीले मलाई छिट्टै शिखरमा पुग्छौ भनेका छन्’ (भिडियाे)

‘सभापति छान्दा महाधिवेशन प्रतिनिधिले आफ्नो लाइनलाई ध्यान दिने गर्छन्, तलका पदहरूमा भने क्रस भोट हुने हाम्रो परम्परा नै छ । २५ केन्द्रीय सदस्य छान्दा झन्डै १२–१३ जस्तो सदस्यहरू मिसमास भएर जितिरहेका हुन्छन्,’ कांग्रेसका एक वरिष्ठ नेताले भने ।

शर्माले अहिलेसम्म महामन्त्री उम्मेदवार बन्नेबारे औपचारिक अभिव्यक्ति कतै दिएका छैनन् । तर पार्टीको आन्तरिक वृत्तभित्र उनले यसअघि नै आफ्नो इच्छा सार्वजनिक गरिसकेका छन् । ‘निःसन्देह नयाँ पुस्तामा पार्टी नेतृत्व जानुपर्छ भन्ने आवाज उठ्दैगर्दा हामीले यो धारको नेतृत्व गर्दै आएका नै छौँ,’ शर्माले भने, ‘समय आएपछि यसबारे बोल्नु नै पर्छ । अहिले महाधिवेशनलाई कसरी भौतिक र भर्चुअल दुवै किसिमले सफल पार्ने भन्नेबारे प्राविधिक तयारीमा जुटेका छौँ ।’ शर्माले आफ्नो उम्मेदवारी आउन सक्ने संकेत भने गरेका छन् । उनलाई नजिकबाट चिन्नेहरूको भनाइमा महामन्त्रीमा देउवा समूहबाट शर्माको उम्मेदवारी शतप्रतिशत पक्का छ ।

उसो त शर्मालाई विगतमा थापा, चन्द्र भण्डारी, प्रदीप पौडेललगायतको समूह त्याग्दै कांग्रेसभित्र सुधार र परिवर्तनको आवाज धीमा बनाउन भूमिका खेलेको भन्ने आरोपसमेत छ । तर, शर्माका दुई बाध्यता भने भिन्नै किसिमका छन् । पहिलाे, गृहजिल्ला झापामै कृष्ण सिटौलाबाट पटक–पटक उपेक्षा र असहयाेग बेहाेर्दै आएका छन् शर्माले । विकल्प खोज्नुपर्ने आफ्नाे बाध्यताका बारेमा उनले युवाहरूको समूहलाई अवगत गराउँदै आएका रहेछन् ।

दाेस्राे, युवा पुस्ताकाे आन्तरिक प्रतिष्पर्धाकाे आयाम । थापालाई पार्टी प्रवक्ता बनाउन देउवाले बचन दिए पनि उनको समूहका नेताहरूले थापाबाट भविष्यमा हुन सक्ने ‘असुरक्षा’ दर्शाउँदै दबाब दिएपछि देउवा पछि हट्न बाध्य भएका थिए । थापाले शर्मालाई नेविसंघ कार्यसमितियता नै सिनियर मान्दै आएकाे भए पनि यी दुईबीच यही विन्दूबाट चिसाेपन सुरु भएको हो । प्रदीप पौडेललगायत युवाहरूले थापालाई आफ्नो अगुवाका रूपमा अघि सार्दै आएका छन् । शर्मासँग भने उनीहरू समेतको दूरी कायम छ ।

रामशरण महत, मिनेन्द्र रिजाल, प्रकाशशरण महत, रमेश लेखकलगायत आकांक्षीहरू महामन्त्री लड्ने तयारीमा छन् । थापा र शर्मा दुई समूहबाट उम्मेदवार बने पनि उनीहरूको चुनौती घट्ने छैन ।

प्रदीप पौडेलले महामन्त्री लड्ने आकांक्षा पालेका छैनन् । तर, दुईभन्दा बढी सभापति प्रत्याशी बन्ने अवस्थामा उनलाई समेत महामन्त्रीका लागि अगाडि सार्न सक्ने सम्भावना देखिन्छ । उनी आफैँ भने सहमहामन्त्री लड्ने, त्यसमा जित्ने ध्याउन्नमा देखिन्छन् । जीवन परियार, धनराज गुरुङ, सरिता प्रसाईलगायत नेताहरू सहमहामन्त्रीको लडाइँमा देखिन सक्ने कांग्रेस सूत्रले बतायो ।

युवा नेताहरूलाई आफू महाधिवेशन जित्ने चुनौतीभन्दा बढ्ता चिन्ता कांग्रेसलाई नयाँ पुस्तामा कसरी स्थापित गराउने भन्ने देखिन्छ । जुनसुकै खेमाका युवा नेताहरूलाई देउवा, रामचन्द्र पौडेल या शशांक कोइराला जस्ता नेताहरूलाई अघि सारेर आगामी चुनावमा जनतासामू जान कठिन छ भन्ने परेको छ । ‘युवा पुस्ताबाट उल्लेख्य क्रियाशील सदस्य बनाउने भनेका छौँ, हाम्रो नेतृत्वमा अझै पनि पाका नेताकै वर्चस्व छ,’ कांग्रेसका एक युवा नेताले भने, ‘इतिहासमा जेल बसेको, कुटाइ खाएको कथा सुनाएर युवा पुस्तालाई मनाउन गाह्रो छ । उनीहरू छिटो परिवर्तन चाहन्छन् ।’

निधि, शेखर कोइरालाजस्तालाई यो महाधिवेशनका लागि नेताका रुपमा अघि सार्न सकियो भने १५ औं महाधिवेशनसम्म युवा नेतृत्व स्थापित गराउन गाह्रो नहुने तिनको बुझाई छ ।

एउटै दुःख छः १५ औँ महाधिवेशन आइसक्दा सम्म अधिकांश अधवैंशे ‘युवा नेता’ हरू प्रौढ भइसकेका हुनेछन् । तर, कांग्रेसजस्तो जेठो–पाको पार्टीसँग यसको व्यावहारिक विकल्प पनि त छैन, जो तत्काल सफल भइहालोस् ।

यो पनि :

कांग्रेसमा चढ्यो महाधिवेशन गर्मी : निधि, शेखर, शशांक र सिटौलाको नजर युवातिर

प्रकाशित मिति: बिहीबार, असार १०, २०७८ ०७:५७