फेरि सुरु भयो मलको हाहाकार : कृषि मन्त्रालय भन्छ- अभाव छैन, किसानको प्रश्न- कहाँ छ मल ?

फेरि सुरु भयो मलको हाहाकार : कृषि मन्त्रालय भन्छ- अभाव छैन, किसानको प्रश्न- कहाँ छ मल ?

A+ A A-

बाली लगाउने समयमा नेपालमा बर्सेनि रासायनिक मलको अभाव हुँदै आएको छ । यस वर्ष पनि विगतका वर्षहरूको नियती दोहोरिन थालेको कृषकहरू बताउँछन् ।

तराईका जिल्लामा धानको बिउ राख्ने समय भइसक्यो । बाली लगाउने समय सुरु भएसँगै मल किन्न किसान कृषि सामग्री केन्द्र तथा सहकारी संस्था धाउन थालेका छन् । तर, मल नपाएको उनीहरूको गुनासो छ ।

नेपालमा यो मौसममा करिब २ लाख मेट्रिक टन रासायनिक मल आवश्यक पर्ने कृषि तथा पशुपन्छी विकास मन्त्रालयको तथ्यांक छ । नेपालमा वार्षिक ७ लाख मेट्रिक टन मल खपत हुने मन्त्रालयले जनाएको छ ।

मलको अभाव छैन : कृषि मन्त्रालय

कृषि सामग्री कम्पनी लिमिटेडसँग २० हजार ८६ मेट्रिक टन युरिया, ३९ हजार २ सय ८६ मेट्रिक टन डीएपी, ४ हजार १ सय ४६ मेट्रिक टन पोटास र ४ सय ४४ मेट्रिक टन कृषि चुना मौज्दात रहेको कृषि मन्त्रालयले जनाएको छ ।

त्यस्तै, साल्ट ट्रेडिङ कर्पोरेसनसँग १५ हजार २ सय ४ मेट्रिक टन युरिया, १४ हजार ४ सय ४४ मेट्रिक टन डीएपी र ३ हजार ८ सय ९६ मेट्रिक टन पोटास मौज्दात रहेको मन्त्रालयले जानकारी दिएको छ ।

कृषि सामग्री कम्पनी र साल्ट ट्रेडिङ कर्पोरेसनसँग गरी हाल जम्मा ३५ हजार २ सय ९० मेट्रिक टन युरिया, ५३ हजार ७ सय ३० मेट्रिक टन डीएपी, ८ हजार ४२ मेट्रिक टन पोटास र ४ सय ४४ मेट्रिक टन कृषि चुना मौज्दात रहेको मन्त्रालयले सार्वजानिक गरेको तथ्यांकमा उल्लेख छ ।

भारतको कलकत्ताबाट ३० हजार मेट्रिक टन मल नेपाल ल्याउन काम भइरहेको छ । साथै, बंगलादेशबाट १९ हजार मेट्रिक टन प्याकिङ भएर ल्याउने तयारी अवस्थामा छ । ६५ हजार मेट्रिक टन युरिया मल मार्गमा रहेको र असार पहिलो साताभित्र आउने कृषि मन्त्रालयले जनाएको छ ।

कोरोना भाइरसका कारण सम्बन्धित बिक्री केन्द्र र वितरण गर्ने संस्थामा मल नपुगेको कृषि सामग्री कम्पनीका प्रबन्ध सञ्चालक नेत्रबहादुर भण्डारीले जानकारी दिए । विगतका वर्षहरूमा जस्तो यो वर्ष मलको अभाव छैन । किसानलाई बालीनाली लगाउने समयमा रासायनिक मलको अभाव हुन नदिने गरी मल वितरण भइरहेको भण्डारीको भनाइ छ ।

सरकारले भारतबाट जीटुजीमार्फत मल ल्याउने सम्झौता गरेको छ । पाँच वर्षका लागि जीटुजीबाट प्रति वर्ष २ लाख मेट्रिक टन रासायनिक मल ल्याउने सम्झौता भएको मन्त्रालयले जनाएको छ ।

चालु आर्थिक वर्षमा ५ लाख मेट्रिक टन मल आयात गर्ने लक्ष्य लिइएको थियो । करिब ४ लाख मेट्रिक टन अनुदानको मल खरिद भएको कृषि मन्त्रालयले जानकारी दिएको छ ।

मलको अभाव भइरहेको विषयमा कृषि सामग्री केन्द्र र सम्बन्धित सहकारी संस्थामा जानकारी लिइरहेको मन्त्रालयका सचिव डा. योगेन्द्र कुमार कार्कीले जानकारी दिए । हाल, १ लाख मेट्रिक टनभन्दा धेरै मल स्टक रहेको उनले जानकारी दिए । कृषि मन्त्रालयले मल अभाव हुन नदिन प्रयास गरिरहेको कार्कीको भनाइ छ ।

किसानको प्रश्न- कहिले पाइन्छ मल ?

बर्खे धान खेती गर्ने तयारी गरे पनि मल नपाएको गुनासो गर्छन्- झापा दमकका किसान विकास पराजुली । झापाको बिर्तामोडसम्म पुगे पनि मल नपाएर रित्तो हात फर्किएको पराजुलीले बताए । नेपालमा मल नपाएपछि भारतको सीमा क्षेत्रबाट महँगोमा मल किनेर ल्याउन बाध्य भएको उनको भनाइ छ ।

कैलालीका किसान रविन्द्र चन्दले पनि मल किन्न नपाएको बताए । कोरोना रोकथामका लागि जारी गरिएको निषेधाज्ञाका कारण मल बिक्रेता सहकारी संस्थाले आवश्यक परिमाणमा मल ढुवानी गर्न नकिएको जवाफ दिएको उनले बताए ।

सरकारले मलको अभाव छैन भने पनि बजारमा मल नपाएको उनको गुनासो छ । दुई सातायता आफू र छोराले कैलाली आसपासका बजारमा खोजी गरे पनि मल नपाएको उनले बताए ।

सरकारले रासायनिक मलमा दिइने अनुदान बढाई आगामी वर्षका लागि १२ अर्ब बजेट विनियोजन गरेको छ । प्रत्येक वर्ष मलमा अनुदान दिन बजेट विनियोजन गर्दै आएको छ ।

प्रकाशित मिति: सोमबार, जेठ २४, २०७८ १०:४१