श्रीमान्‌को कोभिड निको पार्न काठमाडौं आएकी थिइन्, चितामा दागबत्ती दिएर फर्किन्

श्रीमान्‌को कोभिड निको पार्न काठमाडौं आएकी थिइन्, चितामा दागबत्ती दिएर फर्किन्

श्रीमान बाबुरामलाई पशुपति आर्यघाटमा दागबत्ती दिँदै सविता ।

A+ A A-

रातो स्वीटर । रातै सुरुवाल । सिउँदोमा सिन्दुर । अनि नीलो पीपीई सेट । मुखमा मास्क । पछाडि बोकेकी थिइन् कालो झोला । बेचैन र शिथिल अनुहार ।

बिहीबार राति शुक्रराज ट्रपिकल तथा सरुवा रोग अस्पताल टेकुको प्राङ्गणमा भेटिएकी थिइन्, गोरखाको शहीद लखन गाउँपालिका, ताक्लुङ्गकी ४० वर्षीया सविता लामिछाने ।

टेकु अस्पतालको प्राङ्गणमा बेड र भेन्टिलेटरको प्रतीक्षामा ।

अस्पताल प्राङ्गणको चिसो भुइँमा घोप्टो परेर अक्सिजनको प्रतीक्षामा लडिरहेका थिए, ४२ वर्षीया सविताका श्रीमान् बाबुराम लामिछाने । उनको शरीरमा अक्सिजनको तह निकै तल झरिसकेको थियो । डा. अनुप बाँस्तोलाले हतार-हतार अक्सिजन चढाए । ३२ मा झरेको उनको अक्सिजनको तह केही बेरपछि ९० मा पुग्यो । बाबुरामको शरीरमा जति अक्सिजनको तह घट्थ्यो, त्योभन्दा बढी सविताको मुटु ढुकढुक गर्थ्यो । उनी डाक्टरसँग हारगुहार गर्थिन् । बल्लबल्ल डाक्टरले बाबुरामका लागि प्यासेजमा बेड मिलाए । तर, उनका लागि भेन्टिलेटर चाहिने थियो । जो सम्भव नै थिएन ।

टेकु अस्पतालमा बेड नपाएर चिसो भुइँमै राखेर अक्सिजन दिँदै ।

२९ वैशाख (बुधबार) मा सिनामंगलस्थित काठमाडौं मेडिकल कलेजमा श्रीमान्‌लाई पुर्‍याएकी सविताले बेड र अक्सिजन नपाएपछि भोलिपल्ट बिहीबार टेकुमा पुर्‍याएकी थिइन् ।

तर, सोही दिन नवनियुक्त प्रधानमन्त्री केपी ओली भन्दै थिए, ‘अस्पतालहरूमा बेडको खासै कमी छैन । बेड एकातिर बिरामी अर्कोतिर फर्किएको अवस्था छ । बेडमा भन्दा सुविधासम्पन्न अस्पतालमा जाने इच्छा सबैको हुन्छ, ताकि बाँच्न सकियोस् । त्यसकारण खासखास अस्पतालमा बिरामी केन्द्रित हुने र अरु ठाउँ रिक्त हुने स्थिति छ । सबै ठाउँमा बेडको उपलब्धता छ । बेड मात्र होइन, अक्सिजनसहितका बेडहरू । आवश्यक अन्य उपकरणसहितका बेडहरू उपलब्ध छ ।’

तर, अस्पतालको प्राङ्गणमा भने बेड, भेन्टिलेटर र अक्सिजन नपाएर बिरामी ढलिरहेका कारुणिक दृश्य देखिन्थे । वास्तवमा प्रधानमन्त्रीको भनाइ एकातिर अस्पतालहरूको हालत अर्कोतिर देखिन्थ्यो ।

बाबुरामको उपचार गर्दै डा. अनुप बाँस्तोला ।

प्राङ्गणमा कोभिडसँग जुधिरहेका बाबुरामले मलिन स्वरमा हामीसँग भरोसा मागे, ‘श्रीमती एक्लै छिन् । मलाई बेडमा नलगेसम्म नजानू ल ।’ त्यसो त यसअघि उनीसँग न चिनजान थियो, न बोलचाल नै भएको थियो । त्यही प्राङ्गणमा भेट भएको थियो । दुःखमा उनले हामीसँग सहारा खोजेका थिए ।

उनलाई प्राङ्गणबाट बेडमा सारेपछि निस्कनै लाग्दा फेरि सविताले भनिन्, ‘आज यतै बस्न मिल्दैन ?’ उनको पीडायुक्त आवाजपछि राति अबेरसम्म प्राङ्गणमै बस्यौँ । बाबुरामको स्वास्थ्यमा केही सुधार भएपछि आपत् परे फोन गर्न सुझाएर मध्यराति हामी घर फर्किएका थियौँ ।

टेकु अस्पतालमा बेड नपाएर चिसो भुइँमै राखेर अक्सिजन दिँदै ।

भोलिपल्ट !

प्रातःकालमै मोबाइलमा घण्टी बज्यो । फोन थियो सविता दिदीको । ‘भाइ उहाँलाई गाह्रो भएको छ । आउन मिल्छ ?,’ उनको चीत्कार थियो । तत्कालै अस्पतालका कर्मचारीले अक्सिजन मिलाइदिपछि दिउँसो आउने बाचा दिए । फेरि १० बजे फोनमा कुरा भयो । उनले भनेकी थिइन्, ‘उस्तै छ तर उहाँ आत्तिनुभएको छ ।’

उनले ठीकै भएको संकेत दिएपछि अघिल्लो रात टेकु अस्पतालको दृश्यलाई शब्दमा उत्तार्दै थिए, ‘टेकुका डाक्टरको याचना, ‘एक लिटर भए पनि अक्सिजन ल्याऊ, मान्छे कोल्याप्स हुन लाग्यो’ । कोल्याप्स हुन लागेको पात्र तिनै बाबुराम थिए ।

टेकु अस्पतालको शय्यामा बाबुराम लामिछाने ।

त्यो रात बाबुराम बाँचेको कथा शब्दमा उतारेर टेकुतर्फ लागेँ । टेकु नपुग्दै बीचबाटोमै फोन आयो, ‘बाबुराम सर त बित्नुभएछ नि !’ अघिल्लो रात ‘बेडमा नलगेसम्म नछोड्नू है’ भनेका बाबुराम सदाका लागि छोडेर गइसकेछन् ।

टेकु पुग्दा श्रीमतीले उनको शवलाई पशुपति पुर्‍याएर आफैँले दागबत्ती दिएर अन्त्येष्टि गरिसकेकी रहिछिन् । फोन सम्पर्क गर्दा उनी कुरिनघाट पुगेको बताइन् । आउँदा श्रीमान्‌सहित आएकी सविता फर्किंदा एक्लै फर्किएकी थिइन् । अघिसम्म रातो पहिरनमा रहेकी सविताको रूप नै फेरियो ।

श्रीमान्‌को काजकिरियामा बसेकी सविता ।

उनले श्रीमान् गुमाइन् । देशले एउटा कर्मठ शिक्षक गुमायो । बाबुराम सर सिंजाली माध्यमिक विद्यालय गोरखाका सहायक प्रधानाध्यापक थिए । ‘बाबुराम सर सबैको प्रिय हुनुहुन्थ्यो । सधैँ हास्नुपर्थ्यो’, पूर्वविद्यार्थी विन्दु परियार भन्छिन्, ‘विद्यार्थीसँग साथीको व्यवहार गर्नुहुन्थ्यो । उहाँको निधनको खबरले स्तब्ध भएकी छु ।’

पर्सिपल्ट !

फोन सम्पर्कमा आएकी सविताले भनिन्, ‘श्रीमान्‌को कोभिडको रिपोर्ट त आज बिहान आयो । पोजिटिभ ।’ २८ गते गाउँपालिकाले परीक्षणका लागि स्वाब लिएको थियो । तर, उनको रिपोर्ट ५ दिनपछि आयो । जति बेला बाबुराम यो संसारमै थिएनन् ।

कोभिडको रिपोर्ट नभएकाले नै टेकुबाट उनले श्रीमान्‌को शव लिएर अन्त्येष्टि गरेकी रहिछिन् । ‘१० बजे तपाईंसँग कुरा भयो । ११ बजे श्रीमान् बित्नुभयो । केही सोच्न सकिनँ । राजु धिताल भाइको सहयोगमा पशुपति पुर्‍याएँ’, उनी भन्छिन्, ‘कसरी व्यक्त गरौँ मेरो दुःख । तीन/चार जना आउनुभएको थियो । कोभिडको भनेर कसैले छुन मानेनन् । मेरो श्रीमान्‌को काम म आफैँ गर्छु भनेर दागबत्ती दिएँ । निको बनाउन काठमाडौं लगेको दागबत्ती दिएर गाउँ फर्किएँ ।’

गाउँ फर्किन उनले गाडीसमेत पाइनन् । ‘काठमाडौंबाट राजु भाइले कुरिनघाटसम्म पुर्‍याउनुभयो । कुरिनघाटमा गाउँबाट लिन आउनुभएको रहेछ । कोरोना भनेर गाडी चढाउने कोही भएनन्’, उनी भन्छिन्, ‘हिँडेर राति १ बजेतिर घर पुगेकी थिएँ ।’

घरमा दुईवटी छोरी बाबा र ममीको प्रतीक्षामा थिए । छोरीलाई समेत उनीले बाबा बितेको खबर सुनाउन सकिनन् । ‘बाबा निको भएर घर फर्किन लागेको भन्नुभएको थियो’, छोरी कृति भन्छिन्, ‘कुरिनघाट आइपुगेपछि फोन गर्दा ममीले बाबा त हुनुहुन्न भन्नुभयो । हामीले सम्हाल्नै सकेनौँ ।’

सिंजाली माध्यमिक विद्यालय गोरखाका सहायक प्रधानाध्यापक बाबुराम लामिछाने।

बाबुराम मात्र होइन । उनको परिवारमा अन्य सदस्यलाई पनि कोरोनाले भेटेको रहेछ । काठमाडौं आउनु अघिल्लो दिन बाबुरामले दिदीलाई पनि गुमाएका रहेछन् ।

‘१६ वैशाखमा भान्जीको बिहे थियो । १७ गते कान्छो ससुराको छोराको । बिहेमा सबै काम उहाँले नै गर्नुभयो । हाम्रो घरमा ठूलो दशा रहेछ । २७ गते दिदी (भान्जीको ममी) बित्नुभयो’, सविता भन्छिन्, ‘सासूआमा र जापानबाट आउनुभएका देवरको काठमाडौंमै उपचार भइरहेको छ ।’

आज सविताको घरमा सन्नाटा छ । ‘कोरोना भनेर कोही आउनुभएको छैन । दुईवटी छोरी र म मात्र छौँ । महिलाले पनि गर्न हुन्छ । १३ दिनसम्म गर्नुपर्ने काज किरिया आफैँ गर्छु’, हिम्मत जुटाउँदै उनी भन्छिन्, ‘घरको मात्र होइन, गाउँकै दियो निभेको छ ।’

काठमाडौंमा घर बनाउने र छोरीहरूलाई पढाउने बाबुरामको सपना भने अधुरै रह्यो । छोरीहरूलाई पढाउनकै लागि काठमाडौंको गोलढुंगामा चार आना जग्गामा ११ वैशाखमा जग हालेर घर फर्किएका रहेछन्, बाबुराम ।

काठमाडौंमा घरको जग हाल्दै गरेका बाबुराम ।

‘गाउँको घर पनि सडक बनाउन भनेर डोजरले भत्कायो । अब काठमाडौंमै बस्ने भनेर अस्ति मात्र जग हालेको थियो । १८–१९ गते फेरि घर बनाउन काठमाडौं आउने तयारी थियो । अब कति दुःख पाउने हो थाहा छैन । घरमा बाइक छ, अब त्यो के काम ?’, उनी विलाप गर्छिन् ।

बाबालाई सामान्य रुघाखोकी लाग्दा पनि गाउँलेले धारामा पानी लिन नआइज भनेर घृणा गरेको छोरी कृतिले दु:खेसो पोखिन् । ‘आफूलाई भन्दा बढी परिवारलाई माया गर्नुहुन्थ्यो,’ उनी भन्छिन्, ‘सानै उमेरमा बाबाले छोडेर जानुभयो । बाबाको मायालाई भुल्न सक्दैनौँ । उहाँको सपना अब ममी र हामी मिलेर पूरा गर्छौं ।’

(तस्वीरहरू परिवारको सहमतिमा सार्वजनिक गरिएको हो)

याे पनि..

टेकुका डाक्टरको याचना, ‘एक लिटर भए पनि अक्सिजन ल्याउ, मान्छे कोल्याप्स हुन लाग्यो’

आईसीयूबाट डाक्टरको अपिल- बाँच्न गाह्रो छ, सेल्फ लकडाउनमा बस्नुस्

उनी लाख बत्ती बाल्न दाङबाट पशुपति आएका थिए, कोभिडले पशुपति त पुर्‍यायाे, तर मृत (भिडियोसहित)

शय्याबाट कोरोना संक्रमितको प्रश्न- अस्पतालले आफैँ अक्सिजनको व्यवस्था गर्नु भन्छ, कहाँबाट ल्याउनू ?

‘अस्पतालले अक्सिजन छैन भनेर पठायो, हामीलाई आमाले छाडेर जानुभो’

प्रकाशित मिति: आइतबार, जेठ २, २०७८ १८:५५