शय्याबाट कोरोना संक्रमितको प्रश्न- अस्पतालले आफैँ अक्सिजनको व्यवस्था गर्नु भन्छ, कहाँबाट ल्याउनू ?

शय्याबाट कोरोना संक्रमितको प्रश्न- अस्पतालले आफैँ अक्सिजनको व्यवस्था गर्नु भन्छ, कहाँबाट ल्याउनू ?

फाइल तस्वीर

A+ A A-

सिन्धुपाल्चोककी ५० वर्षीया दुर्गादेवी बजगाइँलाई १६ वैशाखमा कोरोना पोजिटिभ देखियो । परिवारले भक्तपुरको मध्यपुर अस्पताल पुर्‍याउँदा उनको फोक्सोमा ७० प्रतिशत संक्रमण फैलिसकेको थियो । उनलाई तत्कालै हाइफ्लो अक्सिजनसहित आईसीयू चाहिने भयो । सबै आईसीयू भरिएकाले मध्यपुर अस्पतालले उपलब्ध गराउन सकेन ।

परिवारले दुई दिन लगाएर खोजेपछि गोकर्णेश्वर नगरपालिका आत्तरखेलस्थिति नेपाल मेडिकल कलेजमा आईसीयू मिल्यो । बल्ल उनले उनले थोरै राहतको सास फेर्न पाइन् । स्वास्थ्यमा केही सुधार भएपछि मेडिकल कलेजले दुई दिनअघि उनलाई आईसीयूबाट क्याबिनमा सार्‍यो । तर, उनलाई अक्सिजन टुटाउन मिल्दैन । अक्सिजन दिएन भने उनको मुटुको चाल पनि टुट्ट ।

मंगलबार दिउँसो ३ बजे एकाएक अस्पताल प्रशासनले बिरामीका आफन्तलाई निर्देशन दियो, ‘हामी अक्सिजनको प्रबन्ध गर्न सक्दैनौँ । अक्सिजन आफैँ मिलाउनुहोस् वा बिरामीलाई अर्को अस्पतालमा लैजानुहोस् ।’

सरकारले समेत मिलाउन नसकेको अक्सिजन बिरामीले कहाँबाट मिलाउने ? कहाँबाट ल्याउने ? तत्कालै बिरामीका आफन्तले स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालयमा फोन दबाए ।

‘मन्त्रालयले अस्पताल अस्पतालमा अक्सिजन गएको छ चिन्ता नलिनुहोस् भन्यो’, दुर्गादेवीका भन्जा भन्छन्, ‘अक्सिजन छैन भनेर अस्पतालले हात उठायो । अब के गर्ने ?’

त्यसो त यो समस्या उनको मात्र होइन । मेडिकल कलेजमा भर्ना भएका कोभिडका सबै बिरामीको समस्या हो । अस्पतालले बिरामीलाई नै अक्सिजन खोज्न भनेपछि आफन्तहरू अक्सिन उद्योगतर्फ लागे ।

‘१५-२० जनाकै समस्या छ । सबै अक्सिजन खोज्न निस्किएका छौँ’, उनले भने, ‘अस्पतालले ५ बजेभित्र अक्सिजन ल्याउन भनेको छ ।’ तर, उनले ५ बजेसम्म पनि अक्सिजन पाएका थिएनन् । बालाजुको एक उद्योगमा उनी लाइनमै थिए । अन्त्यमा उद्योगले भन्यो, ‘खाली सिलिन्डर ल्याए भर्न मिल्छ । हामीले बेच्न त मिल्दैन ।’

उनी निरास हुँदै भन्छन्, ‘अस्पतालसँग खाली सिलिन्डर मागेका थियौं, दिएन । माइजुलाई उता गाह्रो छ । अब अक्सिजन कहाँबाट ल्याउने ?’

उनी अक्सिजनको खोजीमा अर्को उद्योगतर्फ लागे । अन्तत: उनले साढे ६ बजे एक सिलिन्डर अक्सिजन पाए । ‘बल्ल बल्ल अक्सिजन फर नेपालबाट एउटा पाएँ’, उनी भन्छन्, ‘६-७ घण्टालाई त पुग्छ त्यसपछि कहाँबाट मिलाउने तनाव छ ।’

मेडिकल कलेजका बिरामीले अक्सिजन खोजी रहँदा स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालयमा स्वास्थ्यमन्त्री हृदयेश त्रिपाठीले भनिरहेका थिए, ‘ महामारी बढ्दो क्रममा छ । सरकारले चाहेर पनि सहज रुपमा अक्सिजन आपूर्ति गर्न सकेको छैन । छिमेकी देश तथा मित्रराष्ट्रहरूमा समेत कोरोना संक्रमण बढेकाले अक्सिजन सहज रुपमा आपूर्ति गर्ने अवस्था छैन ।’

मन्त्रीको भनाइबाट पनि प्रस्ट हुन्छ बिरामीले सहजै अक्सिजन पाउने अवस्था छैन । केही दिनअघिसम्म सरकारले अक्सिजनको समस्या छैन भनेको थयाे । तर, अहिले बिरामी नै अक्सिजन खोज्दै हिँड्न थालेका छन् । त्यसो त सरकारले कोरोनाको महामारीले यो रुप लिने पहिल्यै नै प्रक्षेपण गरेको थियो । प्रक्षेपण अनुसार पूर्वतयारी नगर्दा यस्तो समस्या आएको विज्ञहरू बताउँछन् ।

‘प्रक्षेपण आयो, पूर्वतयारीको सूचना आएन’, जनस्वास्थ्यविद् डा. शरद वन्त भन्छन्, ‘महत्त्वपूर्ण कुरा तयारी हो । प्रक्षेपणको नम्बरले मात्र अर्थ राख्दैन । बेड र अक्सिजन नपाएर नागरिक मर्नु भनेको राज्यले ठूलो अपराध गर्नु हो ।’

सरकारले अस्पतालहरूमा अक्सिजनको कोटा तोकेपछि झन् समस्या देखिएको छ । कोभिड-१९ संकट व्यवस्थापन सञ्चालन केन्द्र (सीसीएमसी) ले तोकिए बमोजिम अक्सिजन सिलिन्डर उपलब्ध गराउन अक्सिजन उद्योगहरूलाई निर्देशन दिएको छ ।

यो पनि :

अस्पतालमा अक्सिजनको लागि कोटा निर्धारण, कुन अस्पतालले कति पाउँछन् ?

बजारमा अक्सिजनको माग चुलिँदै, सरकार भन्छ- चाहेर पनि अक्सिजन आपूर्ति हुने अवस्था छैन

लकडाउन वा स्वास्थ्य संकटकाल लगाउने स्वास्थ्यमन्त्रीको संकेत

काठमाडौंका सबै सरकारी अस्पताललाई कोभिड अस्पताल बनाउने सरकारको निर्णय

प्रकाशित मिति: मंगलबार, वैशाख २८, २०७८ १९:१३