‘९५ प्रतिशत बिरामीलाई अक्सिजन दिनुपरेको छ, अवस्था भयावह छ’

डा. शरदचन्द्र बराल ।

A+ A A-

कतिबेला कहाँबाट गम्भीर बिरामी आउँछन् भन्ने पत्तो छैन । ‘डिकेन्टिङ भवन’को ५० बेडको आइसोलेसनका केही बेड त्यस्तै बिरामी ल्याइहाल्नुपर्छ भनेर ‘स्टक’ राखिएको छ, केहीमा ड्युटीका स्वास्थ्यकर्मी बस्छन् । उपचार गराइरहेका संक्रमित कडा खालको निमोनिया भएका र कृत्रिम अक्सिजन लगाउनुपर्ने छन् ।

यस्तै बिरामीको चापले गण्डकी प्रदेशकै ठूलो पश्चिमाञ्चल क्षेत्रीय अस्पतालको कोभिड उपचार केन्द्र भरिएको छ । यहाँ गत १५ वैशाखदेखि संक्रमित राख्न सुरु गरिएको हो । सुरुमा ३५ बेड भनिएकोमा बिरामी ह्वात्तै बढेपछि एक हप्तामै बेड संख्या ५० पुर्‍याइएको छ ।

‘काठमाडौँ, दाङ, बुटवल, तनहुँबाट केस आइरहेको छ । कतिबेला बिरामी भर्ना गर्नुपर्छ भन्ने थाहा हुँदैन । हामी बेड खाली राखिरहने पक्षमा छैनौँ’, अस्पतालका कोभिड फोकल पर्सन डा. शरदचन्द्र बरालले भने ।

बिरामीको अवस्था प्रत्यक्ष अनुभव गरिरहेका डा. बराल अवस्था अझै भयावह बन्ने आकलन गर्छन् । कोरोनाको पहिलो लहरमा अस्पताल भर्ना हुने अधिकांश संक्रमित दीर्घरोगी र ५० वर्ष उमेरमाथिका थिए । अहिले त्यस्तो छैन ।

‘कन्ट्रोल रुम’मा फोन बजिरहन्छ, ‘हेलो ! बेड खाली छैन’ भन्न बाध्य छन् चिकित्सक

खोप लगाएकाले अहिले दीर्घ रोगीको संख्या कम भएको हुनसक्ने डा. बरालको अनुमान छ । ‘पहिलाको भन्दा अहिले कम उमेर, २० देखि ५० वर्षभित्रको उमेर समूह एकदमै प्रभावित छ’, उनले बिरामीको अवस्थाबारे सुनाए, ‘पहिला एकदम कम अक्सिजन चाहिने हुन्थ्यो भने अहिले एकदमै धेरै चाहिने किसिमका हुनुहुन्छ । त्योअनुसार अक्सिजन व्यवस्था गर्न घरीघरी हम्मेहम्मे पर्ने स्थिति भएको छ ।’

गण्डकी प्रदेशमा कोरोनाको जिल्लागत अवस्था । स्रोतः प्रदेश स्वास्थ्य निर्देशनालय, गण्डकी ।

बुधबार मात्रै क्षेत्रीय अस्पतालको आइसोलेसनमा स्याङ्जाका ५० वर्षीय संक्रमितले ज्यान गुमाए । गल्याङ नगरपालिका ११ का ती पुरुषमा कोभिड निमोनियाको समस्या थियो । अन्य दीर्घ रोग नभएका ती ५० वर्षका पुरुषको मृत्यु पश्चिमाञ्चल क्षेत्रीय अस्पतालमा दोस्रो लहरमा संक्रमित राख्न थालेपछिको पहिलो हो । पहिलो लहरमा पोखरामा कोरोनाबाट मृत्यु हुनेमध्ये अधिकांश यही अस्पतालमा उपचाररत थिए ।

बेड भए/नभएको सोध्न पोखरा बाहिरबाट मात्रै होइन प्रदेश बाहिरबाट पनि फोन आइरहन्छ । बेड सुनिश्चित भएपछि मात्रै बिरामीलाई आउन सुझाव दिने गरिएको छ । पश्चिमाञ्चलको आइसोलेसनमा गम्भीरबाहेक अरु बिरामीलाई राखिँदैन । अहिले उपचाररतमध्ये ९५ प्रतिशतलाई कृत्रिम अक्सिजन दिनुपरेको डा. बरालले बताए । ‘अहिले हाम्रोमा ९५ प्रतिशत बिरामीलाई अक्सिजन दिनुपरिरहेको छ । अनुमान गर्न सक्नुहुन्छ कति भयावह स्थिति छ भनेर’, उनले भने, ‘३५ जना बिरामीलाई अक्सिजन दिनुपरे ६० ठूलो सिलिन्डर सकिन्छ ।’

‘अस्पतालबाट बाँचेर फर्किएकाको अनुभव सुन्नुस्, कोरोना के हो ? थाहा हुन्छ’

गण्डकी प्रदेशमा गत हप्तासम्म सरकारीतर्फ संक्रामक तथा सरुवा रोग अस्पतालमा मात्रै आइसोलेसन थियो । उक्त अस्पतालले मात्रै नसक्ने र बेड पनि अभाव हुन थालेपछि क्षेत्रीय अस्पतालमा उपचार सुरु गरिएको हो ।

पश्चिमाञ्चल क्षेत्रीय अस्पतालको कोभिड उपचार केन्द्र ।

डा. बराल अझै आइसोलेसन निर्माण र बेड व्यवस्थापनमा जोड दिनुपर्ने आवश्यकता औँल्याउँछन् । ‘हाम्रो चुनौती नियमित र कोभिडका बिरामीलाई पनि सेवा दिनुपरेको छ । थोरै मानवीय संशाधनले व्यवस्थापन गर्न चुनौती भइरहेको छ’, उनले सरकारलाई सुझाए, ‘स्थानीय सरकार र प्रदेशले गर्न खोज्नुभएको छ । सकेसम्म आइसोलेसनको कक्ष निर्माण र बेड व्यवस्थापन गर्न सके धेरै व्यवस्थित हुने थियो ।

प्रदेश सरकारले क्षेत्रीय अस्पतालमा कोरोना संक्रमितको उपचारलाई अझ प्रभावकारी बनाउन ६२ लाख रुपैयाँ दिने १९ वैशाखमा निर्णय गरिसकेको छ ।

मेडिप्लस अस्पतालको कोभिड वार्डअगाडि राखिएको अक्सिजन सिलिन्डर ।

क्षेत्रीय अस्पताल मात्रै होइन, पोखराका निजी अस्पतालले कोरोनाको उपचारलाई छुट्याएका बेड पनि भरिएका छन् । चरक मेमोरियल अस्पताल, मणिपाल शिक्षण अस्पताल, गण्डकी मेडिकल कलेज, मेडिप्लस अस्पताललगायत निजी अस्पतालले संक्रमितको उपचार गरिरहेका छन् ।

यी अस्पताललाई पनि संक्रमितको व्यवस्थापनमा हम्मेहम्मे परिरहेको छ । ‘कोभिडको लागि भनेर ६ बेड छ । त्यसमा पाँच जनामा निमोनिया अल्लि धेरै छ’, मेडिप्लस अस्पतालका व्यवस्थापक दिवस कुँवरले थपे, ‘बुटवलतिरबाट पनि एक/दुई जना आउनुभएको थियो । अहिले सबै गण्डकी प्रदेशकै हुनुहुन्छ ।’

वैशाखको सुरुवातसँगै गण्डकी प्रदेशमा कोरोना संक्रमितको संख्या उकालो लाग्न थालेको हो । पछिल्लो २२ दिनमा प्रदेशभर ३४ सय ६१ जनामा काेराेना पोजिटिभ देखिएको छ । तीमध्ये तीन हजार ३१ जना सक्रिय संक्रमित हुन् ।

सक्रिय संक्रमितमध्ये ५९.४१ प्रतिशत अर्थात् १८०१ जना कास्कीका रहेको प्रदेश स्वास्थ्य निर्देशक डा. विनोदविन्दु शर्माले जानकारी दिए । बुधबार एकैदिन ५७४ संक्रमित थपिँदा प्रदेशमा कोरोना संक्रमित संख्या २० हजार नाघेको छ । हालसम्म प्रदेशमा २० हजार ४२७ जनामा संक्रमण पुष्टि भएकोमा १७ हजार १९५ जना निको भएका छन् ।

संक्रमितमध्ये २३७ जनाको मृत्यु भएको छ । पछिल्लो २२ दिनमा २७ संक्रमितले ज्यान गुमाएको निर्देशनालयको तथ्याङ्क छ ।

प्रकाशित मिति: बिहीबार, वैशाख २३, २०७८ १०:२०