करिब एक वर्षदेखि चीनको अघोषित नाकाबन्दी, उद्योगमन्त्रीले व्यक्त गरे असन्तुष्टि

करिब एक वर्षदेखि चीनको अघोषित नाकाबन्दी, उद्योगमन्त्रीले व्यक्त गरे असन्तुष्टि

A+ A A-

नेपालले वैकल्पिक व्यापारिक बजारका रूपमा प्राथमिकता दिएको चीनसँगको व्यापारमा असहजता बढ्दै गएको छ । व्यापार असहजताको विषयमा व्यापारीले पटक-पटक गुनासो गरेपछि सरकारको उच्चतहबाट पहल गरिएको थियो । तर त्यसपछि पनि चीनको व्यवहारमा कुनै परिवर्तन नआएपछि व्यवसायीले मात्रै होइन उद्योगमन्त्री लेखराज भट्टले समेत असन्तुष्टि व्यक्त गरेका छन् ।

उनले मंगलबार नेपाल इन्टर मोडल यातायात विकास समितिको कार्यक्रममा दक्षिणी छिमेकी देश अप्ठेरो अवस्थामा पनि जिम्मेवार नदेखिएको भन्दै असन्तुष्टि मात्रै जनाएनन् व्यापार नीतिमा नै पुनर्विचार गर्नुपर्ने अवस्था आएको बताए ।

चीनले गत वर्षको पुसदेखि नै विभिन्न बहानामा नाकामा अवरोध गरेको थियो । यसबीचमा उद्योग वाणिज्य आपूर्ति मन्त्रालयका साथै अर्थमन्त्रालय अन्तर्गतको भन्सार विभाग र परराष्ट्र मन्त्रालयले समेत औपचारिक-अनौपचारिक रूपमा व्यापार खुलाउनका लागि चीनसँग आग्रह गरेका थिए ।

व्यापारीको गुनासोपछि गत असोजको अन्तिममा परराष्ट्रमन्त्री प्रदीप ज्ञवालीसमेत केरुङ र तातोपानी नाका निरीक्षणका लागि पुगेका थिए । व्यवसायीले ज्ञवालीलाई त्यहाँ पनि यो समस्या सुनाएपछि चाँडै समाधान निकाल्ने मन्त्री ज्ञवालीले आश्वासन दिएका थिए । तर, त्यसपछि पनि गत मंसिरसम्म नै चीनसँगको व्यापार असहजता देखिएको थियो ।

भन्सार विभागका महानिर्देशक सुमन दाहालका अनुसार पुसदेखि भने चीनसँगको नाकामा समस्या कम भएको छ, आयात बढेको छ । तर, मंगलबार व्यापारीले अहिले कन्टेनरको समेत मूल्य बढाएको गुनासो गरेपछि मन्त्री भट्टले असन्तुष्टि सुनाएका हुन् ।

'१०/१० महिनादेखि सामान रोकिएको छ, व्यापारमा असहजता परेको गुनासो आएको छ' मन्त्री भट्टले भनेका छन्, 'यो बेला कन्टेनरको मूल्य बढाउनु गलत हो ।' उनले थपे, ‘व्यापारीलाई असहज बनाउने भनेको त यो सबै नेपाली जनतामाथिको मार हो ।' मन्त्री भट्टले नाकामा चिनियाँ अवरोधका विषयमा आफूले प्रधानमन्त्रीसँग गम्भीर ढंगले छलफल गर्ने बताए ।

कोभिड-१९ को संक्रमणपछि भने गत पुसदेखि चीनले आफ्ना सबै नाका सिल गरेको थियो । पुसमा सिल गरेको केरुङ नाका गत जेठमा केही दिन खुलेको थियो । तर, एक जना नेपाली श्रमिकलाई कोभिड–१९ पोजिटिभ देखिएको वहानामा चीनले फेरि नाका बन्द गरिदिएको थियो ।

लामो समय नाका नखुलेपछि नेपाली व्यवसायी विरोधमा उत्रन थालेपछि ९ असोजमा दैनिक पाँद्ब कन्टेनर सामान चीन आफैँले नेपाली भूमिसम्म ल्याइदिन गरी सहममति गरिएको थियो । त्यसका लागि चीनले आफ्ना एजेन्टलाई खटाए पनि ती एजेन्टले जसले महँगो दस्तुर तिर्छ, उसैका सामान मात्र ढुवानी गरिदिने तथा ढुवानी भाडा अत्यधिक रूपमा लिने गरेको व्यापारीको गुनासो थियो ।

व्यापारीले चीनसँगको व्यापार विगतदेखि नै असहज बन्दै गएको गुनासो गर्दै आएका छन् । 'चीनसँग व्यापार गर्न निकै गाह्रो हुँदै आएको छ, यस विषयमा हामीले सरकारका प्रतिनिधिसँग पनि कुरा गर्दै आएका छौँ तर सुनुवाइ भएको छैन,' चीनबाट लामो समयदेखि सामान आयात गर्दै आएका एक व्यपारीले भने शिलापत्रसँग भने ।

पछिल्ला वर्षहरूमा चीनसँगको व्यापार पनि निरन्तर घट्दो अवस्थामा रहेको सरकारी तथ्यांकहरूले पनि देखाएका छन् ।