पुँजीबजारमा राष्ट्र बैंकको निर्देशनको प्रभाव : लगानीकर्ता भन्छन्- ठीक छ, स्मार्ट बन्नुुस्

पुँजीबजारमा राष्ट्र बैंकको निर्देशनको प्रभाव : लगानीकर्ता भन्छन्- ठीक छ, स्मार्ट बन्नुुस्

A+ A A-

नेपाल राष्ट्र बैंकले बुधबार शेयरधितो कर्जामा कडाइ गर्दै आठ प्रकारका संस्थामा धितोको रूपमा कर्जा नदिन बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरूलाई निर्देशन दिएसँगै बिहीबारको बजारमा त्यसको असर देखिन थालेको छ ।

बैंकले लगानीकर्ताको लगानी सुरक्षित बनाउन चालेको कदमलाई लगानीकर्ताले नबुझ्दा आजको कारोबार खस्केको स्वयम् लगानीकर्ताले नै बताएका छन् । राष्ट्र बैंकले बुधबार एकीकृत निर्देशन २०७७ जारी गर्दै बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरूलाई शेयरकर्जा प्रवाह गर्दा २ सय ५० दिनको कारोबार मूल्य नभएका, व्यावसायिक रूपमा सञ्चालनमा आई एक वर्ष पूरा नभएका, तीन वर्षदेखि साधारणसभा नगरेका, समस्याग्रस्त घोषणा भएका वा पुँजीकोष अनुपात कायम नगरेका संस्थालाई शेयरकर्जा प्रवाह नगर्न निर्देशन जारी गरेको हो ।

सम्बन्धित समाचार

राष्ट्र बैंकले गर्‍याे शेयरकर्जामा कडाइ, ८ प्रकारका संस्थामा शेयरकर्जा प्रवाह गर्न रोक

शेयर लगानीकर्ता दबाब समूहका अध्यक्ष हरि ढकाल राष्ट्र बैंकको निर्देशनले लगानीकर्तालाई दुई खेमामा बाँडेको बताउँछन् । ढकालका अनुसार पहिलो स्मार्ट लगानीकर्ता, जो राष्ट्र बैंकको निर्देशनप्रति सकारात्मक छन्, ले आज पनि धमाधम शेयर किनिरहेका छन् ।

दोस्रोमा पर्छन् सामान्य लगानीकर्ता । सामान्य लगानीकर्ताहरू धितोकर्जामा कडाइ गरेपछि बजार ओरालो लाग्छ भन्ने बुझाइ राखेका छन् । त्यस कारण उनीहरू जतिसक्दो चाँडाे आफूसँग भएको शेयर बेच्न खोज्छन् । यी लगानीकर्ताले राष्ट्र बैंकले लगानीकर्ताकै हितमा ल्याएको नीतिलाई गलत ढंगले व्याख्या गरिरहेका छन् ।

त्यसो त धिताेपत्र दलालहरू राष्ट्र बैंकको निर्देशनले बजार केही दिन राताम्मे बनाउन सक्ने बताउँछन् । उक्त निर्देशनअनुरुप सबैभन्दा धेरै कारोबार हुँदै आएको पुनर्बीमा कम्पनी पनि शेयरकर्जा नपाउने कम्पनीमा पर्छ । तर, दैनिक कारोबार रकम नै करोडौँको भइरहेको अवस्थामा धितोकर्जा नदिनेभन्दा त्यसले डिमाण्डमा स्वतः असर पार्ने उनीहरूको भनाइ छ । जसले गर्दा लगानीकर्ता साम्य हुनुका साथै कारोबार पुनः पुरानै शैलीमा फर्किन अझै १ देखि २ हप्ता लाग्ने आकलन गरिएको छ ।

शेयर विश्लेषक विष्णु बस्याल पनि राष्ट्र बैंकले लगानीकर्तालाई सही मार्गदर्शन दिन नै निर्देशन जारी गरेको बताउँछन् ।

उनी भन्छन्, ‘निर्देशन लगानीमैत्री नै छ । नभए मार्जिन कलमा पनि परिवर्तन गर्थ्याे होला । तर, तीन वर्षसम्म साधारणसभा नगरेका कम्पनीमा लगानी गर्दा प्रतिफल पाउने सम्भावना पनि न्यून हुन्छ । त्यसमाथि समस्याग्रस्त घोषणा भएका वा पुँजीकोष अनुपात कायम नगरेका संस्थाले पनि शेयर बिक्रीवितरण गरिरहेका छन् । अब यी संस्थालाई छुट्याएरै कर्जा नदिनू भनेपछि लगानीकर्ता पनि लगानी गर्नुपूर्व कम्पनीलाई लिएर सचेत हुने भए ।’

त्यसो त लगानीकर्ता हरि ढकाल पनि स्मार्ट लगानीकर्ताले निर्देशन हाम्रै सुरक्षाका लागि हो भनेर बुझे पनि सामान्य लगानीकर्ता शेयरकर्जामा कडाइ भन्ने शब्दबाट डराउँदा यसको नकारात्मक प्रभाव आजको बजारमा परेको बताउँछन् ।

उनले भनेजस्तै आजको कारोबार पनि सुरु भएको ५ मिनेट नबित्दै २० अंकले घटेर राताम्मे बन्यो । कारोबार पनि अन्य समयको जस्तो तीव्र गतिमा देखिएको छैन । यद्यपि यो समाचार तयार पार्दासम्म कारोबार २ अर्ब ५६ करोड रुपैयाँको भइसकेको छ । ढकाल आज शेयर किनिरहेका लगानीकर्ता भने कम्पनीका बारेमा विश्लेषण गरेरै लगानी गर्ने स्मार्ट लगानीकर्ताहरू रहेको बताउँछन् ।

यता नेपाल स्टक एक्सचेन्जका प्रवक्ता मुराहरि पराजुलीले भने राष्ट्र बैंकको निर्देशनले साना लगानीकर्ता आत्तिन सक्ने वातावरण सिर्जना भएको बताए । जसले गर्दा बजारमा केही दिन यसको असर देखिए पनि दिर्घकालीन रूपमा भने नकारात्मक असर नपर्ने बताए ।

अब कुन-कुन संस्थाकाे शेयरले धितो कर्जा पाइन्न ?

राष्ट्र बैंकले संशाेधन गरेर जारी गरेको एकीकृत निर्देशन २०७७ अनुरुप पुनर्बीमा कम्पनीका लगानीकर्ताले पनि शेयरधितो कर्जा नपाउने भएका छन् । कम्पनीको कारोबारको २ सय ५० दिन पुग्न बाँकी नै छ । जसले गर्दा अबको केही दिन लगानीकर्ताले शेयरधितो कर्जा पाउँदैनन् ।

योसँगै लगानीकर्ताले एकीकृत निर्देशनबमोजिम विशालबजार, समाज लघुवित्त वित्तीय संस्था, राष्ट्रिय बीमा कम्पनी, लिबर्टी इनर्जी कम्पनी, जनरल इन्स्योरेन्स, माउन्टेन इनर्जी, साधाना लघुवित्त, सानिमा जनरल इन्स्योरेन्स, एनआरएन इन्फ्रास्टक्चर एण्ड डेभलपमेन्ट लिमिटेड, एनआईसी लघुवित्त, रिलायन्स लाइफ, अजोड इन्स्योरेन्स, युनाइटेड इदी–मर्दी एण्ड आरबी हाइड्रोपावर कम्पनीको शेयर धितो राखेर कर्जा लिन पाइने छैन ।

प्रकाशित मिति: बिहीबार, पुस २, २०७७ १३:०१