असोजदेखि पठनपाठन कति सम्भव ?

A+ A A-

कोरोना भाइरस (कोभिड–१९) का कारण चालू शैक्षिकसत्रको ५ महिना गुज्रिसकेपछि सरकारले १ असोजदेखि पठनपाठन सुरु गर्ने तयारी गरेको छ । शिक्षा, विज्ञान तथा प्रविधि मन्त्रालयले वैकल्पिक विद्यार्थी सिकाइ निर्देशिका जारी गरी १ असोजदेखि पठनपाठन सुरु गर्ने तयारी गरेको हो । मन्त्रालयले सहजीकरण निर्देशिका र पाठ्यक्रम विकास केन्द्रले पाठ्यक्रमको समायोजन गर्दै छ ।

पाठ्यक्रम विकास केन्द्रले पाठ्यक्रमको समायोजन अन्तिम चरणमा पुगेको बताएको छ । विद्यार्थीलाई कम्तीमा ७० प्रतिशत सिकाउने गरी केन्द्रले समायोजन गर्दैै छ । ‘विषय समितिले काम सकेको छ । कम्पाइल गरेर यो हप्ता मन्त्रालयमा बुझाउँछौँ', केन्द्रका निर्देशक गणेशप्रसाद भट्टराईले भने ।

यो पनि..

विद्यार्थीले कम्तीमा ७० प्रतिशत सिक्नैपर्ने

४ वटा विकल्पबाट पढाइने

सरकारले १ असारदेखि नै वैकल्पिक शिक्षण सिकाइ सुरु गरेको थियो । कति विद्यार्थी वैकल्पिक सिकाइमा जोडिए भन्ने तथ्यांक छैन । कोरोना महामारी नरोकिएकाले तत्काल भौतिक रूपमा उपस्थित भएर पठनपाठन सञ्चालन गर्न सकिने अवस्था छैन । त्यसैले सरकारले वैकल्पिक सिकाइलाई औपचारिक मान्यता दिएर पठनपाठन गर्न लागेको हो ।

४ वटा विकल्पबाट विद्यार्थीको पठनपाठन सञ्चालन गरिने भएको छ ।
–अनलाइन
–रेडियो
–टेलिभिजन
–होम स्कुल

निर्देशक भट्टराईले जहाँ जे सुविधा छ, त्यही विकल्पको प्रयोग गरेर विद्यार्थीलाई पढाइने बताए । ‘चारवटा विकल्पबाट पढाउने हो । अनलाइन, रेडियो, टेलिभिजन नभएको ठाउँमा शिक्षकले नै घरघरमा गएर सहजीकरण गर्नुहुन्छ । होम स्कुलबाट ती विद्यार्थीको सिकाइलाई पूरा गर्नुपर्छ', उनले भने ।

पहिले विद्यार्थी भर्ना

निजी विद्यालयहरूले पठनपाठनका लागि विद्यार्थी भर्ना र अभिलेखीकरण गर्नुपर्नेमा जोड दिएका छन् । ‘विद्यार्थी विद्यालयबाहिर छन् । पहिले विद्यार्थी विद्यालयसँग जोडिनुपर्‍यो,' प्याब्सन अध्यक्ष टीका पुरीले भने, ‘कतिपय विद्यार्थी पुरानो ठाउँ छोडेर नयाँ ठाउँ गएका छन् । पुरानो ठाउँमा फर्किने कि नयाँमा पढ्ने हो, त्यसका लागि भर्ना हुनुपर्‍यो । अनि मात्र पठनपाठन प्रभावकारी हुन्छ ।’

अध्यक्ष पुरीले अभिलेखीकरण गरेपछि विद्यार्थी केबाट पढ्ने हो, त्यो वातावरण बनाउनुपर्ने बताए । ‘विद्यार्थी केबाट पढ्न सक्छ, अनलाइन, रेडियो, टेलिभिजन वा केही पहुँच छैन भने स्वयंसेवक शिक्षक राखेर पनि पढाउनुपर्छ', उनले भने । शिक्षकलाई परिचालन गरेर विद्यार्थीले पढे नपढेको नियमित अनुगमन गर्नुपर्ने उनले बताए ।

यो पनि..

वैकल्पिक शिक्षण सिकाइबाटै शैक्षिकसत्र चलाइने

७० लाख विद्यार्थीलाई कसरी जोड्ने ?

एनप्याब्सनका अध्यक्ष ऋतुराज सापकोटाले वैकल्पिक सिकाइमा ७० हजार बालबालिकालाई कसरी जोड्ने भन्ने चुनौती रहेको बताए । ‘१ असोजदेखि पठनपाठन सुरु गर्ने सुन्दा मीठो छ तर तयारी खोइ ? ३५ हजार विद्यालयका ७० लाख बालबालिका अनलाइनमा जोडिन सक्छन् ?', उनले प्रश्न गरे ।

तयारी नभएकाले कार्यान्वयनमा समस्या हुने उनले बताए । ‘शिक्षक आफ्नो ठाउँमा जानुपर्‍यो । शिक्षक गएर कहाँ बस्ने ? पीसीआर गर्ने कि नगर्ने ? शैक्षिकसत्र सुरु गर्न धेरै ढिला भइसक्याे । तर, सरकारको तयारी पूरा छैन', उनले भने ।

वैकल्पिक माध्यमबाट मात्र सम्भव छैन

नेपाल अभिभावक महासंघका अध्यक्ष सुप्रभात भण्डारी वैकल्पिकबाट मात्र ७०/७५ लाख बालबालिकासम्म पुग्न नसकिने बताउँछन् । ‘वैकल्पिक सिकाइ सैद्धान्तिक रूपमा राम्रो छ । तर, व्यवहारमा सबै ठाउँमा पुग्न गाह्रो छ,' उनले भने, 'कतिको घरमा रेडियो, टिभी, इन्टरनेट छैन कसरी सम्भव हुन्छ ? पूर्वतयारी र सभ्यास भएन ।’

शिक्षक घरघरमा गएर पढाउँदा कोरोनाको जोखिम बढ्ने खतरा रहेको उनले बताए । ‘कोरोनाका कारण शिक्षक घरमा जान सम्भव छैन । भएका सबै विकल्प प्रयोग गर्नुपर्छ । संक्रमण नभएको ठाउँमा भौतिक रूपमा पनि पठनपाठन सुरु गर्नुपर्छ', उनले भने ।