विद्यार्थीले कम्तीमा ७० प्रतिशत सिक्नैपर्ने

कोरोना भाइरस (कोभिड–१९) का कारण यो वर्ष विद्यालय तहमा विद्यार्थीले कम्तीमा ७० प्रतिशत सिक्नैपर्ने गरी पाठ्यक्रमको सामायोजन गरिने भएको छ । शैक्षिकसत्रको ५ महिनाको समय गुज्रिसकेपछि पाठ्यक्रम विकास केन्द्रले ७० प्रतिशत सिक्नैपर्ने गरी पाठ्यक्रम सामायोजन गर्न लागेको हो ।

न्यूनतम ७० प्रतिशत सिक्नैपर्ने

‘विद्यार्थीले न्यूनतम ७० प्रतिशत सिक्नैपर्छ,’ पाठ्यक्रम विकास केन्द्रका महानिर्देशक केशव दाहालले भने, ‘त्योभन्दा बढी पनि विद्यार्थीले सिक्न सक्छन् ।’ माथिल्लो कक्षामा पढ्नका लागि असर नपर्ने गरी विज्ञहरूले काम गरिरहेको उनले बताए ।

‘माथिल्लो कक्षाका लागि विद्यार्थीले मुख्यमुख्य कुरा सिक्नैपर्छ । विषय समितिहरूलाई त्यहीअनुसार तयार पार्न जिम्मेवारी दिएका छौँ,’ उनले भने ।

समितिलाई एक हप्ताको समय

पढ्नैपर्ने मुख्य कुरा के हो, त्यो तयार पार्न विषय समितिलाई एक हप्ताको समय दिइएको उनले बताए । ‘विषय समितिलाई एक हप्ताको समय दिएका छौँ,’ उनले भने, ‘निषेधाज्ञाका कारण उहाँहरू अफिस आउन सक्नुभएको छैन । घरबाटै जुमबाट काम गर्नुपरेको छ । जतिसक्दो छिटो तयार पार्न भनेका छौँ ।’

मन्त्रालयले निर्णय गर्नुपर्ने

समितिले तयार पारेपछि केन्द्रले समायोजन पाठ्यक्रम शिक्षा, विज्ञान तथा प्रविधि मन्त्रालयलाई बुझाउनेछ । मन्त्रालयले निर्णय गरेपछि मात्र समायोजन पाठ्यक्रम लागू हुनेछ ।

‘समितिबाट आएपछि मन्त्रालयमा पेस गर्छौं,’ महानिर्देशक दाहालले भने, ‘पाठ्यक्रममा समस्या छैन । किताब पनि तयार छ । लागू गर्न कुनै समस्या छैन ।’

वैकल्पिक शिक्षण सिकाइलाई मान्यता

भौतिक रूपमा उपस्थित हुने अवस्था नरहेकाले वैकल्पिक शिक्षण सिकाइलाई औपचारिक मान्यता दिने सरकार र सरोकारवाला निकाय यसअघि नै सहमत भइसकेका छन् । ‘अहिले भौतिक रूपमा उपस्थित हुने अवस्था छैन । वैकल्पिक शिक्षण सिकाइबाट अगाडि बढ्नुपर्छ । भोलि फेस टु फेस गर्न सकियो भने त्यहीँबाट पढाउनुपर्छ । अहिलेलाई वैकल्पिक सिकाइको विकल्प छैन,’ उनले भने ।

७० प्रतिशत सम्भव छैन

सरोकारवाला निकायहरूले यो वर्ष ७० प्रतिशत पढाउन नसकिने बताएका छन् । प्याब्सनका अध्यक्ष टीकाराम पुरीले यो वर्ष ५० प्रतिशत मात्र सिकाउन सकिने बताए । ‘शहरी क्षेत्रमा मात्र हेरेर हुँदैन । गाउँमा यो वर्ष ७० प्रतिशत पढाउन सकिने अवस्था छैन । निर्देशिकामा ५० प्रतिशत संकुचन गर्ने भन्ने विषय छ त्यहीअनुसार हुनुपर्छ,’ उनले भने ।

चैतमा पूरा गर्न सकिँदैन

अध्यक्ष पुरीले ७० प्रतिशत पढाउने हो भने चैतमा कोर्स पूरा गर्न नसकिने बताए । ‘७० प्रतिशतमा जाने हो भने चैतमा पूरा गर्न सकिँदैन । वैशाख, जेठ मासन्तसम्म जानुपर्ने हुन्छ,’ अध्यक्ष पुरीले भने, ‘५० प्रतिशत हो भने सम्भव हुन्छ ।’

१ असारदेखि सञ्चालन गरिएको वैकल्पिकि शिक्षण सिकाइ पनि प्रभावकारी नभएको उनले बताए । ‘वैकल्पिक शिक्षण सिकाइ प्रभावकारी भएको छैन । शहरका ठूला स्कुलमा भएको छ । शहरको मात्र हेरेर हुँदैन,’ उनले भने, ‘सबै क्षेत्रका बालबालिकालाई समेटेर हेर्नुपर्ने हुन्छ ।’

भर्चुअलबाट मात्र सम्भव छैन

एनप्याब्सन अध्यक्ष ऋतुराज सापकोटाले भर्चुअलबाट मात्र ७० प्रतिशत पूरा गर्न नसक्ने बताए । ‘भर्चुअलबाट मात्र ७० प्रतिशत सिकाइ पूरा गर्न सकिँदैन,’ उनले भने, ‘अहिलेको विकल्प भनेको वैकल्पिक शिक्षण सिकाइ नै हो । तर, विद्यालय खोल्ने स्थिति आयो भने २/४ घण्टा विद्यालयमा अरु २/४ घण्टा भर्चुअलबाट पूरा गर्न सकिन्छ ।’

सरकारी कार्यक्रम राम्रो, कार्यान्वयनमा समस्या

शिक्षाविद्हरूले सरकारी कार्यक्रम राम्रो भए पनि कार्यान्वयनमा समस्या रहेकाले ७० प्रतिशत सिकाइ पूरा हुनेमा शंका रहेको बताएका छन् ।

‘७० प्रतिशत मात्र होइन, पूरै सिकाइ पूरा गर्न सकिन्छ,’ शिक्षाविद् बालचन्द्र लुइँटेलले भने, ‘तर कसरी पढाउने भन्ने हो । पाठ सुनाएर पढाउने हो भने ७० प्रतिशत पूरा गर्न सकिँदैन । पाठलाई एक्टिभिटिजमा प्रयोग गरेर सिकाउने हो भने सम्भव छ ।’

पब्लिक विद्यालय र शिक्षक कोही पनि शैक्षिकसत्र चलाउन तयार नरहेको उनको बुझाइ छ । ‘पब्लिक विद्यालयका शिक्षक कोही पनि तयार भएनन् । शैक्षिक प्रणाली नै खेर जाने स्थिति अयो । पब्लिकले नसक्ने हो भने निजी विद्यालयलाई सुम्पिए हुन्छ,’ उनले भने ।

कोरोना भाइरसका कारण विद्यालय तहका ७५ लाख बालबालिकाको पठनपाठन प्रभावित भएको छ ।

प्रकाशित मिति: मंगलबार, भदौ १६, २०७७ २२:३३