जग्गा दियो–ऋण लियो, पैसा खायो–जेल पठायो

A+ A A-

बनेपाको बुडोलका स्थानीयलाई शम्भु केसीले बैंकिङ कसुरको अभियोगमा जेल पठाउने माहोल सिर्जना गरे । मुखिया गाउँको नामले परिचित केसी टोलका सोझा, सिधा गाउँलेलाई केसीले यसरी फसाएका रहेछन् ।

अनिल थापा

शम्भु केसीले जग्गा पास गरिदिने र उनीहरूकै नाममा ऋण झिकेर आफैँले प्रयोग गर्नेमध्येका एक हुन्, अनिल थापा । उनी अहिले पाटन उच्च अदालतको आदेशले धुलिखेल जेलमा कैदी जीवन गुजारिरहेका छन् ।

अनिल भर्खर ११ कक्षामा पढ्दै थिए । फुटबलका सौखिन । काभ्रे क्याम्पसमा प्लस टु अध्ययन गर्दै थिए । यस्तैमा उनको भेट शम्भुका छोरा भूषणसँग भयो ।

भूषण पनि त्यही कलेजमा पढ्थे । हुन्डाई कम्पनीको आइ–टेन गाडी लिएर कलेज जान्थे भूषण । अनिलसँग फुटबल खेल्थे । कलेजमा उनको राम्रै रवाफ थियो ।

‘पूर्वयुवराज पारसले गाडी असाध्यै छिटो दौडाउँछन् भन्ने सुनेको थिएँ, पारस निकै छिटो गाडी हुइँक्याउँथे भने पारसपछि त भूषण नै थिए होलान् छिटो कुदाउने । कलेज राजनीतिमा पनि सक्रिए थिए’, भूषणका सहपाठी सम्झन्छन् ।

भूषण क्यापिटल रेमिटको ‘ठूलै मान्छे’ भन्ने हल्ला थियो कलेजमा । तर, क्यापिटल रेमिट उनकै भिनाजु पवनकुमार कार्की प्रबन्ध संचालक रहेको क्यापिटल मर्चेन्टकै भगिनी कम्पनी थियो ।

अनिलका बुबा गाडी ग्यारेजमा काम गर्थे । आमा रातभर स्विटर बुनेर घरको गर्जाे टार्ने प्रयत्न गर्थिन् । अनिललाई चार्टर्ड एकाउन्टेन्ट (सीए) बनाउने धोको थियो घर परिवारको ।

‘मैले पढेकी छैन, आफूले नपढे पनि छोरालाई सीए बनाउँछु भन्ने ठूलो धोको थियो । ५ लाख ऋण खोजेर छोरालाई सीए पढ्न भारत पठाएकी थिएँ । शम्भुको छोराले फसाएछ । सीए पढ्दै गरेको छोरा, विहे गरेको केही महिनापछि नै जेल प¥यो’, अनिलकी आमा सुधाले विरह पोखिन् ।

शम्भुका छोरा भूषणको नाममा मेगा सप्लायर्स नामक कम्पनी दर्ता रहेछ । भूषणले आफू ६ महिनाका लागि दुबई जानुपर्ने भएको कथा बुनेछन् । ६ महिनामा आफू आएपछि कम्पनी फेरि आफ्नो नाममा फिर्ता गर्ने तर यहाँ व्यापार, व्यवसाय गरिरहनुपर्ने भएकाले यहीँ बस्ने व्यक्तिको नाममा कम्पनी हुनुपर्ने बताएछन् अनिललाई ।

भूषणको योजनाअनुसार नै अनिलको नाममा सो कम्पनीको नामसारी गरिएछ । अनिल भूषणका कुरामा फकिएछन् । बाबुआमालाई पनि भनेनछन् । भूषणले भनेअनुसार नै आन्तरिक राजस्व कार्यालय जगाती गएछन्, आफ्नो सप्लायर्सले डण्डी, बालुवालगायत बेच्ने हो भनेछन् । र, अनिललाई भूषणले एक बुक खाली चेकमा हस्ताक्षर गराएछन् ।

अनिलको नाममा मेगा सप्लायर्सको नामसारी भएपछि ३ करोड २० लाख रुपैयाँ ऋण झिकिएछ– क्यापिटल मर्चेन्ट बैंकिङ एण्ड फाइनान्सबाट । ११ कक्षामा पढ्दै गरेको १८ वर्षे किशोरको नाममा कम्पनी, ऋण प्रवाह ३ करोड २० लाख रुपैयाँ !

अनिलको कम्पनीलाई शम्भुले खोजेका व्यक्तिको नाममा रहेको जग्गा धितो राखिएको रहेछ । आफूलाई धितो दिने व्यक्ति अनिलले चिनेका पनि थिएनन् । दुर्भाग्य ! ऋण अपचलनको अभियोगमा अनिल अहिले धुलिखेल जेलमा छन् ।

केदार केसी

केदार केसी, शम्भु केसीका नजिकका पारिवारिक सदस्य हुन् । घर पनि नजिकै छ । केदारसँग शम्भुले जग्गा हदबन्दीकै कारण देखाएर जग्गा लिइदिन आग्रह गरे । शम्भुले केदारको नाममा कहाँको कति जग्गा पास गराए भन्ने केदारलाई थाहै भएन । आफ्नै गाउँको, आफ्नै नजिकको भाइ बन्धुले गरेको आग्रह केदारले नकार्न सकेनन् ।

शम्भुले केदारको नाममा जग्गा पास गराए । जग्गा पास गराएपछि केदारकै नाममा कम्पनी खोल्न आग्रह गरे । केदारले त्यो पनि माने । र, केदारको नाममा ऋद्धिसिद्धि राइस मिल नामक कम्पनी खोलियो ।

‘हदबन्दीबाट बच्न जग्गा लिइदिनुप¥यो भने, हुन्छ भनेँ । पैसाको लालच देखाएनन्, शंका गरिनँ । कम्पनी खोलौँ, म आफैँले चलाउने हो भने, त्यो पनि मानेँ । उनको बैंक डुबेछ, मेरो नाममा १० करोड रुपैयाँ ऋण झिकिएको रहेछ । अदालतमा मुद्दा परेछ, मैले हारेछु । पत्रिकामा मेरो नाम पनि आएछ, पछि प्रहरी मलाई पक्रन घरमा आयो अनि पो थाहा पाएँ’, केदारले भने ।

प्रहरीबाट जसोतसो जोगिँदै थिए उनी । उनीमाथि यस्तो बज्रपात आइलागेको थाहा पाएको ३ महिनापछि केदार बेहोस भए । गंगालाल हृदयरोग केन्द्र लगियो । ६० वर्ष कटेका केदारको मुटुमा समस्या देखिएछ । गंगालाल अस्पतालमा उनको ‘ओपन हार्ट सर्जरी’ गरियो । ‘खाई न पाई’को १० करोड रुपैयाँ ऋण अपचलनको अभियोग लागेका केदार राज्यको नजरमा अहिले ‘फरार’ व्यक्ति हुन् । पाटन उच्च अदालतले उनलाई कैद सजायको फैसला गरेको छ ।

मन्दिरा केसी र उनका श्रीमान्

मन्दिरा केसीको अवस्था अझै दयनीय छ । मन्दिरा केसी र उनका श्रीमानको नाममा पनि शम्भुले जग्गा हदबन्दीको कारण देखाउँदै जग्गा पास गराए । कम्पनी खोलिदिए । ऋण झिके । रकम आफैँले चलाए । श्रीमान्–श्रीमतीलाई नै ऋणी बनाए ।

मन्दिराका श्रीमान् स्व. हरिशचन्द्र केसी भेटेरीनरीमा जागिर गर्थे । पेन्सन पाक्न २ महिनाजति थियो । शम्भुले हरिशचन्द्रको नाममा सुशोभन डेभलपर्स नामक कम्पनी खोलिदिएका थिए । र, सुशोभनकै नाममा २ करोड ४२ लाख रुपैयाँ ऋण झिकेका थिए । तर, ऋण रकम र कम्पनीको नाम यही नै हो भन्नेमा मन्दिरालाई यकिन छैन ।

हरिशचन्द्रले कर्जा अपचलन गरेको अभियोगमा पाटन उच्च अदालतले दोषी करार ग¥यो । हरिशचन्द्र पक्राउ परे । पक्राउ परेको ४ दिनपछि नै उनी बिरामी परे । धुलिखेल अस्पतालमा भर्ना गरियो । हरिशचन्द्रलाई अल्सर भएछ । उपचार हुन सकेन । ७ महिना अस्पतालमा थलिएर हरिशचन्द्रको प्राण गयो ।

हरिशचन्द्रले यो संसारबाट बिदा लिए पनि शम्भुको जालझेलबाट उनकी श्रीमती मन्दिरा मुक्त हुन सकिनन् । मन्दिराको नाममा पनि शम्भुले घराना डेभलपर्स नामक कम्पनी खडा गरेर ३ करोड रुपैयाँ ऋण झिकेका थिए ।

पाटन उच्च अदालतले मन्दिरालाई पनि दोषी ठहर गरेको छ । उनी प्रहरीको पक्राउबाट हालसम्म जोगिएकी छन् । कुन दिन समात्ने हो, थाहा छैन । सामान्य गृहिणी मन्दिरालाई आफ्ना २ सन्तान कसरी पाल्ने भन्ने चिन्ता एकातिर छ भने अर्कातिर राज्यको नजरमा फरार व्यक्तिको रूपमा भागेर बाँच्नु परेको पीडा उत्तिकै छ ।

प्रकाश केसी

प्रकाश केसी र शम्भु केसीको पुरानो घर एउटै छ । घरभित्र पस्ने र निस्कने ढोका भने फरक छ ।

प्रकाश शम्भुको पोल्ट्री फर्ममा नै काम गर्थे । उनकी श्रीमती मन केसी सामान्य गृहिणी । बस्तु भाउ पाल्ने गथ्र्याे प्रकाश परिवार ।

शम्भुले प्रकाशको नाममा पी होम डेभलपर्स नामक कम्पनी खोलिदिएछन् । र, सोही कम्पनीको नाममा ‘५ करोड चानचुन’ ऋण झिकेछन् । ऋण शम्भुले नै चलाए । अरूलाई जस्तै प्रकाशलाई पनि पाटन उच्च अदालतले ऋण अपचलनको अभियोगमा जेल सजाय सुनायो ।

प्रकाशको नामको ऋण तिरिसकियो भन्ने पनि छ तर प्रकाश जेलमै छन् ।

‘यति धेरै ऋण छ रे ! हामीले खाएको, लाएको केही होइन । उहाँ (श्रीमान्) जेलमा हुनुहुन्छ, मेरो कमाइ केही छैन । भूकम्पले जीर्ण पारेको घर बनाउँन सकिएको छैन । हाम्रो यस्तो अवस्था भयो’, प्रकाशकी श्रीमतीको उदासी प्रकट भयो ।

प्रकाशका छोरा सुदीप गाउँमा अहिले सन्नाटा छाएको र चाडपर्वमा पनि कुनै रौनक नआउने बताउँछन् ।

आनन्द थापा

आनन्द थापा पनि बनेपामा नै आनन्द पोल्ट्री फर्म चलाउँथे । आनन्दले राष्ट्रिय बाणिज्य बैंक र लक्ष्मी बैंकबाट गरी करिब ३ करोड रुपैयाँ ऋण लिएर व्यवसाय गरिरहेका थिए ।

व्यवसाय गरिरहेका थिए । पोल्ट्री व्यवसाय गर्ने, आफ्नै गाउँका शम्भु केसीसँग आनन्दको चिनजान नहुने भन्ने कुरै भएन । यस्तैमा शम्भुले एक दिन आनन्दलाई भने– ‘मेरो नाममा जग्गा धेरै भयो । हाउजिङ व्यवसाय गर्न बैंकिङ क्षेत्रबाट ऋण लिन मिलेन, तिम्रो पोल्ट्री फर्म छ । त्यसबाट कृषि ऋण लिन सजिलो हुन्छ । ऋणको साँवा व्याज म तिर्छु, तिम्रो फर्मबाट ऋण झिकौँ ।’

शम्भुको पारिवारिक पृष्ठभूमि, समाजले उनीप्रति गर्ने व्यवहार, एउटै गाउँ र जोडिएको व्यवसाय भएका कारण आनन्दले उनको कुरा अस्वीकार गर्न सकेनन् । घरमा कसैसँग सल्लाह पनि गरेनन् । र, शम्भुले उनको फर्मको नाममा लिन लागेको ५ करोड ७५ लाख रुपैयाँ ऋणका लागि सहमत भए । कागजपत्रमा हस्ताक्षर गरिदिए ।

तर, शम्भुले ऋण तिरेनन् । क्यापिटल मर्चेन्ट बैंकिङ एण्ड फाइनान्स समस्याग्रस्त भयो । ऋण दुरूपयोगमा शम्भुको संलग्नता डरलाग्दो आकारको देखिएको राष्ट्र बैंकले फेलापा¥यो । कर्जा अपचलनको अभियोगमा पाटन उच्च अदालतको आदेशले आनन्दमाथि पनि जेल सजाय तोकियो । उनी पनि अहिले धुलिखेल जेलमा छन् ।

‘आफ्नै २ वटा पोल्ट्री फर्म थिए, बैंकबाट ३ करोडजति ऋण झिकेको थियो । फर्म चलाउने छोरा जेल प¥यो । फर्म बन्द भयो, बैंकले ऋण तिर्न ताकेता ग¥यो । पैसा थिएन, अलिकति खेत थियो, त्यही बेचेर बैंकको ३ करोड ऋण तिरेँ । अब हामीसँग केही छैन, छोरा जेलमा छ, नातिको बास पाटीमा हुने भयो’, आनन्दकी आमा अबला थापाले गला अवरुद्ध पार्दै पीडा सुनाइन् ।

राजेश केसी

राजेश केसीको दशा एसएलसी सक्नेवित्तिकै सुरु भयो । राजेशले भर्खर एसएलसी सकेका थिए । शम्भु केसीले उनलाई लमजुङ घुम्न लगेछन्, आफ्नै गाडीमा ।

राजेश र शम्भु एक रात लमजुङ सँगै बसेछन् । त्यहीँ फकाएछन् राजेशलाई शम्भुले । र, राजेशको नाममा श्रीकृष्टा चिया उद्योग दर्ता भयो ।

‘भर्खर एसएलसी दिएको थियो, मोबाइल किन्देको पनि थिएन, आमा (हजुरआमा)को मोबाइलमा फोन गरेर शम्भुले बोलाएछन् । लमजुङ पुगेछन् । फर्केर आउँदा पो शम्भुले भनेअनुसार चिया उद्योग खोल्न हस्ताक्षर गरेर आएँ भन्यो छोराले’, राजेशकी आमा रीता केसीले भनिन् ।

राजेशको नाममा दर्ता भएको कम्पनी श्रीकृष्टा चिया उद्योगको नाममा शम्भुले ९ करोड ७५ लाख रुपैयाँ ऋण झिके । शम्भुले नै चलाए । तर, बैंक ऋण अपचलनको दोष भने राजेशमाथि लाग्यो । उनलाई पनि पाटन उच्च अदालतले दोषी ठहर ग¥यो ।

राजेशका बाबुआमाको आर्थिक अवस्था कमजोर थियो । बाबु हेलम्बु यातायातको टिकट काउन्टरमा काम गर्थे । आमा ज्याला मजदुरी गरेर सघाउँथिन् । तर, ऋण धन जसोतसो गरेर बाबुआमाले राजेशलाई इन्जिनियरिङ पढाए ।

पढाइ सिद्धिनेवित्तिकै राजेशमाथि प्रहरीको निगरानी बढ्यो । राजेश अहिले फरार छन् ।

‘त्यत्रो खर्च गरेर पढायौँ, टोपी लगाउन (इन्जिनियरिङ सक्न) पाउँदैन कि भन्ने डर थियो । टोपी त लगायो, लुकेर बाँच्नु परेको छ । कहाँ छ, के गर्दै छ भन्ने थाहा छैन । ज्यान चैँ फाल्दिनँ ममी भनेर एकचोटि भनेको थियो । त्यसैले ज्यूँदै होला भन्ने आस छ’, यस्तो सुनाउँदै गर्दा आमा रीताको आवाज भासिँदै गयो ।

रीतालाई अर्काे आर्थिक समस्या पनि आइलाग्यो । कसैले उनलाई ‘वकिल किन्नुपर्छ’ भनेर सुनायो । त्यसका लागि १ लाख रुपैयाँ माग्यो । उनले त्यो १ लाख रुपैयाँ पनि दिइन् । तर, वकिल किनियो कि किनिएन भन्ने उनलाई थाहा छैन ।

‘वकिल किन्नुप¥यो, एक लाख चाहिन्छ भनेर मागे, मैले दिएकी छु’, रीताले भनिन् ।

पूर्णबहादुर केसी

मुखिया गाउँका पूर्णबहादुर केसीको जागिर काठमाडौंको टिचिङ हस्पिटलमा थियो । एउटा सानो पक्की घर थियो । २ छोरा थिए । श्रीमती मीरा तरकारी खेती गर्थिन् । पूर्णले जागिर खाएको १५–१६ वर्ष भएको थियो । राम्रैसँग चल्दै थियो घर परिवार ।

एक दिन शम्भुले पूर्णसँग भेट गरे । आफूसँग धेरै जग्गा भएकाले हदबन्दीबाट जोगाउन पूर्णले सहयोग गरिदिनुपर्ने आग्रह गरे । अनेक तानाबाना बुनेर फकाए । पूर्ण फकिए । शम्भुले पूर्णको नाममा केही जग्गा राख्ने योजना मात्रै सुनाएर फर्किए ।

तर, शम्भुले चागुनारायणको २४ रोपनी जग्गा पूर्णको नाममा पास गरिदिएछन् । यो कुरा पूर्णलाई थाहै भएन । जग्गा पास गर्न पूर्ण मालपोत गएका थिएनन् ।

शम्भु यतिमा रोकिएनन् । उनले पूर्णको नाममा अभिलेख डेभलपर्स नामक कम्पनी खोलिदिए । सोही कम्पनीको नाममा २ करोड २५ लाख रुपैयाँ ऋण झिके । पैसा आफैँले चलाए । कम्पनी दर्ता गर्न, ऋण फाइलमा हस्ताक्षर गर्न र पैसा झिक्न चेकमा पनि पूर्णले हस्ताक्षर गरेका थिएनन् ।

यो विषय पनि पाटन उच्च अदालत पुग्यो । अदालतले पूर्णलाई पनि कर्जा अपचलन गरेकोमा दोषी ठहर ग¥यो । पूर्ण पनि अहिले धुलिखेल जेलमा छन् ।

रामप्रसाद आचार्य

शम्भु केसी प्रकरणको सिकार बनेका अर्का व्यक्ति रामप्रसाद आचार्य हुन् । उनी धुलिखेलको २८ किलो भन्ने ठाउँमा सानो फर्निचर व्यवसाय गरेर बस्थे । बुडोल बस्ने शम्भु केसी पनि मर्निङ वाक गर्दै आउने र त्यही चोकमा चिया खाने गर्थे ।

आचार्यलाई शम्भुको कुरा सुन्दा अचम्म लाग्थ्यो । केसी अर्बभन्दा तलको कुरै गर्दैनथे । फलानोको नाममा यति रोपनी र तिलानाको नाममा उति रोपनी जग्गा पास गराइदिएको कथा सुनाउँथे चिया पसलमा । शम्भुसँग चिया खानेहरूको भीड हुन्थ्यो ।

विस्तारै शम्भुसँग आचार्यको चिनापर्ची भयो । गफगाफ र पेसा, व्यवसायको विषयमा सोधीखोजी हुन थाल्यो । फर्निचर व्यवसाय गर्दा कम्पनी दर्ता गरे नगरेको शम्भुले सोधे । आचार्यले २–३ वर्ष अगाडि सेतीदेवी फर्निचर दर्ता गरेका भए पनि नवीकरण गरेका थिएनन् । उनले शम्भुलाई जस्तो हो, त्यस्तै सुनाए ।

आचार्यको कम्पनी शम्भुले मागे । नवीकरण आफैँले गर्ने भने । कम्पनीको क्षमता वृद्धि गराए । शम्भुले आफ्नै बैंक भएको र सेतीदेवी फर्निचर आफैँले चलाउने प्रस्ताव आचार्यसँग राखे ।

यसो भन्छन् पीडितका परिवार

आचार्यले शम्भुलाई कम्पनी चलाउन दिन आनाकानी गरे । चाहिने भए नामसारी गरेर लानू भने । तर, शम्भुले यसो गरेनन् ।

‘तिम्रा छोरालाई पढ्न विदेश पठाउनुपर्ने हुन सक्छ । त्यो बेला सम्पत्ति देखाउनुपर्छ । तिम्रै नाममा कम्पनी रह्यो भने तिमीलाई सजिलो पर्छ । अहिले हामीले फर्म चलाउने हो, पछि तिम्रै हुन्छ’, यस्तैयस्तै प्रलोभन देखाएर आचार्यलाई शम्भुले फकाए ।

आचार्य सहमत भए । फर्म आचार्यकै नाममा थियो । यति हुँदा पनि शम्भुलाई सहज भएन । त्यसैले उनले अर्काे कथा बुने ।

क्यापिटल मर्चेन्ट बैंकिङ एण्ड फाइनान्सलाई त्यो बेला बाणिज्य बैंकमा स्तरोन्नति गर्ने प्रक्रिया चलिरहेको थियो । शम्भुले यो प्रक्रियालाई पनि निजी प्रयोजनमा प्रयोग गरे ।

‘क्यापिटललाई बाणिज्य बैंक बनाउनुपर्नेछ । यसका लागि हामीले निकै धेरै जनाको हस्ताक्षर गरेर राष्ट्र बैंकमा बुझाउनुपर्नेछ । तिमीले पनि हस्ताक्षर गरिदेऊ, सजिलो हुन्छ’, शम्भुले रामप्रसादलाई यस्तैयस्तै प्रस्ताव गरे ।

शम्भुले एउटा फाइल नै बनाएर रामप्रसादकहाँ लगे । रामप्रसादले पहिलो पानामा हेरे । त्यसमा शम्भुले भनेजस्तै व्यहोरा उल्लेख थियो । आफ्नो एक हस्ताक्षरले आफ्नै गाउँको, राम्रो चिनजानको, सहयोगी मान्छेले चलाएको फाइनान्स कम्पनी बैंक बन्छ भने किन नगर्ने भन्ने रामप्रसादलाई लाग्यो ।
उनले हस्ताक्षर गरिदिए । फाइलमा थप ९–१० पाना थियो । कुन कुन पानामा के लेखिएको छ भनेर पढ्ने झन्झट रामप्रसादले गरेनन् ।

तर, रामप्रसाद फसिसकेका थिए । उनको त्यो फाइल कर्जाको फाइल थियो । रामप्रसादको सेतीदेवी फर्निचर उद्योगको नाममा शम्भुले ८ करोड ९२ लाख रुपैयाँ ऋण झिके । मुटु रोगी रामप्रसाद अहिले कर्जा अपचलन अभियोगमा धुलिखेल जेलमा छन् ।

श्यामकृष्ण खत्री

श्यामकृष्ण खत्री शम्भुका १३ दिने दाजुभाइभित्रकै ज्वाइँ हुन् । श्याम काभ्रेकै च्यामिङखर्कमा जेसब खाद्य प्रोडक्सन नामक मिल चलाएर बस्थे । उनले १ लाख २० हजार रुपैयाँको लगानीमा पिठो पिस्ने तथा धान कुट्ने मिल चलाएका थिए ।

श्यामको विवाह जयन्ती केसीसँग भएको थियो । जयन्ती शम्भुकै नजिकका १३ दिने भाइकी बहिनी थिइन् । र, श्याम पेसाले वकिल पनि ।

शम्भुका सानातिना कानुनी काम श्यामले गरिदिन्थे । जग्गा पास गर्ने कागजपत्र मिलाउने, सम्बन्धित व्यक्ति भेटेर हस्ताक्षर गराउनेलगायतका काममा श्यामको संलग्नता हुने गथ्र्याे ।

शम्भुले श्यामलाई पनि छाडेनन् । श्यामको जेसब खाद्य प्रोडक्सनको क्षमता बढाए । ठूलो उद्योग जस्तो बनाए । र, श्यामकृष्ण खत्री प्रोपाइटर रहेको जेसब खाद्य प्रडक्सनको नाममा ८ करोड ५२ लाख रुपैयाँ ऋण झिके, आफैँले चलाए । बैंक ऋण अपचलनको अभियोगमा श्याम पनि अहिले धुलिखेल जेलमा छन् ।

‘श्यामकृष्ण खत्रीको विहेमा शम्भुले ३ अञ्जुली पानी खाएको छ, आफ्नै बहिनी पर्ने भएकाले गोडा धोएको छ, शम्भुले ज्वाइँजति कोही बाँकी राखेनन्, सबैलाई जेल हालेका छन्’, अचेल स्थानीय यसै भन्छन् ।

जयन्ती केसी

जयन्ती शम्भुकै नजिककी नाता पर्ने बहिनी हुन् । र, अहिले जेलमा रहेका श्याम खत्रीकी श्रीमती । राज्यका नजरमा जयन्ती अहिले फरार छन् । जयन्तीको नाममा दर्ता रहेको बुढामहांकाल खाद्य उद्योगको नाममा शम्भुले ८ करोड ५२ लाख रुपैयाँ ऋण झिकेर चलाए ।

ऋण अपचलनको अभियोगमा पाटन उच्च अदालतले जयन्तीलाई पनि जेल सजाय सुनाएको छ ।

तर, शम्भुले जयन्ती र श्याम खत्रीलाई भने ढाँटेको होइन । उनीहरू दुवै जनालाई शम्भुको योजना र गरिरहेको काम थाहा थियो । आफ्नै दाजु र जेठानलाई सजिलो पर्छ भने उनले भनेको किन नमान्ने भन्दै श्रीमान्–श्रीमतीले नै शम्भुलाई साथ दिँदै आएका थिए ।

मधुकर महत

मधुकर महत पनि शम्भु केसीका भान्जे ज्वाइँ नाता पर्ने व्यक्ति हुन् । मधुकर बनेपामा नै लक्ष्मी ह्याचरी संचालन गरेर बस्थे ।

मधुकरले ३ सय चल्ला हालेर ह्याचरी सुरु गरेका थिए । शम्भु पनि सुरुमा कुखुरा व्यवसाय नै गर्थे । शम्भुले नै मधुकरलाई चल्ला दिने गर्थे । मधुकरले आफ्नो ह्याचरीमा ९–१० हजार प्यारेन्ट पाल्न थालेका थिए ।

नाता ज्वाइँ–ससुराको भए पनि शम्भु र मधुकर व्यवसाय जोडिएका व्यक्ति पनि थिए । २०५६ सालमै शम्भुले आफ्नो जग्गा धेरै भएकाले हदबन्दी लाग्ने भन्दै मधुकरको नाममा ललितपुरको छम्पीमा रहेको ३० रोपनी जग्गा पास गराएछन् ।

२०६७ सालमा मधुकरलाई आफ्नै व्यवसाय विस्तार गर्न मन लागेछ । उनले नेपाल क्रेडिट एण्ड कमर्स (एनसीसी) बैंकमा कर्जा लिन निवेदन दिएछन् ।

मधुकरको व्यवसाय राम्रो थियो । धितो पनि थियो । एनसीसी बैंकले उनलाई ऋण दिने संकेत गरेछ । ऋण लिने प्रक्रियाका लागि मधुकर एनसीसी बैंकको शाखामा गएछन् ।

ऋण दिने प्रक्रिया अगाडि बढ्दै थियो । एनसीसी बैंकका कर्मचारीले कर्जा सूचना केन्द्रको विवरण हेरेछन् । विवरण हेर्दा मधुकरले ८ करोड ५० लाख रुपैयाँ ऋण लिएको फेला परेछ ।

अनि पो मधुकर छाँगाबाट खसेजस्तो भएछन् । तर, विकल्प थिएन । शम्भुलाई भेटेर गुनासो गरे । उनले २०६७ को जेठमा यो कुरा थाहा पाएका थिए । शम्भुले असार मसान्तभित्रमा सल्ट्याइदिने बचन दिए । मधुकरले विश्वास गरे ।

तर, शम्भुले ऋण तिरिदिएनन् । ऋण अपचलनको अभियोगमा पाटन उच्च अदालतले उनलाई जेल सजाय सुनायो । मधुकर अहिले धुलिखेल जेलमा छन् ।

शम्भुले धमुकरकै लक्ष्मी ह्याचरीको नक्कली कागजपत्र पेस गरेर आफैँले ऋण लिएका रहेछन् । मधुकरको नाममा झिकिएको ८ करोड ५० लाख ऋणका लागि छम्पीको ३० रोपनी जग्गासहित अन्य व्यक्तिको नाममा रहेको १ सय २४ रोपनी जग्गा धितो राखिएको छ । तर, कसको नामको र कहाँको जग्गा राखिएको हो भन्ने मधुकरलाई थाहा छैन ।

माथि उल्लेख गरिएका सबै ‘ऋणी’विरुद्ध पाटन उच्च अदालतले २९ वैशाख २०७१ मा फैसला गरेको हो । ३१ वैशाख २०६९ मा नेपाल राष्ट्र बैंकले शम्भु केसीसहितका उल्लिखित व्यक्तिहरूविरुद्ध बैंकिङ कसुरको मुद्दा दर्ता गरेको थियो । पाटन उच्च अदालतले फैसला गर्दै केसीसहितका केही व्यक्तिलाई दोषी करार गरेको छ भने केहीले सफाइ पाएका छन् ।

भिडियोः सुशील श्रेष्ठ

सम्बन्धित सामग्री

मुखिया गाउँको पीडा– १: बैंकिङ कसुर अभियोगमा सिंगो गाउँ जेलमा

प्रकाशित मिति: सोमबार, मंसिर १६, २०७६ २०:०६