कृषि समितिको सभापति आरजुका लागि पार्टी सत्ताकाे वार्मअप ?

A+ A A-

‘जुद्ध शमशेरकी नातिनी हो । हिङ नभए पनि हिङ बाँधेको टालो होला नि, विनोद शमशेरकी छोरी हो’ नक्कली भुटानी शरणार्थी प्रकरणमा कांग्रेस नेतृ डा. आरजु राणा देउवाकाे समेत नाम मुछेर समाचार प्रकाशन र प्रसारण भएपछि वैशाख २०८० मा टेलिभिजन अन्तर्वार्तामा आफ्नाबारे भनेकी थिइन् ।

याे प्रकरणमा आफ्नाे संलग्नता नभएकाे पुष्टि गर्न आरजुले श्री ३ जुद्ध शमशेरकाे पुस्तेनी धाक दिएकी थिइन् । काठमाडाै‌ंकाे राजनीतिक वृत्तमा भने त्याेभन्दा पहिला नै 'राणाकाे छाेरी हुँ अलिकति शासकी गुण त भइहाल्छ नि !' भनेकाे चर्चा भइरहेकाे थियाे ।

भारतीय जनता पार्टीका विदेश विभाग प्रमुख विजय चाैथाइवालेसँगको निकट सम्बन्धबाट भारतीय नेतासँगकाे संवादमा उक्त कुरा गरेकाे काठमाडाैंमा चर्चा थियाे । हुन पनि २०७८ असारमा शेरबहादुर देउवा प्रधानमन्त्री भएपछि आरजुले भारतसँग सम्बन्ध विस्तारका अनेक प्रयास गरिन् । खासगरी विजय चौथाइवालेसँगको राखी कूटनीतिपछि आरजुले भाजपासँग बलियाे सम्बन्ध बनाउन खाेजेकी थिइन् । देउवाकाे भारत भ्रमणकाे तारतम्य मिलाउन जाँदा आरजुले भारतीय नेतासँग 'राणाकाे छाेरी हुँ अलिकति शासकी गुण त भइहाल्छ नि !' भनेकाे कांग्रेस नेताकाे भनाइ छ ।

अर्थात् आरजु राणा देउवासँग जाेडिएको राजनीतिक लाभ हानि मात्र हाेइन, आफ्नाे राजनीतिको हरहिसाब गरेर नै पार्टी सत्ता र राज्यसत्तामा पहुँच बढाउने रणनीतिमा देखिन्छिन् । त्यसैकाे पछिल्लाे कडीका रूपमा हेरिन्छ- प्रतिनिधिसभाकाे कृषि, सहकारी तथा प्राकृतिक स्राेत समितिकाे सभापति । ४ महिनाअघि राणाकाे छाेरीसँग शासकीय गुणदेखि सम्पत्तिको धाक लगाएकी आरजुले १० भदाैमा समितिकाे सभापतिमा उम्मेदवारी दिएपछि भनिन्, ‘म पनि किसानकी छोरी हुँ, किसानकी छोरी भएको नाताले यहाँ के भइरहेको छैन भन्ने कुरा मलाई थाहा छ ।’

एकल उम्मेदवारी परेपछि सोमबार उनी निर्विरोध निर्वाचित भइन् । खासमा उनी न किसानकी छोरी हुन्, न उनका कुनै पूर्खा किसानी थिए । राणाले कृषकको पक्षमा बोलेको सुनिएको पनि छैन । राणा खानदानमा जन्मिएकी आरजुका पिता पूर्खा धेरैजसो सैन्य पृष्ठभूमिका थिए ।

पति देउवाकाे ‌ओतबाट राजनीतिक हुर्काइमा रहेकी आरजु पार्टीमा निरन्तर अर्को छलाङ मार्दै आएकी छिन् । देउवाकाे आडमा आरजु तीनपटक समानुपातिक कोटाबाट सांसद भइन् । पार्टीकाे केन्द्रीय सदस्य अनि राज्यसत्तामा पनि अवसर पाएकी छिन् । अहिले प्राप्त गरेकाे समिति सभापति पनि त्यही प्रभावमा हो अनि राजनीतिक साेपानमा उकालाे लाग्ने रणनीतिसँग पनि जाेडिन्छ । कांग्रेस सभापति देउवाकी पत्नी भएर उनले पार्टी तथा सरकारमा हस्तक्षेप गर्दै आएको आरोप छ । देउवा प्रधानमन्त्री हुँदा हुकुमी शैलीमा बालुवाटार चलाएकाे चर्चा पनि थियाे ।

आरजुको नायबीले 'हारेका' देउवा, भेटघाटमा पनि ‘सेन्सर’

१० पुस भत्किएको गठबन्धन पुनर्मिलन भएर कांग्रेस सत्तामा फर्किएपछि उनी मन्त्री बन्ने चर्चा थियो । त्यतिबेला परराष्ट्र मन्त्रालय उनकाे भागमा पर्ने चर्चा थियो । तर, मन्त्री बन्ने अन्तिम सूचीमा अटाइनन् । सो समयमा उनले सम्भावना त्यस्तो सम्भावना नदेखेको बताएकी थिइन् । उनले आफूलाई मिडियाले धेरै पटक मन्त्री बनाइदिएको पनि बताएकी थिइन् । त्यतिबेला उनले भनेकी थिइन्, ‘पाँचपटक भइसक्यो मिडियाबाट (मन्त्री) बनाइदिएकोमा । तर, त्यस्तो कुनै सम्भावना देख्दिनँ । मन्त्री बन्ने सम्भावना छ जस्तो लागेन ।’ उनी परराष्ट्रमन्त्री बन्न चाहन्थिन् तर परिस्थिति उनकाे अनुकूल नभएपछि त्यसाे भनेकी थिइन् ।

त्यतिबेला उनीमाथि १० पुसमा मा‌ओवादीलाई प्रधानमन्त्री नदिने भूमिका खेलेर गठबन्धन भत्काएकाे आराेप लागेकाे थियाे । देउवालाई उचालेर आरजुले त्यतिबेला प्रचण्डलाई पहिलो खेपकाे प्रधानमन्त्री हुन नदिएकाे र माओवादी बालकाेट पुगेर १० पुसमा एमालेसँग गठबन्धन गर्न पुगेकाे आराेप लागिरहेकाे बेला उनी मन्त्रीकाे बलियाे दाबेदार हुन सक्ने अवस्था थिएन । पार्टीभित्र त्यतिबेला रक्षात्मक रहेकी आरजुले आफ्नाे काेटाबाट डा. प्रकाशशरण महतलाई अर्थमन्त्री बनाइन् ।

पार्टी सत्तामा उक्लिन आरजुले राज्यसत्तामा पनि अवसर खाेजिरहेकी थिइन् । त्यतिबेला मन्त्री नपाएसँगै अर्काे अवसरको खाेजीमा रहेकी आरजुमाथि नक्कली शरणार्थी बनाएर नेपाली पठाउन खाेजेकाे र तिनीहरूबाट पैसा लिएकाे आराेप लाग्याे । त्यसलाई चिर्ने धुनमा लागेकी आरजुले सरकारमाथि पनि दबाब भने बढाउन थालेकी थिइन् । अनि पार्टीभित्र विराेधमा देखिएकाे समूहलाई दिने जवाफकाे पर्खाइमा थिइन्, आरजु ।

त्याे अवसर संसदीय समितिको सभापति चयन गर्ने बेला आइपुग्याे । मन्त्री बन्न नपाएकी आरजु संसदीय समितिको सभापति बनिन्, त्यो पनि आफैँले रोजेर । अनि पार्टीभित्रका विराेधीलाई जवाफ दिने र सरकारमाथि दबाब बढाउने रणनीतिमा एकसाथ सफल भइन् । कांग्रेसले पाएको चारवटा संसदीय समितिमा आधा-आधा गर्नुपर्ने कुरा इतर समूहका नेता डा. शेखर कोइरालाले सभापति देउवासँग माग गरेका थिए । अरु दललाई बाइपास गरेर गरिएको भागवण्डा फेरि मिलाउनु पर्ने हुँदा कांग्रेसको समिति घट्यो । आधा-आधा भाग खाेजेकाे इतर समूहलाई चिढ्याएर आरजु समिति सभापति बनिन् ।

मिनी संसदको कार्यक्षेत्रमा रहेर आफ्नो नेतृत्वमा स्थापित गर्ने प्रयासम हुनेछिन्, आरजु । यसो भएमा पार्टी राजनीतिमा पनि स्थापित हुन सहज हुनेछ । ‘उहाँको चाहना परराष्ट्रमन्त्री बन्ने थियो, अहिले त्यो सम्भव भएन । कांग्रेसले सरकारको नेतृत्व गर्ने समयमा उहाँले त्याे पदमा फेरि दाबी गर्न सक्नुहुन्छ । राज्य संयन्त्रसँग जोडिन संसदीय समितिको सभापति लिनुभएकाे हाे,’ एक कांग्रेस सांसदले शिलापत्रसँग भने ।

उनले चाहेमा पार्टीभित्र पनि आफ्ना लागि उपयुक्त मनाेनीत पद लिन सक्छिन् । यतिमात्र होइन, आरजुलाई पार्टी राजनीतिमा अझै बलियो गरी स्थापित गराउने रणनीति अनुसार संसदीय समितिको सभापतिमा बनाइएको देखिन्छ । ‘उहाँलाई सभापति बनेपछि काम गर्ने र प्रमाणित गर्ने अवसर छ । त्यो पुष्टि गर्न उहाँको अभिव्यक्ति आएको हो,’ कांग्रेस नेता रामहरि खतिवडाले शिलापत्रसँग भने ।

आरजुकाे पार्टीमा बलियाे प्रभाव छ । कांग्रेसको आन्तरिक राजनीतिमा देउवापत्नी आरजु समूहको दबदबा छ । अहिले कांग्रेस सभापति देउवा कसैको कुरा सुन्छन् भने आरजु र किचन क्याबिनेटको कुरा सुन्छन् । कांग्रेस केन्द्रीय कार्यसमिति बैठक लाइभ गर्नेदेखि भ्रातृ संस्थाको तदर्थ समिति विस्तारसम्म आरजुको तजबिजमा काम भएको कांग्रेस नेताहरूले बताउने गरेका छन् ।

प्रहरी अधिकृतहरूको सरुवा उनको रुचि अनुसार भएको कांग्रेसकै नेताहरू बताउँछन् । सभापति देउवा २९ साउनकाे गठबन्धनको बैठकमा गृहमन्त्री नारायणकाजी श्रेष्ठसँग झोक्किएका थिए ।

नक्कली शरणार्थीबारे अनुसन्धान अघि बढाउने एआईजीको देउवाको दबाबमा सरुवा

उनीनिकट नेताहरू भने आरजुकाे प्रभाव विस्तारकाे रणनीतिलाई आरोप मात्र भएको बताउँछन् । 'एक जना अध्ययनशील महिलाको पार्टीभित्र लोकप्रियता बढ्दै गयो । पार्टीभित्र र बाहिरबाट डाहा गरी गलत कुरा गरेर अफबाह फैलाउने काम भइरहेकाे छ,’ उनीनिकट एक नेताले भने ।

प्रकाशित मिति: मंगलबार, भदौ १२, २०८० १४:४९