कांग्रेसका मन्त्रीले पार्टीलाई ब्रिफ गरेकाे रिपोर्ट कार्डमा के छ ?

A+ A A-

कांग्रेसबाट संघीय सरकारमा ९ जना मन्त्रीहरू छन् । उनीहरूको कार्यसम्पादनप्रति साउन २ देखि १० गतेसम्म चलेको केन्द्रीय समिति बैठकमा प्रश्न उठ्यो । केन्द्रीय सदस्य राजीविक्रम शाहले तीन-तीन महिनामा समीक्षा गर्नुपर्ने र काम गर्न नसक्ने मन्त्रीलाई फिर्ता बोलाउनुपर्ने प्रस्ताव गरे ।

बैठकमा उठेका प्रश्नको सम्बोधन गर्न र सरकारका कामकारबाहीबारे जानकारी गराउन मन्त्रीहरूले बैठकमा ब्रिफिङ गरेका थिए । बैठकको एजेन्डामा पनि सरकारको कामकारबाही समावेश थियो ।

बैठकको सुरुवातमै सरकारमा कांग्रेसको नेतृत्व गरिरहेका उपप्रधानमन्त्री तथा रक्षामन्त्री पूर्णबहादुर खड्काले प्रतिवेदन पेस गरेका थिए ।

कांग्रेस केन्द्रीय समिति बैठकमा मन्त्रीहरूको 'पर्फर्मेन्स' खाेजिने

उपप्रधानमन्त्री पूर्णबहादुर खड्का, अर्थमन्त्री डा प्रकाशशरण महत, परराष्ट्रमन्त्री एनपी साउद, कानुन न्याय तथा संसदीय मामिलामन्त्री धनराज गुरुङ, स्वास्थ्यमन्त्री मोहनबहादुर बस्नेत, युवा तथा खेलकुदमन्त्री डिगबहादुर लिम्बू र महिला, बालबालिका तथा जेष्ठ नागरिकमन्त्री सुरेन्द्र आचार्य, शहरी विकासमन्त्री सिता गुरुङ र उद्योग उद्योग वाणिज्य तथा आपूर्तिमन्त्री रमेश रिजालले मन्त्रालयका गतिविधिबारे ब्रिफ गरेका थिए ।

पूर्णबहादुर खड्का, उपप्रधानमन्त्री

सरकारमा कांग्रेसको नेतृत्व गरिरहेका उनले बैठकको सुरुवातमा नै प्रतिवेदन पेस गरेका थिए । उनले गठबन्धन बनाउँदा सोचेर निर्णय गरेको बताए । सडकमा पुगेको बार्टी सुजबुझले काम गर्दा सत्तामा फर्किएको बताए ।

कांग्रेस एजेन्डामा सझौता गरेर गठबन्धनमा नगएको र एजेन्डामा सम्झौता नगर्ने बताए । गठबन्धनलाई पाँच वर्ष लैजानको लागि दुविधा नभएको बताए ।

मन्त्रीहरूले पार्टीको घोषणापत्र र नीतिप्रति समर्पित हुनुपर्ने बताए । भ्रष्टाचार र सुशासन, सरकरी सेवामा ढिलासुस्तिलगायतका विषयमा सरकार सुझाव मागे । जनतासँग जोडिएका मुद्दाहरूमा लिखित प्रस्ताव आइदिनुपर्ने उनले बताए ।

समसामयिक विषयमा पार्टीको लिखित दस्तावेज राख्न अर्को बैठकबाट सुरु गरिने उनले बताए । उनले पुस १० गते राति गठबन्धन पुनःस्थापित गर्दै चार दलीय मोर्चा बनाउने सहमति भएको बताए ।

‘पुस १० गतेको सम्झौताअनुसार चारदलीय समाजवादी माेर्चा बनेको हो, कांग्रेसको सहमतिमै बनेको हो । पुस १० मा भत्किएको गठबन्धन पुनः स्थापना गर्ने बालुवाटारमा चार दलका नेताको बीचमा गठबन्धन पुनः स्थापना बारेमा जे खाले सहमति भयो, त्यसैको सन्दर्भमा उनीहरूको मोर्चा बनेको हो । सोही विश्वासको वातावरण बन्छ र अविश्वास घट्छ भनेर त्यही राति तीन दलको बीचमा समाजवादी मोर्चा बनाउने सहमति भएको हो’, उनले भने । खड्काले पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ ले भने जस्तै कांग्रेसलाई थाहा भएर मोर्चा बनेको बताए ।

‘पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ ले एउटा अन्तर्वार्तामा कांग्रेसको सहमतिमा मोर्चा बनायौं भन्नु भएको छ । कांग्रेसले यसै रूपमा बुझ्नुपर्छ’, उनले भने ।

जनताको हक अधिकार तलमाथि पर्ने ऐन कानुन बनाउने कल्पना समेत गर्न नसकिने उनले बताए । राष्ट्रपति रामचन्द्र पौडेलले उपचारका लागि विदेश नलैजान भनेको बताए । उनले राष्ट्रपतिको उपचार खर्च सरकारले ब्यहोर्ने ऐन रहेको बताए । केन्द्रीय समितिमा आएका सुझाव मनन गर्ने र मन्त्रीहरूबीच छलफल गर्ने बताए । केही कमी कमजोरी भएमा फोन गरेर सुझाव दिन उनले आग्रह गरे ।

धनराज गुरुङ, कानुनमन्त्री

कानुनमन्त्रीको राजीनामा मागिएको विषयमा पनि उनले प्रष्ट पारे । चामलमा बियाँ र ढुंगा नखाने उनले बताए । ‘कानुन मन्त्रालय खाली राखे साथीहरूलाई ठाउँ खाली होला भन्ने राखेका होलान् ठिकै छ । धनराज गुरुङका लागि पद आसक्ति होइन,’ उनले भने । केही नेपाल ऐन संसोधन विधेयकमा देश र जतालाई अप्ठ्यारो पर्ने बुँदाहरू नराख्ने उनले बताए । नागरिकतासम्बन्धी विधेयक ओली सरकारको पालाको अध्यादेशको हुबहु लिएर आएको भन्दै लामो व्याख्या गरे ।

‘न्यायाधीश नियुक्ति सन्दर्भमा ढिला भएकै छ । मन्त्रालयको जिम्मेवारीमा आएपछि मेरो प्रतिबद्धता कार्यक्षमता हेरेर पहिले जस्तो न्यायाधीश नियुक्ति गरेपछि पार्टीको टीका लगाउने गरी नियुक्ति गरिन्न । यति त भन्न पाउनुपर्‍याे नि केन्द्रीय समितिमा,’ उनले भने ।

भ्रष्टाचारका फाइलहरू खोल्नुपर्छ र सरकारमा रहँदा फाइल खोलेको जस कांग्रेसले किन पाउँदैन ? भनेर प्रश्न गरे । उच्च तहका नेताहरूको सम्पत्ति छानबिन गर्नुपर्ने उनले बताए । यसो गर्न सके अर्को चुनावमा कांग्रेसको मत बढ्ने बताए ।

प्रकाशरण महत, अर्थमन्त्री

उनले ओली सरकारको पालामा गरिएको बजेट परिचालन अभ्यासबाट समस्या रहेको बताए । ‘स्रोत सुनिश्चितताका नाममा ५ करोडको बजेटमा ५ अर्बको ठेक्का लगाउने काम भयो । त्यसले ठूलो दायित्व सिर्जना भयो । त्यो दायित्व पूरा गर्न सकेका छैनौं । यसलाई सुधार गर्नुपर्ने स्थितिमा म उभिएको छु । बडो अप्ठ्यारो अवस्थामा जिम्मेवारी प्राप्त गरेको छु,’ उनले भने ।

उनले बाह्य सञ्चिति ११ महिना आयात धान्न सक्ने अवस्थामा रहेको, भविष्यमा रिजल्ट देखिने गरी काम गर्दै गरेको, टुरिज्म पनि लयमा फर्किएको ब्रिफ गरे ।

‘हामीले आयात प्रतिबन्ध लगायौं, त्यसले राजस्वमा नकारात्मक असर पर्‍याे । त्यसलाई लयमा ल्याउन मूल्य अभिवृद्धिकर धेरै क्षेत्रमा लाउन लागिएको हो । त्यसले राजस्व बढ्छ र यो वर्ष हामीले अर्थतन्त्रमा केही सुधार देख्न पाउँछौं । यहाँ बजेट थोरै पर्‍याे, पर्दैपरेन भन्ने गुनासो छ । त्यसमा सत्यता छ । अहिले जति सक्ने अवस्था हो त्यति नै गरिएको हो,’ उनले भने ।

एनपी साउद, परराष्ट्रमन्त्री

उनले भारत र चीनबाट सन्तुलित दृष्टिकोण बनाएर लाभ लिनुपर्ने बताए । उनले बंगलादेश र थाइल्यान्डसँग पनि विद्युत व्यापारको कुरा भइरहेको, सरकारले अन्तर्राष्ट्रिय सम्बन्धलाई सुधार गर्ने र आर्थिक हितलाई ध्यानमा राखेर अघि बढ्ने प्रयत्न गरिरहेको बताए ।

‘हाम्रा दुई छिमेकी देश विश्वशक्तिका रुपमा उदाइरहेका छन् । यस्तो अवस्थामा नेपालले सन्तुलित दृष्टिकोण बनाएर लाभ लिने अभिप्रायले काम गर्नुपर्छ । प्रधानमन्त्रीज्यूको भारत भ्रमण सफल भएको छ । खासगरी उर्जा व्यापारका हिसाबमा । हाम्रो देशले १० हजार मेगावाट विजुली भारतलाई बेच्ने भनेका छौं । त्यो गेमचेन्जर स्टोरी हुन सक्छ,’ उनले भने ।

मोहनबहादुर बस्नेत, स्वास्थ्य तथा जनसंख्यामन्त्री

उनले पैसा अभावले कोही पनि नागरिकले उपचारबाट बिमुख हुनुपर्ने बताए । नेपालको संविधानअनुसार स्वास्थ्य र शिक्षा मौलिक हक भए पनि त्यस्तो हुन नसकेको उनले बताए ।

‘पैसा नभएका कारणले कोही गरिब र विपन्न मान्छे मर्नुपर्दैन । त्यसको जिम्मा म जिम्मा लिन्छु । २२ जिल्लामा विपन्नको कार्ड देखाएपछि नि:शुल्क उपचार हुन्छ र बाँकी जिल्लाको हकमा वडाको सिफारिसका आधारमा नि:शुल्क उपचार हुन्छ । संघीय अस्पताल १६ वटा छन् । संघीय अस्पतालमा ३ हजार ५ सय ३२ वेड नि:शुल्क गराएका छौं,’ उनले भने ।

वीर अस्पतालमा ८ बजेदेखि क्लिनिक चलाइएको, स्वास्थ्यकर्मीले ड्यूटी समयमै सरकारी अस्पताल र प्राइभेट पनि भ्याउने चलनमा संलग्न स्वास्थ्यकर्मीलाई कारबाही गर्ने तयारी, त्यसरी काम लगाउने अस्पतालाई पनि कारबाही गर्ने निर्णय भएको उनले बताए । भौतिक र अनलाइनका माध्यमबाट ओपीडी टिकट पाउने व्यवस्था गरिएको जानकारी गराए ।

‘भीआईपीको उपचार विदेशमा गएर उपचार गर्ने कुरा विवादमा आउँछ । वीर अस्पतालमा विभिन्न विशेषज्ञहरूको टिम राखेर भीआईपी र भीभीआईपी गरी ५ वटा क्याविन बनाइएको छ । त्यो भोलिदेखि यो लागू हुन्छ । कोही भीआईपी र भीभीआईपीको उपचार यहाँ सम्भव नभए त्यो टिमले सिफारिस गरेपछि मात्रै बाहिर जान पाइन्छ । नत्र निजी खर्चमा उपचार गर्नुपर्छ,’ उनले भने ।

सीता गुरुङ, शहरी विकासमन्त्री

कांग्रेस केन्द्रीय समितिको बैठकमा बोल्दै उनले शहरी विकास मन्त्रालयको आर्थिक र भौतिक प्रगति १८ प्रतिशत रहेकोमा अहिले ५८ प्रतिशतमा पुगेको बताइन् । यो आर्थिक वर्षमा विकासे मन्त्रालय भएकाले सचेत हुनुपर्ने भन्दै उनले गत आर्थिक वर्षको तुलनामा यो चालु आर्थिक वर्षमा १० अर्ब २६ करोड बजेट कम भएको बताइन् ।

उनले यो वर्ष १ हजजार ३४० योजनाहरू अगाडि बढाइएको पनि बताइन् । उनी गत चैत १७ गते शहरी विकास मन्त्रालय सम्हाल्न पुगेकी थिइन् । उनले यो मन्त्रालयको जिम्मेवारी बढी भए पनि बजेट कम हुनु दुःखद भएको समेत बताएकी छिन् ।

'चैत १७ गते मन्त्रालयमा पुगियो । वैशाख १५ गतेसम्ममा बजेटका लागि योजना बनाइसक्नुपर्ने थियो । आर्थिक रुपले पनि व्यवस्थापन गर्न गाह्रो परेको थियो । पार्टीका घोषणापत्र नीति सिद्धान्तअनुसार संगठनलाई बलियो पार्ने प्रयास गरिरहेको छौं,’ उनले भनिन् ।

डिगबहादुर लिम्बू, युवा तथा खेलकुद खेलकुदमन्त्री

उनले मन्त्रालयमा युवाको क्षेत्रमा काम गर्न सकिने भए पनि बजेट अभाव रहेको बताए । मन्त्रालय पार्टीको प्राथमिकतामा नरहेको गुनासो गरेका थिए । ‘मैले सम्हालेको युवा तथा खेलकुद मन्त्रालयको बजेट एकदमै कम छ । अहिलेसम्मको अनुभवका आधारमा भन्दा यो मन्त्रालय पार्टीको प्राथमिकतामा परेको देखिएन,’ उनले भने ।

पार्टीले सुशान दिन नसकेको भन्दे उनले भ्रष्टाचारको मुद्दामा कांग्रेस सशक्त हुनुपर्ने बताए । मन्त्रीहरूबीच समन्वय गर्नुपर्नेमा सोच्नुपर्ने उनले बताए । ‘सरकारले सुशासन दिने प्रयत्न गरेको छ । मन्त्रीहरूका बीचमा समन्वय कसरी गर्ने हो ? त्यसमा सोच्नुपर्छ,’ उनले भने ।

सुरेन्द्र आचार्य, महिला, बालबालिका तथा ज्येष्ठ नागरिकमन्त्री

उनले केन्द्रीय समिति बैठकमा राम्रो र नयाँ काम गर्ने प्रतिबद्धता जनाए । मन्त्रालयमा बजेट कम रहेको उनको पनि गुनासो थियो ।

‘बजेट न्यून छ । सोचेअनुसार बजेट विनियोजन हुन सकेको छैन । यद्यपि मैले यस मन्त्रालयअन्तरगत सबै निर्वाचन क्षेत्रमा आफ्नो कार्यक्रम पुर्‍याउने प्रतिवद्धता गरेको छु । थुप्रै योजनाहरूको माग भएका छन्,’ उनले भने, ‘मन्त्रालयको बजेटअनुसार तदारुकताका साथ काम गर्नेछु । मन्त्रालयका कमीकमजोरीलाई सुधार्ने प्रयास भइरहेको छ । मेरो नेतृत्वमा केही न केही राम्रो र नयाँ काम गर्ने कुरामा प्रतिवद्ध छु ।’

रमेश रिजाल, मन्त्री उद्योग

उनले आफूले सम्हालेको मन्त्रालयबारे केही बताएनन् । बरु पार्टी सभापति शेरबहादुर देउवा र बालकृष्ण खाँणको बचाउमा समय खर्चिए । सभापतिलाई गाली गर्दैमा नेता भइन्छ भन्ने भाष्य निर्माण भैरहेको बताए । विपक्षका साथीहरू कार्यकर्ता जोगाउन लाग्ने गरेको र पार्टीका नेताहरू भने कार्यकर्तालाई दु:ख पर्दा काखी बजाउने गरेको बताए ।

समयअनुसार पार्टीलाई अघि बढाउन सकिएन भने ठूलो दुर्घटना हुने सम्भावना देखेको उनले बताए । जनताका आवश्यकता पूरा गर्ने कार्यक्रम ल्याउन सचेत हुनुपर्ने उनले बताए ।

प्रकाशित मिति: बिहीबार, साउन ११, २०८० २०:४०