देउवासँगै गगन-विश्वसँग असन्तुष्ट रहेको तेस्रो पुस्ता कांग्रेस सुधार्न के गर्दैछ ?

देउवासँगै गगन-विश्वसँग असन्तुष्ट रहेको तेस्रो पुस्ता कांग्रेस सुधार्न के गर्दैछ ?

A+ A A-

नीति अधिवेशनको तयारी गरिरहेको कांग्रेसभित्र बहस छ– सकिने कि सुध्रिने ? वैशाख १० को उपचुनावमा पार्टीले जनमत जोगाउन नसकेपछि कांग्रेसभित्र असन्तुष्टि बढेको हो ।

कांग्रेसको वर्तमान पार्टी सत्ताको दोस्रो पुस्ताको प्रतिनिधित्व गर्दै महामन्त्रीद्वय गगन थापा र विश्वप्रकाश शर्मा पदाधिकारी छन् । कांग्रेस इतिहासमा उनीहरू तेस्रो पुस्ताका मानिन्छन् । पार्टी सत्ताबाहिर रहेका तेस्रो पुस्ता कांग्रेस सुदृढीकरण अभियानमा छन् ।

नवकेन्द्रीय सदस्य, भ्रातृ संगठनका पदाधिकारीलगायतलाई तेस्रो पुस्तामा राख्न सकिन्छ । पार्टीको अग्र मोर्चामा रहेर काम गर्ने अवसर नपाएका नेताहरूलाई पनि सो समूहमा राख्न सकिन्छ ।

मूल नेतृत्वको वरपर रहने, पद प्राप्तिका लागि दबाब दिने र दिएको पदमा रहने नेतृत्वको गल्तीमा पनि आँखा चिम्लने प्रवृत्ति तेस्रो पुस्तामा देखिन्छ । बोल्दा नेतृत्वको नजरबन्दमा परिने डरले उनीहरू बोल्न नचाहने गरेको नेताहरू बताउँछन् ।

दबाब समूह बनाउनुपर्ने नयाँ केन्द्रीय सदस्यहरूबीच सामान्य छलफलसमेत हुन सकेको छैन । केन्द्रीय समिति बैठक नहुँदा बोल्ने साझा मञ्चसमेत पाएका छैनन् उनीहरूले । कांग्रेसले केन्द्रीय सदस्यलाई समेत नाम मात्रको बनाएको छ ।

गत वर्षको साउन २ गते बसेको थियो । सो बैठकमा संघ र प्रदेशको चुनावमा तालमेल गर्ने निर्णय गरेको कांग्रेसले सत्ताबाहिर रहेको बेलामा रडाको मच्चिन सक्छ भन्दै केन्द्रीय समिति बैठक बोलाएन । मंसिर ४ को चुनावी समीक्षासमेत हुन सकेको छैन । पार्टीको २८ विभाग खाली छ । १३ भ्रातृ संगठन पनि चुस्त हुन सकेको छैन । विधिअनुसार महाधिवेशन हुनुपर्ने संस्थाहरू पार्टी नेतृत्वले तोक लगाएको नेतृत्वको भरमा चलिरहेको छ ।

केन्द्रीय सदस्य पदाधिकारी र कार्यकर्ताबीचको सेतु हुन् । उनीहरू अहिले बैठक नियमित हुन पर्‍यो भन्दै दबाब दिइरहेका छन् । पुस १० मा एमाले गठबन्धन बनेपछि कांग्रेस प्रतिपक्षमा पुगेपछि झन् रडाको मच्चिने भन्दै केन्द्रीय समिति बैठक अनिश्चितकालका लागि सारियो ।

कांग्रेसभित्र आन्तरिक कलह स्थापनाकालदेखिको हो । ऐन मौकामा यो बाहिर देखिने गर्छ । संघीय चुनावअघि न्यायोचित रूपमा टिकट वितरण भएन भने घिमिरेलगायतका नेताहरूले विद्रोह गर्ने चेतावनी दिएका थिए ।

सम्बन्धित समाचार

यी नौ कारणले देखाउँछ देउवा चाहँदैनन् कांग्रेस सुधार्न

पार्टी सुधारका लागि निरन्तर आवाज उठाइरहेको तेस्रो पुस्ताका नेताहरूको दाबी छ । ‘पार्टी भागवण्डामा चल्न हुँदैन । योग्यता क्षमता भएकालाई अवसर दिनुपर्छ । जनतामाझ भिजेका नेतालाई अवसर दिएर प्रणालीमा पार्टी चलाए मात्र पार्टीको प्रभावकारिता बढ्छ,’ केन्द्रीय सदस्य राजीव ढुंगानाले शिलापत्रसँग भने । केन्द्रीय समिति बैठकका लागि पार्टी नेतालाई दबाब दिइरहेको उनले बताए ।

पार्टीमा रुपान्तरणको खाँचो रहेको सन्देश शीर्ष नेतामा पठाइरहेको उनले बताए । पार्टीको मत घट्नु र जनमतले नयाँ खोज्ने कुरालाई गम्भीर रूपमा लिएर नेताहरूलाई दबाब दिएको उनको भनाइ छ । ‘यो ढंगबाट हाम्रो कुरा सुनुवाइ भएन भने अर्को विकल्पबाट सुनुवाइ गर्नुपर्छ,’ ढुंगानाले भने, ‘पार्टीको सर्वोच्च निकाय केन्द्रीय समिति हो । जे विषय हुन्छ, त्यो केन्द्रीय समितिमा छलफल हुनुपर्छ ।’

युवा नेतृत्व पनि पार्टीको समस्या सधाधानका लागि छलफलसमेत गर्ने गरेका छैनन् । पार्टीमा युवा प्रतिनिधित्व कम रहेको केन्द्रीय सदस्य उर्मिला थपलिया बताउँछिन् । पार्टीको जनमत घट्नुमा कुनै न कुनै रूपमा केन्द्रीय सदस्यको समेत हात रहेको उनी बताउँछिन् । ‘पुराना दलप्रति जनता रुष्ट छन् भन्ने देखियो । कारणको खोजी हुनुपर्छ । भ्रातृ संगठनले पूर्णता पाएको छैन । यसले जनमत घटाउन भूमिका खेलेको छ । हामी पनि जिम्मेवार छौँ,’ थपलियाले शिलापत्रसँग भनिन् ।

भ्रातृ संस्थाका नेताहरू पनि पार्टी पुनर्गठनको आवश्यकता देख्छन् । पार्टी सिद्धान्तअनुसार नचलेको ट्रेड युनियन कांग्रेसका वरिष्ठ उपाध्यक्ष महेन्द्र यादव बताउँछन् । ‘रिफर्म गर्नुपर्छ । यसरी पार्टी चल्दैन । भ्रातृ संगठनलगायतका पार्टीको संरचना खाली राख्ने अनि कसरी पार्टी बलियो हुन्छ रु,’ उनले प्रश्न गरे ।

दोस्रो पुस्ताको कार्यसम्पादनबाट असन्तुष्ट नेताहरू छन् । ‘महामन्त्रीहरूले पनि बाधा हो भने बाहिर भन्नुपर्‍यो । जति जनाको हुल लिएर बसेको छ, त्यति नै जनामा सीमित हुने हो रु कि जमात बढाउनुपर्‍यो होइन भने छोडेर बाहिर आउनुपर्‍यो,’ नेता शंकर तिवारीले भने, ‘महामन्त्रीबाट राजीनामा गर्छु, विशेष महाधिवेशनमा पुर्‍याउँछु भनेर आउनुपर्‍यो । त्यसले दबाब दिन्छ । मौजुदा संरचनाबाट काम गर्न सकिँदैन । देउवाबाट देश हिँड्न सम्भव छैन भनेपछि फेरि सडकमा आएर ४० प्रतिशत हस्ताक्षरबाट विशेष महाधिवेशन गराउनुको विकल्प छैन ।’

सम्बन्धित समाचार

कार्यकर्ताको कुरा सुन्दैन कांग्रेस, सीमित व्यक्तिले पार्टी चलाएको केन्द्रीय सदस्यको आरोप

पार्टीभित्र केन्द्रीय सदस्य भएकालहरूलाई राजनीतिक सक्रियताको हिसाबले मृतजस्तै भएको उनले बताए । ‘नयाँ केन्द्रीय सदस्यहरू राजनीतिक हिसाबले मृतजस्तै छन् । उनीहरूले आफ्नो उपस्थिति देखाएका छैनन् । भूमिका नहुँदा कतै पनि उजुरी गरेका छैनन् । आत्म र प्राण भर्न जरुरी छ । आशीर्वादबाट आएको गुटको बहुमतले पदमा पुगेका नेताहरूको जमात बढी भयो,’ तिवारीले भने ।

सुदृढीकरण अभियान फेरि ब्युँतियो

पदका लागि नबोलेको र विधिसम्मत रूपमा पार्टी चल्नुपर्छ भनेर पार्टी सुदृढीकरण अभियानमा लागेको नेता गुरु घिमिरे बताउँछन् । ‘हामी पदका लागि बोलेको होइन । विधिसम्मत रूपमा पार्टी चल्नुपर्छ, हामीलाई पद चाहिँदैन,’ उनले भने, ‘पार्टीभित्र नबोलेर बिग्रियो । नबोल्दा गलत व्यक्तिबाट शासित हुनुपर्छ । तपाईंहरूका पद तपाईंहरूसँगै राख्नुस् । हामी गलत गर्न दिँदैनौँ । पार्टीमा हाम्रो पनि रगत बगेको छ ।’

उनीसहितका नेताहरू कांग्रेस सुदृढीकरण अभियानमा भूपेन्द्रजंग शाही, रञ्जित कर्ण, हुर्मत न्यौपानेलगायतका नेताहरू सहभागी छन् । यो अभियानबाट संवाद शृङ्खला स्थानीय तहसम्म लैजाने योजना छ । उनीहरूले पार्टीको विशेष महाधिवेशन बोलाउनसमेत माग गरेका छन् । ‘नीति अधिवेशनबाट अब कांग्रेस सुध्रिँदैन । ढिलो भैसक्यो । अब विशेष महाधिवेशनमा जानुपर्छ,’ नेता शाहीले भने ।

चुनावअघि घिमिरेलगायतका नेताहरू सक्रिय थिए । माओवादी अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल प्रचण्ड चितवन २ छाडेर गोरखाबाट चुनाव लड्नुको कारणमध्ये नेता घिमिरेले प्रचण्डविरुद्ध चुनाव लड्ने अभिव्यक्ति दिनु पनि एक थियो । कांग्रेसको भाग खोसेर माओवादीलाई सिट दिने हो भने देशभर स्वतन्त्र उम्मेदवार उठ्ने चेतावनी सो समूहको थियो ।

अहिले पार्टी शुद्धीकरण भन्दै सो समूह लागिपरेको छ । देशभर संवाद शृङ्खला लैजाने तयारीमा छ । घिमिरेले पार्टीको नीति महाधिवेशन तत्काल बोलाउन पनि माग गरे । ‘हाम्रो नीति महाधिवेशन खोइ रु १४औँ महाधिवेशनको नीति कहाँ गयो रु समयले नयाँ कुरा माग गरेको छ,’ उनले भने ।

कांग्रेसले अब तालमेल गर्न एमालेसँग बाँकी रहेको उनले बताए । पार्टीमा बोल्नासाथ सिध्दिने डरले बोल्न डराउने अवस्था रहेको बुझाइ घिमिरेको छ । राप्रपा एजेण्डाले जनमत फर्काए पनि कांग्रेससँग नीति नभएको उनले बताए । ‘हामीसँग नीति छैन । बीपीको विचार बिर्सियौँ । नराम्रो कुराले राम्रो कुरा ढाकियो । खरानी हम्किएर फिलिङ्गो निकाल्न पर्ने भयो,’ उनले भने । उनले वैशाख १ गतेबाट सुरु गर्ने भनेको नयाँ अभियान कांग्रेस सुदृढीकरण रहेको बताए ।

पुस्ताको कुरा गर्नु बेकार रहेको नेता कर्ण बताउँछन् । ‘रुपान्तरण खोजेका हुन् । पुस्तान्तरण भयो, रुपान्तरण भएन । ९० वर्षको वृद्धले पनि भ्रष्टाचारीलाई कारबाही गर्दियो भने, विकासको काम गर्‍यो भने नवयुवाभन्दा हिरो बन्न सक्छ,’ उनले भने, ‘जनता यति दिक्क छन् । बहुपत्नी भएको थाहा हुँदा पनि स्वीकार गर्छन् । जनताको हितमा काम गर्ने जो आए पनि स्वीकार गर्न तयार छन् । ३० वर्षको युवाले गलत काम गरे भने स्वीकार गर्दैन ।’

पार्टीमा महामन्त्रीहरू गगन थापा र विश्वप्रकाश शर्मा निर्वाचित भए पनि उनीहरूको कार्यसम्पादनप्रति सन्तुष्ट छैनन् नेताहरू । ‘डेढ वर्ष भैसक्यो, उहाँहरूले परिवर्तन ल्याउन सक्नुभएको छैन । बोल्न त जो पनि बोलिरहेका छन् नि । अब उहाँहरू कार्यान्वयन गराउने तहमा हुनुहुन्छ । यो कुरा व्यवस्थित नभैकन हुँदैन भनेर धर्ना र अनशन बसे हुन्छ नि । कांग्रेसबाट निर्वाचित पालिका प्रमुख र वडाध्यक्षहरू छन् । नीति योजना बनाएर संयोजन गरे हुँदैन रु जनताले पहिलो पार्टी बनाएका छन्,’ कर्णले भने ।

पार्टीभित्र आत्मसमीक्षामा महामन्त्री थापा र शर्मा छन् । थापाले कांग्रेस नसच्चिए सिध्दिने बाटोमा लाग्ने बताउँदै आएका छन् । कार्यान्वयन गर्ने तहमा रहेका महामन्त्रीबाट काम नदेखिएको भन्दै आलोचना हुन थालेको छ । ‘उहाँहरूमा इमानदारी देखिएन । सांसदको टिकट वितरणको समयमा प्रणालीमा धर्ना दिएर योगदान गरेका साथीहरू, डेलिभरी गर्न सक्ने साथीहरूलाई छान्ने मापदण्ड बनाएको भए न्यायोचित हुन्थ्यो,’ उनले भने ।

पार्टीको साधन स्रोतको बेवास्ता गरेको र अनुकूल ठाउँमा लगाउन कांग्रेस चुकेको आरोप पार्टीमा छ । पार्टीमा दबाएर काम गर्न नदिने अवस्थाबाट मुक्त हुनुपर्ने उनले बताए । महामन्त्री मात्र नभएर उपसभापति धनराज गुरुङमा समेत पुस्तान्तरण हुन नसकेको कर्ण बताउँछन् ।

नीति महाधिवेशन नभएर विशेष महाधिवेशन बोलाउन कांग्रेसका युवानेताहरूको माग छ । ‘वर्तमान केन्द्रीय कार्यसमितिलाई उपचुनावले अनुमोदन गरेन । विशेष महाधिवेशन बोलाउनुपर्छ । नयाँ नेतृत्व आएर मात्र हुँदैन, प्रतिबद्धता लिएर आउनुपर्छ । नसके राजीनामा दिनुपर्छ,’ उनले भने । आर्थिक विकास र समृद्धि अबको लक्ष्य रहेको उनले बताए । कांग्रेसले धेरै घोषणापत्र ल्याइसकेकाले अब पत्याउने अवस्था नरहेको उनले बताए ।

नेता शाही पार्टी सुधार्ने हो भने सभापति देउवाको घर घेर्न जानुपर्ने बताउँछन् । उनले मन्त्रिपरिषद्‌मा पठाइएका व्यक्तिका अनुहार र मन्त्री बनाइएको शैलीले पनि कांग्रेस सुध्रिने लक्षण नदेखिएको बताए । ‘कांग्रेस सुधार गर्ने हो भने अब पार्टी सभापतिको घर घेर्न जानुस्, हामी पनि जान्छौँ । नत्र सुधार भनेको यही हो ? मन्त्रिपरिषद्‌मा कस्ता मान्छे सिफारिस भए ? नयाँलाई पठाउन सकिँदैन ? शेखरनिकट भनिएकाहरूलाई फालेका मन्त्रालय दिएर पठाइएको छ, प्रदेशहरूमा एउटा टिमको मात्र मन्त्री बनाइएको छ । यही हो सुधार भनेको ?,’ उनले भने ।

शाहीले कांग्रेसका दुई महामन्त्रीद्वयलाई लक्षित गर्दै पार्टीका दुई जना नेताले ट्वीटरमा लेखेर पार्टी नसच्चिने बताए । नेविसंघ र तरुण दललाई एकल नेतृत्वमा राखेर पार्टीको मत जोगाउन नसकिने उनले बताए । ‘पार्टीमा विभाग गठन भएका छैनन्, १४ सय पद लुकाएर कोठामा थन्क्याएर राखेको छ । कार्यकर्तालाई भूमिकाविहीन बनाएर कसरी चल्छ रु धन्न तनहुँका जनताले २० हजार मत दिए ।’

प्रकाशित मिति: शुक्रबार, वैशाख २२, २०८० २०:२०