सांसदहरू मिच्छन् आफैँले बनाएको नियम, कर्मचारी भन्छन्- नियमावली पढिदिए हुन्थ्यो

सांसदहरू मिच्छन् आफैँले बनाएको नियम, कर्मचारी भन्छन्- नियमावली पढिदिए हुन्थ्यो

A+ A A-

प्रतिनिधिसभाको १९ चैतमा बसेको बैठकले संसदको नियमावली पारित गर्‍यो । तर, उक्त नियमावली लागू भएको पहिलो दिनदेखि नै सांसदहरूले उल्लंघन गर्न थालेका छन् ।

प्रतिनिधिसभाले बैठक सञ्चालन, विषयगत समिति गठनका साथै सदनलाई प्रभावकारी बनाउन नियमावली बनाएको हो । तर, सांसदहरूले नियम पटक–पटक उल्लंघन गरिरहेका छन् । नियमावलीमा भएका नियम सांसदहरूले अध्ययन गरेको देखिँदैन ।

नयाँ नियमावलीअनुसार पहिलो बैठक २३ चैतमा बस्यो । उक्त दिन सभामुख देवराज घिमिरेले ढ्यापढ्यापे अर्थात् आकस्मिक समयमा बोल्न सांसदहरूलाई समय दिए । राप्रपाका प्रमुख सचेतक ज्ञानबहादुर शाहीले बोल्न आकस्मिक समय पाए । उनले वैदेशिक ऋण लिएर प्रदेशलाई पाल्नुपर्ने अवस्था आएको भन्दै संघीयताको चर्को विरोध गरे ।

तर, यो आकस्मिक समयमा उठाउने विषय होइन । प्रमुख सचेतक शाही आफैँ नियमावली मस्यौदा समितिको सदस्य थिए । २१ दिन मस्यौदा समितिमा छलफल गरेर नियमावली बनाइएको थियो ।

उनले आकस्मिक समयमा उठाएको विषय सान्दर्भिक नभएपछि माओवादी केन्द्रका प्रमुख सचेतक हितराज पाण्डेले नियमापत्ति जनाए । आकस्मिक समयमा अघिल्लो बैठक र सुरु हुन लागेको बैठकको बीचको अवधिमा भएको घटनालाई उठाउन पाइने व्यवस्था छ ।

नियमावलीको नियम १५ मा भनिएको छ, ‘अघिल्लो बैठक र प्रारम्भ हुन लागेको बैठकबीचको अवधिको कुनै गम्भीर प्रकृतिको घटना वा विषयको सन्दर्भमा सरकारको ध्यानाकर्षण गराउन सदस्यले ढ्यापढ्याप गरी समय माग गरेमा सभामुखले आकस्मिक समय उपलब्ध गराउन सक्नेछन् ।’ समसामयिक विषय राख्न सभामुखले शून्य र विशेष समय तोक्न पाउने व्यवस्था नियमावलीमा छ ।

gyanendra shahi1680771800.JPG

०००

कांग्रेसका सांसद वीरबहादुर बलायरलाई सभामुख घिमिरेले बोल्न रोक्नैपर्ने स्थिति बन्यो । बलायरले आकस्मिक समयमा सुदूरपश्चिम प्रदेशको राजनीतिको विषय उठाए । सांसद बलायरले उठाएको विषय आकस्मिक समयमा राख्ने विषय थिएन ।

तत्कालै सभामुख घिमिरेले रुलिङ गरे । नियमावलीको नियम १५ अनुसार बोलेको विषय नभएपछि बसाए । ‘बोल्न पनि नपाइने’ भन्दै सांसद बलायर बसे । सांसद बलायर भने सभामुखलाई पहिले नै बोल्ने विषयबारे जानकारी गराएको बताउँछन् । ‘बोल्ने विषय सभामुखलाई जानकारी गराएर बोलेको हुँ,’ उनले भने ।

०००

एकीकृत समाजवादीका सांसद राजेन्द्र पाण्डेले आकस्मिक समयमा सरकारले सांसदले उठाएको विषय नसुनेको र जवाफ नदिएको विषय उठाए । उनले राखेको विषय पनि ढ्यापढ्यापेको समयमा राख्ने विषय नभएपछि सभामुख घिमिरेले सांसद पाण्डेलाई नियमावाली १५ आकर्षित भएको भनिरहे । तर, सांसद पाण्डेले तत्कालै विषयलाई मिलाए ।

rajendra pandey1680774498.JPG

०००

शून्य समयमा मौनधारण

आकस्मिक समयपछि शून्य समयको पालो आयो । शून्य समयमा आज रोचक दृश्य देखियो । राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टीका सांसद हरि ढकाललाई सभामुख घिमिरेले शून्य समय उपलब्ध गराए ।

उनले बोल्न माइक पनि उठाए । तर, उनी केही बेर मौन बसे । दायाँबायाँ हेरे । अनि बोले, ‘यो सरकारले माननीयले बोलेको केही पनि नसुनेकाले मौनधारण गरेँ, धन्यवाद ।’ मन्त्रीहरूले आकस्मिक, शून्य र विशेष समयमा उठाएका विषयको जवाफ नदिएको भन्दै उनले विरोधको यस्तो शैली अपनाएका हुन् ।

hari dhakal samsad1680769829.JPG

सांसदहरूले आकस्मिक, शून्य र विशेष समयमा उठाएको विषयको जवाफ मन्त्रीहरूले दिनुपर्ने नियमावलीमा स्पष्ट व्यवस्था छ । नियम १५ को २ मा भनिएको छ, ‘आकस्मिक, शून्य र विशेष समयमा उठेका विषयको जवाफ सम्बन्धित मन्त्रीले सात दिनभित्र सदनमा दिनुपर्नेछ ।’ सांसद ढकालले राखेको विषय सही भए पनि मौनधारण गर्ने प्रावधान नियममा कतै पनि छैन ।

‘बोले पनि नबोले पनि उहाँलाई उपलब्ध गराएको समय हो । तर, मौनधारण गर्नु एक्स्ट्रिम व्यवहार भयो,’ संसद सचिवालयका एक अधिकारीले भने, ‘संसदीय अभ्यासमा यो राम्रो होइन ।’

त्यसो त अहिले मात्र यस्तो भएको होइन । यसअघि ५ माघमा जनमत पार्टीका सांसद सीके राउतले रोस्ट्रमबाट नै मौनधारण गर्न सांसदहरूलाई भने । मधेश आन्दोलनमा मृत्यु भएकाको सम्झनामा उनले मौनधारण गराएका थिए ।

यसअघि अघिल्लो संसदमा एमालेका सांसद भीम रावालले एमसीसीको विरोधमा रोस्ट्रम नै कब्जा गरेका थिए । अहिलेका सांसदले पनि विगतकै अभ्यासलाई निरन्तरता दिइरहेको देखिन्छ ।

०००

माफी मागेका सांसद

गत १२ चैतको कुरा हो । नेपाली कांग्रेसका सांसद पूर्णबहादुर खड्काले माफी नै मागे । नियमावलीमा सभामुख आसन तथा बोलिरहेको सदस्यको बीचबाट हिँड्न नपाइने व्यवस्था छ । तर, खड्काले ओहोरदोहोर गरेको भन्दै एमाले सांसद महेश बर्तौलाले नियमापत्ति जनाएपछि उनले माफी मागेका थिए । ‘अनदेखाका कारण नियमवाली उल्लंघन गरेँ, क्षमा माग्न चाहन्छु,’ उनले भनेका थिए ।

नियमावली पढ्न सुझाव

संसद सचिवालयले सबै सांसदहरूलाई नियमावली उपलब्ध गराएको छ । तर, हातमा नियमावली भएर पनि अध्धयन नगरेको देखिन्छ । ‘सबै माननीयलाई नियमावली दिएका छौँ । वेबसाइटमा पनि हुन्छ । माननीयहरू नियमावलीमा अपडेट हुनुपर्ने जरुरी देखिन्छ । आफैँले बनाएको नियमावली पढेर सोहिअनुसार गरिदिए माननीयज्यूहरूको पनि गरिमा नै बढ्ने थियो,’ सचिवालयका एक अधिकारीले भने ।

सम्बन्धित समाचार

प्रकाशित मिति: शुक्रबार, चैत २४, २०७९ १९:३१